استاندارد شماره 27 حسابداری: طرح های مزایای بازنشستگی
استاندارد شماره 27 حسابداری: طرح های مزایای بازنشستگی
کلیه صندوق هایی که مسئولیت اجرای طرح های مزایای بازنشستگی را دارند، از جمله سازمان تامین اجتماعی و سایر نهادها، تحت این استاندارد قرار می گیرند. این استاندارد به حسابداری طرح های مزایای بازنشستگی برای تمام اعضا به عنوان یک گروه می پردازد و به جزئیات مزایای بازنشستگی هر یک از اعضا توجهی ندارد.
این استاندارد شامل طرح های دیگر مانند بیمه بیکاری و خدمات درمانی که برخی سازمان ها و صندوق ها در کنار طرح های مزایای بازنشستگی مدیریت می کنند، نمی شود.
طرح های مزایای بازنشستگی به برنامه هایی گفته می شود که بر مبنای آن، برای اعضا پس از اتمام خدمت، مزایایی به شکل حقوق بازنشستگی یا مستمری فراهم می گردد، به شرط آن که امکان تعیین یا ارزیابی این مزایا قبل از خاتمه خدمت بر اساس شرایط مصوب یا رویه های موجود وجود داشته باشد.
مزایای بازنشستگی به حقوق بازنشستگی و سایر مستمری هایی اشاره دارد که بر اساس مقررات طرح، با توجه به سنوات خدمت گذشته اعضا، انتظار می رود به آنان پرداخت شود.
اعضا به تمامی افراد شامل شاغلین، بازنشستگان و افرادی که از مستمری بهره مند هستند، اطلاق می شود که از مزایای طرح بازنشستگی استفاده می کنند.
صندوق بازنشستگی به عنوان یک شخصیت حقوقی مستقل شناخته می شود که تحت عناوین گوناگونی مانند صندوق، سازمان و موسسه، با استناد به قوانین، اساسنامه یا دستورالعمل های خاص در حوزه تامین مزایای بازنشستگی فعالیت می کند.
خالص دارایی های طرح (یا ارزش ویژه طرح) به واژه ای اطلاق می شود که تفاوت بین دارایی های طرح و بدهی های آن، به جز ارزش فعلی مزایای بازنشستگی بر مبنای محاسبات اکچوئری را مشخص می کند.
استفاده کنندگان و نیازهای اطلاعاتی آن ها
| اعضا | اطلاعاتی راجع به:
·امکان تامین مزایا و چگونگی بکارگیری منابع طرح ·نرخ های حق بیمه ·شرایط بازنشستگی |
| ارکان طرح |
اطلاعاتی به منظور: ·ارزیابی عملکرد طرح ·تصمیم گیری در مورد سیاست های کلی طرح ·اطمینان از کفایت دارایی ها برای ایفای تعهدات |
| دولت | اطلاعاتی در خصوص:
·وضعیت مالی تعهدات و عملکرد مالی برای ایفای وظایف ·حاکمیتی و نیز به منظور اطمینان از رعایت الزامات قانونی و نظارت بر طرح های مزایای بازنشستگی |
| کارفرمایان در طرح های مزایای
بازنشستگی اختصاصی |
اطلاعاتی جهت: · ارزیابی عملکرد طرح ·اطمینان از معقول بودن نرخ های حق بیمه ·پیش بینی تعهدات آنی خود |
اهداف استفاده کنندگان از دریافت اطلاعات
- ارزیابی توان پرداخت تعهدات : بررسی قابلیت های مالی برای پرداخت های آینده.
- ارزیابی عملکرد طرح: تجزیه و تحلیل کارایی و موفقیت طرح در انجام هدف های خود.
- تعیین راهبردها و خط مشی های طرح: مشخص کردن اهداف بلند مدت و سیاست های اجرایی.
- فراهم کردن امکان نظارت عمومی دولت: تضمین شفافیت و حسابرسی عمومی در مدیریت منابع.
ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری
این مفهوم به ارزش فعلی پرداختهای مورد انتظار به اعضای طرح بابت سنوات خدمت گذشته آنان اطلاق میشود که بر اساس فرضیات اکچوئری محاسبه میشود.
برای محاسبه ارزش فعلی مزایای بازنشستگی، باید به شرایط طرح، سنوات خدمت اعضا تا تاریخ مورد نظر و سطح حقوق و مزایای جاری توجه شود. همچنین، ارزش زمانی پول باید از طریق تنزیل با نرخ بازده مناسب بین تاریخ تهیه اطلاعات و تاریخ پرداخت مورد انتظار در نظر گرفته شود.
ایفای تعهدات طرح
تعهدات طرح در طرح های مزایای بازنشستگی به عوامل زیر بستگی دارد:
- وضعیت مالی طرح : قدرت مالی و منابع موجود.
- حق بیمه های آتی: درآمدهای پیش بینی شده از حق بیمه ها.
- کارایی عملیاتی طرح: شامل نحوه سرمایه گذاری و مدیریت منابع.
تناوب ارزیابی مبتنی بر اکچوئری
طبق قوانین و مقررات جاری، معمولا طرح های مزایای بازنشستگی موظف به انجام ارزیابی مبتنی بر اکچوئری حداقل هر سه سال یک بار هستند. در صورتی که ارزیابی مبتنی بر اکچوئری قبل از تاریخ صورت های مالی انجام نشده باشد، از آخرین ارزیابی انجام شده استفاده شده و تاریخ آن به اطلاع می رسد.
اندازه گیری دارایی های طرح های مزایای بازنشستگی
| دارایی | مبنای اندازه گیری |
| سرمایه گذاری ها |
بر اساس: ·استاندارد شماره 15 حسابداری سرمایه گذاری ها ·استاندارد شماره 18 صورت های مالی تلفیقی و حسابداری سرمایه گذاری در واحدهای تجاری فرعی ·استاندارد شماره 19 ترکیب واحدهای تجاری ·استاندارد شماره 20 حسابداری سرمایه گذاری در واحدهای تجاری وابسته ·استاندارد شماره 23 حسابداری مشارکت های خاص |
| حق بیمه های دریافتنی | به مبالغ قابل دریافت اندازه گیری و گزارش می شود مشروط به اینکه جریان منافع اقتصادی مرتبط با حق بیمه به درون طرح محتمل باشد. |
| دارایی های ثابت مشهود
|
به بهای تمام شده یا مبلغ تجدید ارزیابی به کسر استهلاک انباشته اندازه گیری و گزارش می شود |
مبانی تعیین ارزش منصفانه سرمایه گذاری ها
| نوع سرمایه گذاری | بنا |
| سرمایه گذاری در سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس | ارزش بازار با توجه به بندهای 26 الی 28 استاندارد حسابداری شماره 15 با عنوان حسابداری سرمایه گذاری ها |
| سرمایه گذاری در سهام سایر شرکت ها | مبلغ تجدید ارزیابی با توجه به بند 34 استاندارد حسابداری شماره 15 با عنوان حسابداری سرمایه گذاری ها |
| سرمایه گذاری با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت | به مبلغ دفتری در صورتی که مدیریت طرح قصد نگهداری این اوراق را دارد به ارزش بازار در سایر شرایط |
| املاک و سایر اموالی که به قصد سرمایه گذاری نگهداری می شود | مبلغ تجدید ارزیابی با توجه به بندهای 38 الی 44 استاندارد حسابداری شماره 11 با عنوان حسابداری دارایی های ثابت مشهود |
صورت های مالی طرح های مزایای بازنشستگی
- ترازنامه
- صورت تغییرات در خالص دارایی ها
- صورت درآمد و هزینه
- یادداشتهای توضیحی صورت های مالی
ترازنامه طرح مزایای بازنشستگی باید شامل اقلام اصلی زیر باشد:
الف. سرمایه گذاری ها به تفکیک:
- سرمایه گذاری در شرکت های فرعی
- سرمایهگذاری در مشارکت های خاص
- سرمایه گذاری در سایر شرکت ها
- املاک
- اوراق مشارکت
- تسهیلات اعطایی
- سپرده های بانکی
ب. موجودی نقد
موارد ترازنامه طرح مزایای بازنشستگی
ج. حق بیمه های دریافتنی
د. سایر حساب ها و اسناد دریافتنی
ه. دارایی های ثابت مشهود
و. حساب ها و اسناد پرداختنی
ز. تسهیلات دریافتی
ح. ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
ط. خالص دارایی های طرح
ی. ارزش ویژه طرح
همچنین، ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری باید زیر ترازنامه افشا گردد.
صورت تغییرات در خالص دارایی ها
این صورت باید حداقل شامل اقلام اصلی زیر باشد:
الف. حق بیمه های بازنشستگی
ب. کمک های بلاعوض
ج. حق بیمه انتقالی از سایر طرح ها
د. حقوق و سایر مزایای بازنشستگی اعضا
ه. حق بیمه انتقالی به سایر طرح ها
و. هزینه های اداره طرح
ز. مازاد (کسری) درآمد نسبت به هزینه
صورت درآمد و هزینه
این صورت باید حداقل شامل اقلام اصلی زیر باشد:
الف. درآمدهای عملیاتی
ب. هزینه های عملیاتی
ج. سود یا زیان عملیاتی
د. هزینه های مالی
ه. سایر درآمدها و هزینه های غیرعملیاتی
و. مالیات بر درآمد
ز. سود یا زیان فعالیت های عادی
ح. اقلام غیرمترقبه
ط. سهم اقلیت
ی. سود یا زیان خالص
یادداشت های توضیحی صورت های مالی
یادداشت های توضیحی صورت های مالی باید حداقل شامل اقلام اصلی زیر باشد:
الف. رویه ها و مفروضات مورد استفاده برای تعیین ارزش منصفانه سرمایه گذاری ها
ب. رویه ها و مفروضات که در محاسبه ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری به کار رفته است و هرگونه تغییر در رویه ها و مفروضات در فاصله بین دو تاریخ از انجام اکچوئری
ج. تاریخ انجام آخرین ارزیابی مبتنی بر اکچوئری
د. اطلاعات مختصر در مورد گروه های کارکنان تحت پوشش و کارفرمایان
ه. اطلاعات آماری در خصوص تعداد بازنشستگان، مستمری بگیران و اعضای شاغل
و. اطلاعات مختصر در مورد طرح های بازنشستگی و ارائه اطلاعات کلی در خصوص شرایط هر کدام (نظیر شرایط استحقاق، مبالغ و درصدهای قابل پرداخت)
ز. شرح تغییرات طی سال مالی در شرایط پرداخت مزایای بازنشستگی، حق بیمه ها، شرایط عضویت طرح و قوانین و مقررات مرتبط با طرح و اینکه آیا تغییرات یاد شده در محاسبات اکچوئری منظور شده است یا خیر
ح. خط مشی تامین منابع و هرگونه تغییر در آن طی سال مالی
ط. وضعیت مالیاتی طرح
ی. معاملات طرح با واحدهای تجاری تحت کنترل یا تحت نفوذ قابل ملاحظه تمام یا برخی از اعضا، کارفرمایان با نفوذ قابل ملاحظه در طرح، کانون های بازنشستگی و سازمان ها و تشکل های مرتبط با اعضا و یا طرح
ک. سیاست های سرمایه گذاری منابع طرح
ل. سرمایه گذاری طرح در سهام کارفرمایانی که بر طرح نفوذ قابل ملاحظه دارند
م. جدول جزئیات ارزش منصفانه خالص دارایی های طرح، به استثنای دارایی های ثابت مشهود که به بهای تمام شده یا مبلغ تجدید ارزیابی به کسر استهلاک انباشته منعکس می شود، و مقایسه آن با ارزش فعلی مزایای بازنشستگی مبتنی بر اکچوئری و تشریح سیاست های تامین مبالغ کسری
تاریخ اجرای استاندارد طرح های مزایای بازنشستگی
الزامات این استاندارد در مورد کلیه صورت های مالی طرح های مزایای بازنشستگی که دوره مالی آن ها از تاریخ اول فروردین 1384 یا بعد از آن شروع می شود، لازم الاجراست.
مطابقت با استانداردهای بین المللی
با اجرای الزامات این استاندارد، مفاد استاندارد بین المللی حسابداری شماره 26 با عنوان «حسابداری و گزارشگری طرح های مزایای بازنشستگی» نیز رعایت می شود.
دیدگاهتان را بنویسید