اهمیت حقوق مالکانه

تعریف حقوق مالکانه

حقوق مالکانه صاحبان سرمایه  از سال 98 اولین بار بر اساس قوانین حسابداری مشخص شد. استانداردهای حسابداری به دقت در این بررسی رعایت شده اند. حق صاحبان سهام در واقع همان حقوق سهامداران پس از کسر تمامی بدهی حقیقی و حقوقی است. این حقوق تاثیر مستقیمی بر روی روند رشد یا سقوط سهام شرکت دارد. به نوعی افزایش درآمد و سهام شرکت به این حقوق وابسته می باشد. با افزایش رشد سهام امکان رشد این حقوق وجود دارد. فرمول محاسبه این حقوق نیز بسیار ساده است.

در زمان بدهی شرکت این حقوق نباید محاسبه شود. اصلی ترین بخش حقوق مالکانه همین مورد است. پس از کسر تمامی بدهی ها، سهام اصلی از این طریق محاسبه خواهد شد. این حقوق به صورت جداگانه محاسبه شده و به صورت مستقل استفاده می شود.

بدهی های تجاری – دارایی های تجاری =  فرمول حقوق مالکانه

این فرمول را برای محاسبه اساسی این نوع سهام مورد استفاده قرار می دهند. قرارگیری هزینه های مربوط به بدهی، نتیجه آن را تحت شعاع قرار می دهد. لذا باید پس از پرداخت کامل بدهی ها اقدامات لازم انجام گیرد. لازم است توجه کنید که این حقوق مستقل از سایر بدهی های شرکت نیست. بلکه می توان آن را نوعی بدهی دانست. میزان دارایی های خالص از این طریق محاسبه می شود. دارایی های یک واحد تجاری پس از کسر کل بدهی های مشخص شده کسر می شود.

از طریق این فرمول میزان دارایی و بدهی و حقوق مالکانه و بدهی ها محاسبه می شود. این فرمول در واقع زیر بنای ساختار مالی یک شرکت را مشخص می کند.

حقوق صاحبان سرمایه

محاسبه حقوق مالکانه دارای چند مرحله و بخش اساسی است. یکی از مهم ترین مراحل این حقوق، بررسی حقوق صاحبان سرمایه می باشد.

اجزای تشکیل دهنده حقوق صاحبان سرمایه را به صورت یک نقشه کلی می توان اینگونه تشریح کرد:

سرمایه اولیه، اندوخته قانونی.

 سرمایه ای که برای راه اندازی و تجهیز نهایی شرکت مورد استفاده قرار می گیرد، با عنوان سرمایه اولیه شناخته می شود.

اندوخته مالی نیز سرمایه اساسی شرکت تازه تاسیس است. برداشت از این حساب امری رایج نیست. با این وجود با رسیدن به میزان 10 درصد از سرمایه، امکان برداشت مستقیم از این حساب وجود دارد. این اندوخته از اساسی ترین حقوق صاحبان سهام محسوب می گردد. بعد از پرداخت نهایی بدهی های شرکت امکان برداشت نهایی از این حساب وجود دارد.

نسبت مالکانه چیست؟

حقوق نهایی صاحبان سرمایه از سهام اصلی، نسبت مالکانه نامیده می شود. بخشی از تجهیزات نهایی یک شرکت از محل اندوخته به کمک نسبت مالکانه تعیین خواهد شد. بالاتر بودن نسبت مالکانه نشان دهنده ساختار محکم شرکت است. ساختار مالی شرکت و نسبت مالکانه رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند. حقوق مالکانه این شرکت به راحتی محاسبه می شود. زیرا میزان بدهی ها در این شرکت بسیار پایین است.

علت اهمیت محاسبه حقوق مالکانه

سوال اساسی این مقاله، علت اهمیت حقوق مالکانه است. با محاسبه این حقوق در واقع تکلیف دارایی های شرکت و سود نهایی مشخص می شود. یک بار برای همیشه می توان سرمایه قانونی اولیه و سود نهایی را از هم تفکیک نمود.

میزان سود و زیان انباشته یک شرکت در قدم نهایی از این طریق محاسبه خواهد شد. میزان ریسک سرمایه گذاری در این شرکت نیز بررسی می شود. از این طریق آسیب های احتمالی مالی پیش بینی خواهد شد. مشخص کردن حقوق صاحبان سهام باعث شفاف سازی میزان سود و زیان نهایی خواهد شد. میزان سود و سهام صاحبان سرمایه باید دقیقا مشخص شود. در این صورت ارزیابی و تحلیل شرکت های بورسی به صورت کامل انجام خواهد شد. تحلیل بنیادین شرکت های بورسی با کمک همین اطلاعات انجام می شود. میزان ریسک نهایی یک شرکت پس از این نوع بررسی ها تعیین خواهد شد.

نکاتی در مورد حقوق مالکانه

ایجاد هر نوع تغییر در حقوق مالکانه سبب تغییر رویه های حسابداری و تعدیلات ناشی از اصلاح اشتباهات می شود. کل سود تقسیمی و مبلغ سود آن نیز برای هر سهم ارائه می شود.

تغییرات حقوق مالکانه نتایج متفاوتی را ایجاد می کند. صورت تغییرات در حقوق نیز نشان دهنده میزان حقوق صاحبان سرمایه است. این صورت تغییرات نیز اطلاعاتی از افزایش یا کاهش سرمایه را در دل خود جای داده است. درآمد اصلی سرمایه با کمک این حقوق نشان داده می شود.

اجزای صورت تغییرات

وضعیت حقوق صاحبان سرمایه در ابتدا به این صورت مشخص می شود.

سرمایه و افزایش سرمایه، افزایش سرمایه در جریان، صرف سهام یا صرف انباشته.

همه این اجزا صورت اصلی تغییرات را تشکیل می دهند. قسمت مازاد ارزش سهام در صورت این تغییرات مشخص می شود. سالانه 5 درصد از این سود در حساب اندوخته خواهد شد. اگر اندوخته قانونی به 10 درصد برسد، نگهداری سود کاملا اختیاری خواهد بود.

صرف سهام شامل قسمت مازاد ارزش سهام نسبت به ارزش اسمی می باشد. زمان فروش سهام نیز از این طریق محاسبه می شود.

سود انباشته سهام به دست آمده از سود تجاری هنگام تقسیم سود تقسیم نمی شود. زیان انباشته شرکت نیز به صورت جداگانه محاسبه شده و در آخر جمع بندی خواهد شد. ارزیابی موجودی ها نیز از دیگر مراحل مهم حقوق مالکانه است.

سهام خزانه نیز قسمتی از سهام اصلی شرکت بوده و توسط خود شرکت خریداری خواهد شد. حقوق مالکانه شرکت بورس شامل دوره های مالی مربوط به شرکت های مختلف است. مازاد تجدید ارزیابی موجودی ها در نهایت باید جداگانه محاسبه می شود.

نکاتی در مورد نسبت مالکانه

واحدهای اقتصادی یا دارایی شرکت توسط فرمول نسبت مالکانه بررسی می شود. تمام تغییرات طی دوره نسبت مالکانه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. تغییراتی ابتدای دوره و انتهای آن، تغییرات طی دوره و حقوق انباشته طی آن نیز از مصادیق مهم نسبت مالکانه است.

اندوخته قانونی نیز از سایر اجزای مهم و اساسی مربوط به نسبت مالکانه می باشد. نسبت مالکانه را به نوعی از نمونه نسبت های اهرمی می دانند. با استفاده از این نسبت می توان قدرت مالی واحد تجاری را به خوبی مورد بررسی قرار داد.

واحدهای تجاری یا اقتصادی مربوط به این بخش قدرت بیشتری خواهند داشت. حقوق مالکانه از سری نسبت های تجاری مربوط به بازار سهام و بورس است. در این بازار چند نسبت مهم دیگر هم وجود دارد.

در این مورد باید به بررسی نسبت نقدینگی، نسبت اهرمی و پوششی، نسبت فعالیت، نسبت سودآوری و ارزش بازار سایر نسبت های مربوط به این بخش هستند. نسبت های مالی مذکور از اعدادی هستند که برای به دست آوردن اطلاعات معنادار از آن ها بهره می برند. این نسبت های مالی به صورتی که در بالا اشاره شد، دسته بندی خواهند شد. این اعداد را از ترازنامه و جریان نقدینگی و میزان سود و زیان به دست می آورند.

نکاتی در مورد نسبت های اهرمی

نحوه تامین بدهی و میزان قدرت اصلی شرکت به کمک این اهرم ها در نهایت مشخص می شود. سهم صاحبان سهام در دارایی های بنگاه با کمک این نسبت در نهایت مشخص خواهد شد. از طریق بدهی می توان به این نسبت دسترسی پیدا کرد. نسبت اهرمی و مالکانه در واقع یک فاکتور هستند. تامین منابع مالی شرکت از طریق منابع مالی دیگران، امن ترین راه برای تزریق منبع مالی است. باید میزان منابع مالی دیگران در شرکت مشخص شود. از طریق نسبت اهرمی به صورت دقیق می توان این منابع را مشخص کرد.

دو دلیل برای استفاده از نسبت های مالی

تحلیل نسبت های مالی با دو هدف کلی صورت می پذیرد:

پیگیری عملکرد شرکت، مقایسه عملکرد نهایی شرکت.

پیگیری عملکرد واقعی شرکت با بررسی میزان نسبت مالی هر دوره آغاز می شود. تغییر مقادیر آن ها در طول دوره های مختلف و طی بازه های زمانی انجام می شود. با کمک این پیگیری ها می توان سرنخ های پیشرفت نهایی شرکت را پیدا کرد.

حقوق مالکانه و افزایش نرخ بدهی رابطه بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند. میزان تحت فشار بودن این شرکت ها از طریق این مسیر مشخص می شود. خطر احتمالی ورشکستگی نیز از طریق این فاکتور مشخص خواهد شد.

مقایسه عملکرد شرکت برای بررسی نسبت های مالی با رقبای اصلی آغاز می شود. کدام بخش از شرکت در این صورت دارای موقعیت و عملکرد بهتری نسبت به میانگین نهایی است. پیشرفت نهایی این شرکت از این مسیر مشخص خواهد شد.

نسبت های مالی مورد اشاره برای دو گروه از افراد اهمیت بالایی دارد. استفاده کنندگان داخلی و خارجی از این نسبت ها  سود می برند. استفاده کنندگان خارجی شامل سرمایه گذاران و تحلیلگران مالی هستند. استفاده کنندگان داخلی نیز شامل مدیر و کارمندان می باشند. تمامی فاکتورها و نسبت های مالی باید در بررسی نهایی حقوق مالکانه مورد توجه قرار گیرند.

نکاتی در مورد نسبت مالکانه و نسبت بدهی

مجموع نسبت مالکانه و نسبت بدهی برابر با عدد 1 است. این نکته به ما یادآور می شود در صورتی که نسبت مالکانه 70 باشد، نسبت بدهی حتما 30 است. بالاتر بودن میزان نسبت مالکانه نیز بزرگ ترین نشانه پایبند بودن شرکت به تعهدات خود است.

ترکیب نسبت مالکانه 50 و بدهی 50 نشان دهنده ریسک مالی بیشتر برای این شرکت است. باید در مورد ادامه همکاری با این شرکت بیشتر تامل شود. درصدهای برآورد شده بالا نسبی هستند و بر اثر شرایط مختلف قابل تغییر می باشند.