نحوه محاسبه و پرداخت مالیات مشاغل

مالیات مشاغل چیست؟

مالیات مشاغل تا سقف ۳۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان از سود سالانه کاملاً معاف از مالیات خواهد بود. اما تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان ابتدایی نرخ ۱۵ درصد را مشمول مالیات می شود. مبلغ تا سقف۲۰۰ میلیون تومان دوم درآمد نیز تا نرخ ۲۰ درصد مشمول مالیات خواهد شد.  اما باقیمانده درآمد با نرخ ۲۵ درصد مشمول مالیات محاسبه می شود.

پرداخت مالیات مشاغل

یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی برای تمامی دولت ‌ها از طریق دریافت مالیات می‌باشد. برای پرداخت و محاسبه نمودن انواع مالیات مشاغل می توان به بخش های بعد رجوع کنید.

 به طور کلی مالیات به دو دسته کلی مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم تقسیم بندی می‌شود. مالیات مستقیم به مالیاتی گفته می ‌شود که مستقیماً از فرد با توجه به درآمد حاصل از دارایی‌ها، دریافت خواهد شد.

مالیات مستقیم

به دو دسته مالیات بر درآمد و دارایی تقسیم بندی می‌ شود. به طور کلی تمامی مالیات مشاغل و اصناف که همان مالیات مغازه هم محسوب می ‌شود از نوع مالیات مستقیم می ‌باشند. البته ناگفته نماند که مالیات‌های مستقیم دارای قوانین مربوط به خود هستند. با توجه به آنها مالیات ها محاسبه و معافیت‌ها نیز لحاظ می شوند.

 مالیات غیر مستقیم

به مالیات‌هایی گفته می شود که از جمله آن ها می توان به ارزش افزوده و مالیات گمرکی اشاره کرد. به طور غیر مستقیم بر روی کالاهای مصرفی و وارداتی افزوده و محاسبه و در قیمت نهایی آنها تاثیر گذار است.

مالیات مشاغل از جمله مالیات‌های مستقیم محسوب می‌ شوند که به بررسی آنها در ادامه خواهیم پرداخت. مالیات غیر مستقیم نیز توسط دولت تعیین و محاسبه خواهند شد.

پرداخت مالیات مشاغل  از جمله دسته‌بندی‌هایی محسوب می ‌شود که بایستی به طور مستقیم از نوع و حجم فعالیت مشاغل کسر و به دولت پرداخت شود.

مالیات مشاغل

همانطور که از نامش پیداست بایستی با توجه به درآمد افراد شاغل در اصناف و میزان نرخ آن تعیین و محاسبه شود. به طوری که هر فرد یا هر صنفی که به فعالیت ادامه می ‌دهد بایستی مالیات درآمد فعالیت خود را به دولت پرداخت کند. در این خصوص معافیت‌هایی نیز تا سقف مشخصی برای افراد تعیین شده است و بعد از آن مبلغ درصد مالیات به طور صعودی افزایش خواهد یافت.

ناگفته نماند اصنافی چون مغازه داران نیز شامل مالیات بر ارزش افزوده هم می‌شوند. بنابراین وجود مالیات غیر مستقیم چون ارزش افزوده برای افراد مشمول نیز ۹ درصد پرداخت مالیات خواهد بود.

در این بین مشاغلی وجود دارند که از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. برخی نیز کمترین مالیات را پرداخت می کنند که مربوط به اصناف فرهنگی می‌باشند. مشاغلی  که در مناطق کمتر توسعه یافته مشغول به کار هستند امکان برخورداری از معافیت مالیاتی با نرخ صفر هم خواهند بود.

 برای اینکه بدانید مالیات اصناف و مشاغلی که در آن مشغول به کار هستید چه میزان است؛ بایستی اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهید.  با توجه به میزان درآمد و هزینه‌ای که در طول سال داشتید مبلغی به عنوان مالیات برای شما تعیین خواهد شد که بایستی آن را در زمان مقرر پرداخت کنید.

مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی

 افرادی که صاحب شغلی هستند و در یک صنف خاص فعالیت می کنند و به طور کلی از این فعالیت برای خود کسب درآمد می‌کنند؛ اشخاص حقیقی محسوب می‌ شوند.

مشاغل مشمول

 افراد یا واحد صنفی که با توجه به نوع فعالیت و درآمدی که داشته باشند مشمول مالیات مشاغل خواهند بود و به سه دسته زیر تقسیم بندی می‌شوند.

 گروه اول به مودیان مالیاتی تعلق دارد که آخرین درآمد این افراد در اظهارنامه دو سال آخرشان به بیش از پنج و نیم میلیارد تومان رسیده باشد. از جمله مشاغل گروه اول می ‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• صاحبان بیمارستان‌ها، صاحبان هتل‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، کارخانه‌ها.
• اشخاص دارای مشاغل صرافی.
• مالکان واحدهای تولیدی.
• صاحب موسسات حسابرسی، حسابداری و دفترداری.
• ارائه دهندگان خدمات مالی
• ارائه دهندگان خدمات انفورماتیک
• ارائه دهندگان خدمات طراحی سیستم
• تمامی واردکنندگان و صادرکنندگان
• صاحبان موسسات حمل و نقل موتوری، دریایی، زمینی و هوایی.

گروه اول موظف هستند این تکالیف را انجام دهند:

1. ارائه ترازنامه
2. نگهداری دفتر روزنامه و کل و دیگر دفاتر حسب مورد متکی به اسناد و مدارک
3. و همینطور ارائه نمودن صورتحساب سود و زیان به سازمان امور مالیاتی.

گروه دوم به مودیانی تعلق دارد که درآمد ابرازی آنها در اظهارنامه مالیاتی دو سال آخر مابین میزان ۱.۸ میلیارد و پنج و نیم میلیارد تومان است.

تکالیفی که مشاغل گروه دوم بایستی آنها را رعایت نمایند شامل موارد زیر است:

1. تنظیم صورت درآمد و هزینه ماهیانه
2. تنظیم و نگهداری اسناد درآمدی، فروش کالا یا ارائه خدمات و دیگر درآمدها
3. تنظیم صورت درآمد و هزینه سالانه مودیان
4. نگهداری اسناد خرید کالا و خدمات و دارایی و دیگر اسناد هزینه.

گروه سوم به مودیان مالیاتی تعلق دارد که خدمات مختلفی ارائه خواهند داد. البته درآمد آنها از طریق خدماتی است که ارائه می دهند و در گروه اول و دوم قرار نداشته باشند در این گروه قرار خواهند گرفت.

 به یاد داشته باشید که تمامی مشاغل و کسب و کارهایی که به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده اند بایستی در مدت زمان حداکثر ۴ ماه از شروع فعالیت خود، نوع فعالیت و صنفشان را به اداره امور مالیاتی اعلام نمایند. با این کار این افراد و این اصناف علاوه بر اینکه از جریمه‌ های مالیاتی در آینده پیشگیری خواهند کرد؛ ممکن است برای آنها شرایطی نیز فراهم شود تا بتوانند از معافیت‌ های مالیاتی نیز برخوردار شوند.

تکالیف گروه سوم که بایستی آنها را رعایت کنند شامل موارد زیر است:

1. نگهداری اسناد خرید کالا، خدمات و دارایی و دیگر هزینه‌ها
2. نگهداری نمودن اسناد درآمدی مربوط به فروش کالا یا ارائه خدمات و دیگر درآمدها
3. هزینه سالانه مودیان

مشاغل معاف از پرداخت مالیات

 برخی از مشاغل با توجه به نوع فعالیتشان از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. این اصناف عبارتند از:

• گروه‌های فرهنگی و هنری
• مراکز و موسسات خیریه
• اصناف فعال در مناطقی که کمتر توسعه یافته می ‌باشند.

آدرس سایت سازمان امور مالیاتی

گاهی مودیان برای اینکه بتوانند به راحتی گروه شغلی خود را تعیین کنند از طریق سازمان امور مالیاتی با توجه به آدرس تعیین شده می ‌توانند به آن رجوع کرده و گروه خود را انتخاب نمایند. علاوه بر تمامی موارد برای این که بتوانند تکالیف خود را به درستی انجام دهند؛ بایستی گروه شغلی آنها تعیین شود. به همین دلیل با توجه به آدرس سایت سازمان امور مالیاتی به راحتی و با تکمیل نمودن دقیق اطلاعات خواسته شده، گروه شغلی تعیین خواهد شد.

• در این مطلب منظور از درآمد برای مودیان این است که از طریق فروش کالا یا خدمات که به صورت همزمان انجام می‌شود حاصل می شود.

برای تشخیص دادن درآمد قطعی مودیان، برگ قطعی مالیات ابلاغی بررسی خواهد شد. این برگ قطعی به مودی یا نماینده قانونی وی در پایان دی ماه سال قبل ارسال می‌ شود. مثلاً شما در نظر داشته باشید که برای تعیین کردن و قطعی شدن آخرین درآمد سال برای عملکرد سال ۱۴۰۱ آخرین درآمدی که در پایان دی ماه سال ۱۴۰۰ قطعی شده است؛ بررسی خواهد شد.

نحوه محاسبه نمودن مالیات بر درآمد مشاغل در سال ۱۴۰۲

سوالی که ذهن همه مودیان را به خود مشغول کرده است این است که نرخ مالیات بر درآمد مشاغل چند درصد است؟

 برای پاسخ دادن به این سوال بایستی به ماده ۱۳۱ مراجعه نمود که به صورت پلکانی این نرخ را تعریف کرده است.  این نرخ بر اساس درآمد مشاغل از ۱۵ ، 20 یا ۲۵ درصد متغیر است.

محاسبه نمودن مالیات مشاغل با توجه به نرخ ماده ۱۳۱ در بخش ابتدایی محتوا به آن اشاره کردیم که می توانید به آن رجوع کنید.

استعلام مالیات مشاغل

 برای اینکه بتوانیم میزان بدهی مالیاتی خود را متوجه شویم که چه میزان می‌ باشد؛ بایستی برای استعلام بدهی مالیاتی به سامانه الکترونیکی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه کنیم. در این سامانه بایستی ثبت نام خود را انجام داده باشید. سپس با توجه به سوابق پرونده ‌های مالیاتی می ‌توان تشخیص داد که میزان بدهی مالیاتی و حتی ممنوع الخروجی چقدر می ‌باشد.

هزینه‌های قابل قبول صاحبان انواع مشاغل

 بعضی از افراد به این تصور می ‌رسند که چگونه می ‌توانند از میزان درآمد خودشان که مشمول مالیات است، مالیات را کاهش دهند تا بتوانند از این طریق مالیات کمتری پرداخت نمایند. در این خصوص برخی از مودیان برای خود هزینه‌هایی ر مد نظر و اعلام می‌ کنند که حتی ممکن است برای سازمان امور مالیاتی مورد قبول واقع شود یا اینکه با آن موضوع موافقتی صورت نگیرد.

با توجه به ماده ۱۴۷ قانون مالیات‌ های مستقیم مودیان مالیاتی بایستی هزینه ‌هایی را برای امور سازمان امور مالیاتی رویت کنند که در حد متعارف متکی به مدارک باشند. همچنین برای تحصیل درآمد موسسه در دوره مالی هزینه شوند. این موارد به این خاطر است که سازمان امور مالیاتی آن را تایید کند. حتی در ماده ۱۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم برخی از هزینه ‌هایی که برای سازمان مورد قبول می ‌باشد؛ شامل موارد زیر است:

• اجاره بهای ماشین آلات و ادوات موسسه
• هزینه‌های استخدامی کارکنان
• هزینه‌های تحقیقات، آزمایش، آموزش و نشریه‌ها
• کرایه محل مجموعه یا موسسه اجاره‌ای
• هزینه‌های سوخت، برق، آب، مخابرات و غیره.
• هزینه‌های فرهنگی و ورزشی و رفاهی برای کارکنان
• وجوه پرداختی بیمه و حق امتیاز موسسه.