استاندارد شماره 5 حسابداری: رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه
استاندارد شماره 5 حسابداری: رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه
استاندارد حسابداری شماره ۵ تحت عنوان «رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه» که در تیرماه ۱۳۸۵ توسط مجمع عمومی سازمان حسابرسی تصویب شده، جایگزین استاندارد قبلی این موضوع که در سال ۱۳۷۹ به تصویب رسیده بود، می شود. الزامات این استاندارد برای صورت های مالی که دوره مالی آن ها از تاریخ ۱/۱/۱۳۸۵ آغاز می گردد، لازم الاجرا خواهد بود.
دلایل تجدید نظر در استاندارد
این تجدید نظر با هدف هماهنگی بهتر با استانداردهای بین المللی حسابداری و بهبود استاندارد قبلی انجام گرفته است.
تغییرات اصلی
تغییر عمده نسبت به استاندارد قبلی به موارد مربوط به سود سهام پیشنهادی در بندهای ۱۰ و ۱۱ بر می گردد. بر اساس الزامات این بندها، سود سهام مصوب پس از تاریخ ترازنامه یا سود سهام پیشنهادی به عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی نخواهد شد.
هدف استاندارد شماره 5 حسابداری
هدف این استاندارد تعیین الزامات زیر است:
- الف. شناسایی مواردی که برای رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه، صورت های مالی نیاز به تعدیل دارند.
- ب. افشای اطلاعات درخصوص رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه تا تاریخ تایید صورت های مالی.
علاوه بر این، طبق این استاندارد، اگر رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه نشان دهنده نا مناسب بودن استفاده از فرض تداوم فعالیت باشند، واحد تجاری نباید صورت های مالی خود را بر اساس این فرض تهیه کند.
دامنه کاربرد رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه
این استاندارد برای گزارشگری مالی مربوط به رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه لازم الاجرا است. اصطلاحات زیر در این استاندارد با معانی خاص به کار رفته اند:
رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه: این رویدادها شامل موارد مثبت و منفی هستند که بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تایید صورت های مالی اتفاق می افتند. این رویدادها به دو دسته تقسیم می شوند:
رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه: رویدادهایی که شواهدی از شرایط موجود در تاریخ ترازنامه فراهم می آورند.
رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه: رویدادهایی که شرایط جدیدی را پس از تاریخ ترازنامه نشان می دهند.
تاریخ تایید صورت های مالی
تاریخی است که مدیریت، صورت های مالی را به طور رسمی و نهایی جهت انتشار تایید میکند. برای صورت های مالی تلفیقی، این تاریخ به زمان تایید صورت های مالی توسط مدیریت واحد تجاری اصلی برای انتشار اشاره دارد.
فرآیند تایید صورت های مالی بستگی به ساختار مدیریتی و الزامات قانونی مختلف و همچنین روش های تهیه و نهایی سازی این صورت ها دارد.
عموما، واحدهای تجاری باید صورت های مالی را پس از انتشار به تصویب مجمع عمومی یا سایر مراجع صلاحیت دار برسانند. در این موارد، تاریخ تایید، همان تاریخ تایید برای انتشار اولیه است، نه تاریخ تصویب نهایی توسط این مجامع.
شناسایی و اندازه گیری رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه
واحد تجاری باید برای بازتاب رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه، مبالغ موجود در صورت های مالی خود را اصلاح کند.
نمونه هایی از رویدادهای تعدیلی عبارتند از:
الف. حل و فصل یک دعوی حقوقی پس از تاریخ ترازنامه که تاییدکننده وجود تعهد فعلی واحد تجاری در تاریخ یاد شده باشد. در این صورت، واحد تجاری باید هرگونه ذخیره شناسایی شده قبلی را طبق استاندارد شماره ۴ در خصوص ذخایر و بدهی های احتمالی اصلاح کند. واحد تجاری فقط به افشای بدهی احتمالی ناشی از حل و فصل دعوا اکتفا نمی کند. زیرا این حل و فصل شواهد اضافی مبنی بر نیاز به تعدیل ذخیره در تاریخ ترازنامه را تایید میکند.
ب. اطلاعاتی که پس از تاریخ ترازنامه دریافت شده و نشان دهنده کاهش ارزش یک دارایی در تاریخ مذکور باشد، یا به تعدیل مبلغ زیان کاهش ارزش شناسایی شده قبلی منجر شود. به عنوان مثال: ورشکستگی یک مشتری بعد از تاریخ ترازنامه نشان دهنده زیان در مورد یک حساب دریافتنی تجاری در تاریخ ترازنامه است که واحد تجاری باید مبلغ دفتری حساب های دریافتنی را تعدیل کند. فروش موجودی کالا پس از تاریخ ترازنامه ممکن است شواهدی در مورد ارزش خالص فروش آن ها در تاریخ ترازنامه ارائه دهد.
ج. تعیین بهای تمام شده دارایی های خریداری شده یا درآمد حاصل از فروش دارایی ها پس از تاریخ ترازنامه، در صورتی که معاملات قبل از آن انجام شده باشد.
د. تعیین مبلغ پرداخت های مربوط به مشارکت در سود یا پاداش که بعد از تاریخ ترازنامه انجام می شوند، در صورتی که واحد تجاری در تاریخ ترازنامه تعهد قانونی یا عرفی برای این پرداخت ها به دلیل رویدادهای قبل از تاریخ مذکور داشته باشد.
هـ. تصویب سود سهام توسط مجمع عمومی شرکت های فرعی و وابسته برای دوره های قبل از تاریخ ترازنامه شرکت اصلی یا همزمان با آن.
و. دریافت وجه یا تعیین مبلغ قابل وصول از بیمه بابت ادعاهای خسارت که در تاریخ ترازنامه در حال مذاکره بوده اند.
ز. کشف خطاها یا تقلباتی که نشان دهنده نادرست بودن صورت های مالی باشد.
رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه غیرتعدیلی
۸. واحد تجاری نباید مبالغ شناسایی شده در صورت های مالی خود را به منظور انعکاس رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه تعدیل کند.
۹. یک نمونه از رویداد غیرتعدیلی، کاهش ارزش بازار سرمایه گذاری ها بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تایید صورت های مالی است. این کاهش ارزش معمولا به وضعیت سرمایه گذاری ها در تاریخ ترازنامه مربوط نمی شود و وضعیت هایی را منعکس می کند که پس از تاریخ ترازنامه ایجاد شدهاند.
بنابراین، واحد تجاری مبالغ شناسایی شده از بابت سرمایه گذاری ها را در صورت های مالی خود تعدیل نمی کند و همچنین مبالغ افشا شده در مورد سرمایه گذاری ها را در تاریخ ترازنامه به روز نمیکند. با این حال ممکن است براساس الزامات بند ۱۹ اطلاعات بیشتری افشا کند.
سود سهام
۱۰. واحد تجاری نباید سود سهام مصوب بعد از تاریخ ترازنامه یا سود سهام پیشنهادی را به عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی کند.
۱۱. با توجه به اصلاحیه قانون تجارت، تصویب سود سهام از اختیارات مجمع عمومی صاحبان سهام است. بنابراین، پیشنهاد تقسیم سود توسط هیئت مدیره بهعنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی نمی شود. زیرا در تاریخ ترازنامه تعهد فعلی وجود ندارد. پیشنهاد هیئت مدیره در مورد تقسیم سود، در یادداشت های توضیحی صورت های مالی افشا می شود.
تداوم فعالیت
۱۲. چنانچه بعد از تاریخ ترازنامه، انحلال یا توقف فعالیت های واحد تجاری توسط ارکان صلاحیت دار اعلام شود، یا اینکه واحد تجاری عملا ناگزیر به انجام این عمل گردد، صورت های مالی نباید بر مبنای تداوم فعالیت تهیه شود.
۱۳. روند نامطلوب نتایج عملیات و وضعیت مالی بعد از تاریخ ترازنامه ممکن است نیاز به بررسی در مورد مناسب بودن کاربرد فرض تداوم فعالیت را نمایان کند. در صورتی که فرض تداوم فعالیت قابل اعمال نباشد، آثار آن به قدری زیاد است که این استاندارد به جای تعدیل مبالغ شناساییشده، تغییر اساسی در مبنای حسابداری حاکم را الزامی می کند.
افشا؛ تاریخ تایید صورت های مالی
۱۴. واحد تجاری باید تاریخ تایید صورت های مالی و اسامی تاییدکنندگان آن را افشا کند.
۱۵. آگاهی از تاریخ تایید صورت های مالی برای استفاده کنندگان اهمیت دارد. زیرا این صورت ها رویدادهای بعد از آن تاریخ را منعکس نمی کنند.
به روزرسانی افشای شرایط موجود در تاریخ ترازنامه
۱۶. چنانچه واحد تجاری پس از تاریخ ترازنامه اطلاعاتی درباره شرایط موجود در آن تاریخ کسب کند، باید موارد افشای مربوط به این شرایط را با توجه به اطلاعات جدید به روز کند.
۱۷. در برخی موارد، ضرورت دارد که واحد تجاری بر اساس اطلاعات دریافتی بعد از تاریخ ترازنامه، موارد افشا در صورت های مالی خود را به روز کند، حتی اگر این اطلاعات بر مبالغ شناسایی شده تاثیر نداشته باشد. به عنوان مثال، در صورت فراهم شدن شواهدی درباره بدهی احتمالی موجود در تاریخ ترازنامه، لازم است موارد افشا به روز شوند. علاوه بر بررسی لزوم شناسایی یا تغییر ذخیره بر اساس استاندارد حسابداری شماره ۴ (ذخایر، بدهی های احتمالی و دارایی های احتمالی)، واحد تجاری ملزم است موارد افشا درباره بدهی احتمالی را براساس شواهد مذکور به روز کند.
افشای رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه غیرتعدیلی
۱۸. واحد تجاری باید اطلاعات زیر را برای هر گروه با اهمیت از رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه افشا کند:
- الف. ماهیت رویداد
- ب. برآوردی از اثر مالی آن، یا بیان اینکه انجام چنین برآوردی امکان پذیر نیست.
۱۹. چنانچه رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه با اهمیت باشند، عدم افشای آن ها می تواند بر تصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان تاثیر گذارد. موارد زیر نمونه هایی از رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه است که عموما منجر به افشا می شود:
- الف. موارد عمده ترکیب تجاری بعد از تاریخ ترازنامه یا واگذاری یک واحد فرعی (استاندارد حسابداری شماره ۱۹ الزامات خاصی را برای افشا تعیین کرده است)
- ب. اعلام برنامه ای برای توقف عملیات
- ج. موارد عمده خرید دارایی ها و طبقه بندی دارایی ها طبق استاندارد حسابداری شماره ۳۱ به عنوان دارایی های غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده به عنوان نگهداری شده برای فروش
- د. وارد شدن خسارت به تاسیسات و تجهیزات اصلی تولید به دلیل آتش سوزی بعد از تاریخ ترازنامه
- ه. اعلام یا شروع اجرای تجدید ساختار عمده
- و. تغییرات عمده در سرمایه و ترکیب سهامداران واحد تجاری بعد از تاریخ ترازنامه
- ز. تغییرات عمده غیر متعارف در قیمت دارایی ها یا نرخ ارز بعد از تاریخ ترازنامه
- ح. تغییرات در نرخ های مالیاتی یا قوانین مالیاتی وضعشده یا اعلامشده بعد از تاریخ ترازنامه (در صورتی که به دوره های مالی گذشته تسری نداشتهباشد)
- ط. ایجاد تعهدات یا بدهی های احتمالی عمده، برای مثال از طریق صدور ضمانت نامه
- ی. دعوای حقوقی عمده که صرفا ناشی از رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه باشد.
تاریخ اجرا
۲۰. الزامات این استاندارد برای صورت های مالی که دوره مالی آن ها از تاریخ ۱/۱/۱۳۸۵ و بعد از آن شروع می شود، لازم الاجرا است.
مطابقت با استانداردهای بین المللی حسابداری
۲۱. با اجرای الزامات این استاندارد، مفاد استاندارد بین المللی حسابداری شماره ۱۰ (رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه) نیز رعایت می شود.
دیدگاهتان را بنویسید