تصفیه شرکت و مراحل انجام آن
تصفیه شرکت و مراحل انجام آن
تصفیه شرکت یکی از مراحل حیاتی در چرخه حیات هر کسب و کار به شمار می آید. آگاهی از فرآیند تصفیه و دلایل آن برای صاحبان کسب و کار و کسانی که به حوزه ثبت شرکت ها علاقه مند هستند، بسیار ضروری است. در این مقاله، به بررسی جامع این موضوع خواهیم پرداخت و شما را با جزئیات و پیچیدگی های تصفیه شرکت آشنا خواهیم کرد. پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری را ارائه کنیم.
تصفیه شرکت چیست؟
تصفیه شرکت به معنای خاتمه فعالیت های تجاری یک شرکت است. پس از این مرحله، شرکت دیگر قادر به ادامه کار نیست. یکی از مهم ترین وظایف در زمان تصفیه، تسویه تمامی بدهی های شرکت است. بعد از پرداخت این بدهی ها، هر دارایی یا وجهی که در شرکت باقی مانده، بین سهام داران یا شرکا به نسبت سهم آن ها تقسیم میشود.
مدیر تصفیه کیست؟
در فرایند انحلال شرکت، “مدیر تصفیه” شخصی است که مسئول اجرای مراحل تصفیه می باشد. وظایف اصلی این مدیر شامل وصول مطالبات، تسویه بدهی ها، ارزیابی دارایی ها و تقسیم عادلانه آن ها بین سهام داران به نسبت سهمشان است. به عبارت دیگر، مدیر تصفیه مسئول اطمینان از اجرای صحیح و قانونی تمام مراحل تصفیه و انحلال شرکت است.
انواع تصفیه شرکت
طبق ماده 202 قانون تجارت، تصفیه شرکت به دو دسته اصلی تقسیم می شود: تصفیه اختیاری و تصفیه قانونی.
الف) تصفیه اختیاری
این نوع تصفیه بر اساس آنچه در اساسنامه شرکت پیش بینی شده انجام می شود و به معنای توافق تمامی شرکا در مورد این روش تصفیه است.
ب) تصفیه قانونی
برخلاف تصفیه اختیاری که با پیش بینی در اساسنامه همراه است، تصفیه قانونی نیازمند رعایت دقیق مواد 202 تا 217 قانون تجارت است و تنها از طریق مراجع قضایی انجام می پذیرد. دلیل این ضرورت آن است که ممکن است مفاد اساسنامه با قوانین موجود مغایرت داشته باشد و در این صورت، قوانین حاکم خواهد بود.
مدارک لازم برای تصفیه شرکت
با توجه به نوع شرکت، مدارک مورد نیاز متفاوت است. در این بخش، مدارک ضروری برای سه نوع شرکت با مسئولیت محدود، شرکت سهامی خاص و شرکت تضامنی به ترتیب ذکر می شود:
الف) مدارک موردنیاز برای تصفیه شرکت با مسئولیت محدود
- تصویر شناسنامه و کارت ملی تمام سهام داران، شرکا و مدیر تصفیه.
- تصویر روزنامه رسمی ثبت شرکت به همراه آخرین تغییرات منتشر شده.
- اصل صورتجلسه مجمع عمومی که توسط تمامی اعضا و مدیر تصفیه امضا شده باشد.
- اصل وکالت نامه در صورتی که شرکت دارای وکیل یا نماینده قانونی باشد.
ب) مدارک مورد نیاز برای تصفیه شرکت سهامی خاص
- تصویر روزنامه رسمی مربوط به تاسیس و شروع فعالیت شرکت همراه با آخرین تغییرات.
- تصویر شناسنامهها و کارت ملی اعضای هیئت مدیره، بازرسان و مدیر تصفیه.
- اصل صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده که توسط اعضا، بازرسان و مدیر تصفیه امضا شده است.
- اصل وکالت نامه در صورت وجود وکیل رسمی.
ج) مدارک مورد نیاز برای تصفیه شرکت تضامنی
- کپی مدارک شناسایی شامل شناسنامه و کارت ملی همه شرکا و مدیر تصفیه.
- تصویر روزنامه های رسمی کشور که اطلاعات مربوط به ثبت و تاسیس شرکت و آخرین تغییرات را شامل می شود.
- اصل صورتجلسه مجمع عمومی که توسط تمامی اعضا و مدیر تصفیه امضا شده است.
- اصل وکالتنامه در صورت داشتن وکیل قانونی.
نکات مهم
- تایید مدارک : در مواردی که صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده بدون حضور سرمایه داران یا شرکا تنظیم شده یا با حضور تمامی آن ها، ارسال اصل برگه روزنامه رسمی شرکت ضروری است.
- برابری با اصل: تمامی مدارک ارائه شده باید برابر با اصل باشند که این موضوع از الزامات ارائه مدارک به مراکز مربوطه خواهد بود.
دلایل تصفیه شرکت
تصفیه یک شرکت به معنای پایان فعالیت های آن و توزیع دارایی های باقیمانده بین شرکا یا طلبکاران است. عوامل متعددی می توانند موجب تصفیه یک شرکت شوند که در ادامه به مهم ترین آن ها اشاره می شود:
اتمام موضوع فعالیت شرکت
تکمیل پروژه: در صورتی که هدف اصلی تاسیس شرکت، اجرای یک پروژه خاص (مانند استخراج معدن) باشد و آن پروژه به پایان برسد، دیگر نیازی به ادامه فعالیت شرکت نیست.
تغییر شرایط بازار: تغییرات در بازار یا صنعت ممکن است باعث شود که ادامه فعالیت شرکت عملی نباشد.
انقضای مدت فعالیت
تعیین مدت در اساسنامه: بسیاری از شرکت ها برای مدت مشخصی ثبت می شوند. پس از پایان این مدت، شرکت به طور خودکار منحل می شود، مگر اینکه شرکا تصمیم به تمدید آن بگیرند.
تصمیم شرکا
توافق کلی: اگر تمام شرکا برای انحلال شرکت توافق کنند، می توانند با رعایت مقررات قانونی شرکت را منحل کنند.
اختلافات داخلی: در بعضی موارد، اختلافات جدی بین شرکا ممکن است به انحلال شرکت منجر شود.
کاهش تعداد شرکا
فوت یا خروج شرکا: فوت یکی از شرکا یا خروج یک شریک می تواند به کاهش تعداد شرکا و در نتیجه به انحلال شرکت بیانجامد. این موضوع معمولا در اساسنامه پیش بینی شده است.
ورشکستگی
عدم توانایی پرداخت بدهی ها: اگر یک شرکت نتواند بدهی های خود را پرداخت کند و دارایی هایش برای پوشش آن بدهی ها کافی نباشد، به حالت ورشکستگی اعلام می گردد و فرایند تصفیه آغاز می شود.
مراحل تصفیه شرکت
تصفیه یک شرکت فرایندی است که طی آن تمامی فعالیت ها متوقف و دارایی های شرکت توزیع می شود. این فرایند معمولا پس از تصمیم به انحلال شروع می شود و شامل مراحل زیر است:
تعیین مدیر تصفیه: نخستین گام، انتخاب یک مدیر تصفیه است که مسئولیت نظارت بر تمامی مراحل و اجرای تصمیمات را بر عهده دارد.
ارزیابی داراییها و بدهی ها: مدیر تصفیه موظف است که تمامی دارایی ها و بدهی های شرکت را به دقت شناسایی و ارزیابی کند، که شامل اموال، تجهیزات و مطالبات است.
وصول مطالبات: مدیر تصفیه اقدام به وصول مطالبات شرکت از مشتریان و دیگر اشخاص می کند.
پرداخت بدهی ها: پس از وصول مطالبات، بدهی های شرکت به ترتیب اولویت پرداخت می شود؛ این بدهی ها شامل بدهی به بانک ها، تامینکنندگان و کارکنان است.
فروش دارایی ها: دارایی های غیرنقدی شرکت، مانند املاک و تجهیزات، به فروش می رسند.
توزیع دارایی های باقی مانده: پس از پرداخت تمامی بدهی ها، دارایی های باقی مانده بین شرکا یا سهام داران شرکت به نسبت سهم آن ها تقسیم می شود.
بستن حساب ها و انحلال شرکت: در آخرین مرحله، تمامی حساب های بانکی و مالی بسته و اسناد مربوط به شرکت بایگانی می شود. سپس، انحلال رسمی شرکت در روزنامه رسمی آگهی می شود و شرکت به طور قانونی منحل می شود.
تعیین تکلیف اموال شرکت پس از تصفیه
پس از مراحل تصفیه شرکت و پرداخت تمامی بدهی ها، دارایی های باقی مانده به سهام داران تقسیم می شود. این فرایند شامل مراحل زیر است:
بازپرداخت سرمایه اولیه سهام داران
در ابتدا، سرمایه ای که هر یک از سهام داران در شرکت سرمایه گذاری کرده اند، به آن ها بازپرداخت می شود. این بازپرداخت به نسبت تعداد سهم هر سهام دار به طور مساوی انجام می گیرد و هدف آن تامین حق و حقوق اولیه سهام داران است.
تقسیم مازاد دارایی ها
اگر پس از بازپرداخت سرمایه اولیه، دارایی های اضافی باقی بماند، این مازاد بهعنوان سود بین سهام داران تقسیم می شود. این تقسیم نیز به نسبت تعداد سهم ها انجام می شود.
مراحل تقسیم دارایی ها
تقسیم دارایی ها معمولا در چند مرحله و با فاصله زمانی معین انجام می شود تا از اطلاع رسانی کامل به تمامی سهام داران اطمینان حاصل شود و از هرگونه ادعای بعدی جلوگیری گردد. در هر مرحله مدیر تصفیه موظف است که با انتشار آگهی در روزنامه رسمی، سهام داران را از زمان و مکان تقسیم دارایی ها مطلع سازد.
مدت نگهداری اسناد و مدارک
مدیر تصفیه باید به مدت ۱۰ سال تمامی اسناد و مدارک مربوط به شرکت را نزد خود به طور دقیق نگه دارد. این کار به منظور فراهم کردن دسترسی برای سهام داران و طلبکاران در صورت درخواست انجام می شود.
سرنوشت دارایی های بلاصاحب
اگر پس از گذشت مدت زمان مشخص، برخی از سهام داران یا طلبکاران برای دریافت سهم خود اقدامی نکنند، دارایی های آن ها به عنوان اموال بلاصاحب تلقی می شود. سپس این دارایی ها به حساب خزانه دولت واریز می شود.
این فرآیند به منظور حفظ حقوق سهام داران و شفافیت در مدیریت دارایی ها در طول مراحل تصفیه و تقسیم انجام می شود.
دیدگاهتان را بنویسید