روش okr | از تدوین اهداف تا ارزیابی نتایج در این روش

تدوین اهداف در روش okr

هدف‌ گذاری موثر یکی از عوامل کلیدی برای موفقیت تیم‌ ها و سازمان‌ ها است. یکی از کارآمدترین چارچوب‌ های هدف‌ گذاری که در سال‌ های اخیر توجه بسیاری از شرکت‌ های بزرگ و استارتاپ‌ ها را به خود جلب کرده، روش OKR یا همان Objectives and Key Results است. این روش با ایجاد ساختاری شفاف، الهام‌ بخش و داده‌محور، مسیر رسیدن به اهداف را برای تیم‌ ها به هموار می‌ کند. در این مطلب با نگاهی دقیق به روش okr، فرایند تدوین اهداف و ارزیابی نتایج را از ابتدا تا انتها بررسی کرده‌ایم.

روش okr چیست؟

روش okr چارچوبی برای تعیین اهداف (Objectives) و نتایج کلیدی (Key Results) است که به کسب‌ و کارها کمک می‌ کند تا اهداف خود را به‌ صورت شفاف و سازمان‌یافته تعریف کنند. برخلاف تکنیک‌ های سنتی که صرفا به تعیین اهداف کلی بسنده می‌ کنند، در okr هر هدف با چند نتیجه کلیدی همراه می‌ شود که قابلیت سنجش را در مسیر پیشرفت به‌ سوی نتایج فراهم می‌ کند. این روش اولین بار توسط «اندی گروو» در شرکت اینتل معرفی شد و بعدها با اجرای موفق در شرکت‌ هایی مانند Google، LinkedIn و Spotify به چارچوبی شناخته‌ شده در جهان تبدیل شد.

اجزای اصلی okr

در قلب روش okr، دو عنصر کلیدی وجود دارد که هدف و نتیجه کلیدی می‌ باشند. هدف باید الهام‌ بخش، واضح و قابل‌ درک باشد. این بخش مسیر کلی سازمان را مشخص می‌ کند و پاسخی برای پرسش «به چه چیزی می‌ خواهیم برسیم؟» ارائه می‌ دهد. در مقابل، نتایج کلیدی به ما می‌ گویند «چگونه می‌ فهمیم که به هدف رسیده‌ایم؟». این نتایج باید مشخص، عددی و قابل اندازه‌ گیری باشند.

مزایای استفاده از روش okr 

پیاده‌ سازی okr می‌ تواند تاثیرات عمیقی در بهره‌ وری، هماهنگی و شفافیت درون سازمانی داشته باشد. بهره‌ گیری از روش okr، فرهنگ مشارکت و عملکرد را در سازمان‌ ها تقویت می‌ کند. این روش به‌ جای تمرکز صرف بر نتیجه نهایی، مسیر پیشرفت و تلاش‌ های تیمی را نیز در نظر می‌ گیرد.

برخی از اصلی‌ ترین مزایای این چارچوب عبارتند از:

• تمرکز بر اولویت‌ های واقعی: تیم‌ها با محدود کردن تعداد اهداف، بر مهم‌ ترین مسائل تمرکز می‌ کنند.
• افزایش شفافیت سازمانی: با اشتراک‌ گذاری okr ها، هر فرد از جهت‌ گیری کلی سازمان مطلع می‌ شود.
• افزایش مشارکت کارکنان: افراد به‌ صورت فعال در تعیین اهداف خود مشارکت دارند و احساس مالکیت می‌ کنند.
• ارزیابی مداوم پیشرفت: نتایج کلیدی به صورت عددی امکان بازبینی دقیق مسیر و اصلاح آن را فراهم می‌ کنند.
• یکپارچه‌ سازی تیمی: تمام سطوح سازمان از یک جهت‌ گیری مشخص پیروی می‌ کنند که باعث افزایش عملکرد می‌ شود.

نحوه پیاده‌ سازی okr به صورت گام‌ به‌ گام

اجرای موفق روش OKR نیازمند طی‌ کردن فرایندی مشخص می‌ باشد که به سازمان‌ ها کمک می‌ کند هم اهدافی روشن و الهام‌ بخش تعیین کنند و هم از طریق سنجش نتایج قابل‌ ارزیابی، مسیر تحقق آن‌ ها را به‌ صورت مستمر پایش و بهبود دهند.

مراحل پیاده‌ سازی روش okr به شرح زیر است:

• تعیین اهداف کلان سازمانی: در اولین گام، مدیران ارشد باید اهداف کلان سازمان را بر مبنای چشم‌ انداز، بازار، مزیت رقابتی و نیازهای راهبردی مشخص کنند. این اهداف نقش لنگر استراتژیک دارند و چارچوب تعیین okrهای تیمی و فردی را شکل می‌ دهند.
• تدوین اهداف تیمی و فردی در راستای هدف کلان: هر بخش یا تیم، باید اهدافی مرتبط با هدف کلان تعیین کند. در این مرحله، مشارکت کارکنان اهمیت بالایی دارد. چرا که باعث تعهد بیشتر و درک دقیق‌ تری از هدف می‌ شود.
• تعریف نتایج کلیدی برای هر هدف: نتایج کلیدی باید عددی، قابل‌ سنجش و دارای مهلت زمانی مشخص باشند. برای مثال، هدفی مانند افزایش سهم بازار می‌ تواند نتایجی مانند افزایش نرخ تبدیل به ۱۰٪ یا افزایش فروش سالانه به N میلیارد تومان داشته باشد.
• نظارت مستمر و بازبینی دوره‌ ای: بازبینی مستمر باعث شناسایی نقاط قوت و ضعف شده و امکان اصلاح مسیر را فراهم می‌ کند.
• ثبت و پیگیری OKR با ابزارهای دیجیتال: نرم‌ افزارهایی مانند Weekdone، Asana، Workboard و Google Sheets به سازمان‌ ها کمک می‌ کنند تا okrهای خود را ثبت، پیگیری و تحلیل کنند. این ابزارها گزارش‌ های گرافیکی، هشدارها و تحلیل‌ های قابل‌ فهم ارائه می‌دهند.

اشتباهات رایج در اجرای روش okr

روش okr تنها یک ابزار نیست، بلکه یک فرهنگ هدف‌ گذاری و پیشرفت درون‌ سازمانی می‌ باشد. این روش با وجود اینکه ساختار ساده‌ ای دارد. اما در عمل بسیاری از سازمان‌ ها به‌ دلیل درک نادرست یا اجرای ناصحیح با مشکلاتی مواجه می‌ شوند. شناخت اشتباهات متداول می‌ تواند به پیاده‌ سازی دقیق‌ تر این روش کمک کند.

برخی اشتباهات رایج در اجرای این روش شامل موارد زیر هستند:

• تعیین اهداف بیش‌ازحد زیاد یا مبهم: هدف‌ ها باید محدود، متمرکز و شفاف باشند. تعیین بیش از ۳ تا ۵ هدف در هر دوره باعث پراکندگی و افت کیفیت خروجی‌ ها می‌ شود.
• نتایج کلیدی غیرقابل اندازه‌ گیری: وقتی نتایج کلیدی فاقد معیار عددی و مشخص باشند، نمی‌ توان ارزیابی دقیقی از پیشرفت داشت.
• عدم بازبینی منظم: پیگیری okr باید به‌ صورت مستمر، هفتگی یا ماهانه انجام شود. فاصله زیاد بین بازبینی‌ ها باعث از دست رفتن تمرکز می‌ شود.
• استفاده از okr به‌ عنوان ابزار ارزیابی عملکرد فردی: این روش برای توسعه عملکرد تیمی است. نه ابزار قضاوت فردی. استفاده تنبیهی یا صرفا نظارتی از آن، اثر منفی بر مشارکت دارد.
• نادیده‌گرفتن مشارکت کارکنان در تدوین: درگیر نبودن اعضای تیم در فرایند هدف‌ گذاری، باعث کاهش تعهد و بی‌ تفاوتی نسبت به نتایج می‌ شود.

تفاوت بین روش okr و kpi در مدیریت عملکرد

در حوزه مدیریت عملکرد، معمولا بین دو مفهوم «okr» و «kpi» (شاخص‌ های کلیدی عملکرد) ابهاماتی وجود دارد. این دو ابزار با اینکه هر دو به بهبود عملکرد کمک می‌ کنند. اما کارکرد و ساختار متفاوتی دارند. در جدول زیر، مقایسه‌ ای حرفه‌ ای بین این دو روش ارائه داده‌ایم.

نمونه عملی از تدوین okr در پروژه‌ های سازمانی

برای درک بهتر روش okr، یک نمونه عملی از تدوین این روش در پروژه‌ های واقعی و سازمان‌ های مختلف را بررسی می‌ کنیم. این بررسی کمک می‌ کند تا چارچوب okr را به‌ صورت دقیق‌ تر درک کرده و در پروژه‌ های خود پیاده‌ سازی کنید. فرض کنیم شما مدیر منابع انسانی یک شرکت خدماتی هستید و هدف شما بهبود فرایند جذب نیروهای تخصصی است.

در این‌ صورت نتایج کلیدی یک okr مطلوب به شرح زیر هستند:

• کاهش میانگین زمان جذب از ۴۵ روز به ۳۰ روز
• افزایش نرخ قبولی پیشنهاد شغلی به بالای ۷۵٪
• دریافت بازخورد مثبت از مدیران در بیش از ۸۰٪ موارد جذب جدید

بهترین زمان برای تعریف و بررسی okr چه زمانی است؟

تعریف okr معمولا در ابتدای هر فصل انجام می‌ شود. این بازه زمانی ۳ ماهه امکان ارزیابی، اصلاح و بازتنظیم اهداف را فراهم می‌ کند. البته در برخی پروژه‌ های کوتاه‌ مدت یا کمپین‌ های سریع، می‌ توان از دوره‌ های ماهانه استفاده کرد. بررسی نتایج باید در فواصل زمانی منظم انجام شود و تیم‌ ها فرصت تحلیل پیشرفت و یادگیری داشته باشند.

سخن پایانی

اگر به‌ دنبال یادگیری حسابداری به‌ صورت حرفه‌ ای، کاربردی و مطابق با نیازهای بازار کار امروز هستید، موسسه حسابداری تدبیر انتخابی هوشمندانه برای شما است. ما در دوره‌ های تخصصی تدبیر، مفاهیم حسابداری مالی، مالیاتی و صنعتی به‌ صورت پروژه‌ محور آموزش می‌دهیم. در کنار آموزش‌ های تخصصی، اصول نوین مدیریت سازمانی، بودجه‌ ریزی عملیاتی و کنترل داخلی نیز تدریس می‌ شوند.