کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده

کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده

کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده در نظام مالیاتی کشور تعریف شده اند.  این در حالیست که برخی از فروشنده ها به دلیل عدم اطلاع از این موضوع از مشتریان خود مالیات ارزش افزوده دریافت می کنند. با ما همراه باشید، تا در این نوشتار لیست کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده را به صورت جامع به شما معرفی کنیم.

منظور از ارزش افزوده چیست؟

ما به التفاوت ستانده و داده ارزش افزوده گفته می شود. به بیان ساده تر برای اینکه بتوانید مبلغ ارزش افزوده را به دست بیاورید، مبلغ خرید را باید منهای مبلغ فروش کنید. ارزش افزوده در واقع ارزشی است که تولید کننده در هر مرحله به ماده خام اضافه می کند تا به محصول نهایی تبدیل شود. زمان دریافت و محاسبه ارزش افزوده پیش از تولید کالای جدید است.

به طور کلی مالیات بر ارزش افزوده روشی جدید برای اخذ مالیات است که به جهت افزایش درآمدهای دولت و  همچنین اصلاح ساختار مالیاتی از نیمه دوم سال 1387 به اجرا در آمده است.

برای چه کالاهایی معافیت‌های ارزش افزوده اعمال می‌شوند؟

اغلب کالاهای پرمصرف معاف از ارزش افزوده هستند، هدف از این کار حمایت از اقشار کم درآمد است.

آیا معافیت‌های ارزش افزوده با توجه به قانون موقت تغییر می کند؟

پاسخ: بله! به طور کلی معافیت‌ های ارزش افزوده در قانون دائمی ارزش افزوده به صورت کامل‌ و دقیق‌ تری عنوان شده است.

آیا صادرات کالاها از مالیات ارزش افزوده معاف هستند؟

پاسخ: بله! در صورتی کالاها از مراجع ذی‌ربط مجوز یا سند و مدرک داشته باشند، از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.

مالیات بر ارزش افزوده در واقع نوعی مالیات بر مصرف است. به بیان دیگر هر اندازه مصرف بیشتر باشد، پرداخت مالیات بیشتر است. از طرفی سازمان برای حمایت از قشر کم درآمد، معافیت‌ هایی را برای گروهی از کالاها لحاظ کرده است. این معافیت‌ ها عموماً برای کالاهای پر مصرف در نظر گرفته شده است.

همچنین با توجه به اینکه مالیات بر ارزش افزوده، از مصرف‌ کننده نهایی اخذ می‌ شود؛ معافیت‌ مالیات بر ارزش افزوده در نهایت به سود افراد جامعه و مصرف کنندگان نهایی خواهد بود. در این مقاله، قصد داریم تا کالاهای معاف از ارزش افزوده را بر طبق آخرین تغییرات قانون دائمی به صورت کامل و جامع عنوان کنیم، پس با ما همراه باشید.

در ادامه به معرفی کالاهای معاف از ارزش افزوده می‌ پردازیم.

کالاهای معاف از ارزش افزوده 

سازمان مالیاتی لیست کالاها و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده را به صورت تفکیکی و به تفصیل بیان کرده است. بر طبق اصل 12 فصل دوم قانون مالیات بر ارزش افزوده، گروهی از کالاها و خدمات معاف از ارزش افزوده. کالاهای معاف از ارزش افزوده شامل موارد زیر است:

کشاورزی و موارد وابسته به آن

• کلیه کالاها و محصولات کشاورزی فرآوری نشده شامل: محصولات خام زراعی و باغی، گیاهان دارویی، محصولات مرتعی، محصولات جنگل مثل: چوب خام، محصولات گلخانه مثل: سبزیجات، صیفی جات، گل ها و گیاهان و انواع قارچ ها از پرداخت مالیات ارزش افزوده و عوارض آن معاف هستند
• بذرها، نشاء، نهال ها، سم و کود جزو کالاهای معاف از مالیات هستند.
• آب مصارف کشاورزی معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده می باشند.

دامپروری و موارد وابسته

دام و طیور زنده و همچنین خوراک آن ها معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند. و کلیه مواد اصلی تولید دام زنده مانند: پوسال (کمپوست)، کشت بافت و بستر آماده کشت بافت نیز معافیت ارزش افزرده شاملشان می شود.

تبصره: 

منظور از دام نگهداری و پرورش حیواناتی شامل: چهارپایان، پرندگان، آبزیان و حشرات است که برای امور تغذیه انسان یا دام است، همچنین برای فعالیت های‌ اقتصادی، تولیدی و آزمایشگاهی، تولید مورد استفاده هستند.

کالاهای پرمصرف سبد تغذیه خانواده

کالاهای پرمصرف که در سبد غذایی اکثر افراد جامعه به خصوص اقشار کم درآمد مورد استفاده قرار می گیرد، شامل: پنیر و ماست و شیر، تخم انواع ماکیان، آرد خبازی و نان، از ارزش افزوده معاف هستند. علاوه بر این موارد که ذکر شد، انواع: مالیات گوشت و فرآورده‌های گوشتی، همچنین برنج، حبوبات، سویا و پروتئین سویا، و انواع روغن‌ های خوراکی اعم از گیاهی و حیوانی و شیر خشک کودکان جزو دسته ی کالاهای اساسی و پرمصرف خانواده‌ ها قرار می گیرند؛ معافیت از ارزش افزوده دارند. لازم به ذکر است که، تخم مرغ نطفه‌ دار و تبدیل آن به جوجه یک روزه نیز معاف از پرداخت ارزش افزوده هستند.

کالاهای مطبوعاتی و موارد وابسته

از جمله کالاهای فرهنگی نظیر: خمیر کاغذ و کاغذ باطله، دفاتر تحریر، کاغذهای چاپی، تحریر و روزنامه از جمله کالاها و مواد اولیه محصولات چاپی و مطبوعاتی است که معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند، همچنین نسخه‌ های کاغذی و الکترونیکی محصولات انتشاراتی شامل: کتاب ها، روزنامه ها، مجلات و نشریه ها از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند

کالاهای سرمایه‌ای

• انواع شمش های طلا که به صورت وارداتی و یا داخلی هستند، و انواع حواله‌ های کاغذی یا الکترونیکی با پشتوانه صد در صدی طلا جزو کالاهای سرمایه ای است که معاف از ارزش افزوده هستند.
• علاوه بر این دارایی‌ های غیر منقول و انواع حواله‌ های کاغذی یا الکترونیکی نیز جزو کالاهای سرمایه ای بوده و معافیت از پرداخت ارزش افزوده دارند.
• فرش های دستباف و مواد اولیه مورد نیاز آن کالای سرمایه ای و معاف از ارزش افزوده است

دارایی‌های مصرفی در راستای اصل ۴۴ قانون اساسی

 هرگونه انتقال دارایی به/از صندوق‌ هایی که در ادامه به آن ها اشاره می شود، به عنوان آورده غیر نقدی شرکا در صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری پروژه ها معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند:

• صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری پروژه مرتبط با موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید؛ که به جهت تسهیل اجرای سیاست‌ های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مصوب سال ۸۸ است.
• شرکت‌های فرعی سرمایه‌گذاری در پروژه ها

تبصره: 

توجه داشته باشید که، چنانچه مالکیت و مدیریت شرکت‌ های فرعی مربوط به صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید باشد؛ انتقال دارایی به/از شرکت‌ های فرعی، صرفا در راستای اجرای پروژه و در ارتباط با وظایف صندوق‌ های مذکور باشد، مشمول مالیات و عوارض نخواهد بود.

هرگونه انتقال دارایی از/به نهاد واسط موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید برای تسهیل در روند اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده است.

کالاهای نظامی و امنیتی و موارد وابسته

 رادارها و تجهیزات مرتبط با کمک ناوبری هوانوردی و همچنین تجهیزات نظامی و اطلاعاتی مطابق موضوع بندهای پ، ت و ث ماده ۱۱۹ قانون امور گمرکی از جمله کالاهایی محسوب می شوند که معافیت ارزش افزوده دارند.

تبصره: 

برای اقلام موضوع بند پ ماده 119 معافیت در صورتی قابل اعمال است که از طرف وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تأیید گردد.

همچنین تجهیزات و اقلامی که صرفاً کاربرد دفاعی، نظامی، انتظامی، امنیتی و اطلاعاتی دارد، مطابق فهرستی که به پیشنهاد مشترک وزارت راه و ترابری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه می گردد و ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون به تصویب هیئت وزیران می رسد.

 سایر کالاهای معاف از مالیات

کالاهای معاف از مالیات به شرح زیر می‌باشد؛

• انواع داروها و واکسن های انسانی و دامی و همچنین لوازم مصرفی درمانی و توانبخشی معاف از پرداخت ارزش افزوده هستند.
• کالاهایی که مسافر برای استفاده شخصی همراه خود دارد. تا میزان معافیت مقرر مطابق قانون امور گمرک در نظر گرفته‌می‌شود. مازاد بر آن طبق مقررات این قانون مشمول مالیات می گردد.
• صنایع دستی که جزو تولیدات داخلی هستند، مطابق با لیست سالیانه ارسالی وزارت میراث فرهنگی به سازمان مالیاتی ارائه می گردد. بر اساس موضوع ماده ۱ قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مصوب سال ۱۳۹۶، از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.

کالاهای وارداتی معاف از مالیات بر ارزش افزوده

به طور کلی کالاهای وارداتی را می توان به چند دسته تقسیم کرد:

کالاهای با واردات و عرضه معاف

واردات و عرضه کالاهای دامی، مواد اولیه چاپ و مطبوعات، محصولات انتشاراتی، شمش طلا، فرش دستباف، رادار و تجهیزات ناوبری، تجهیزات دفاعی و امنیتی از پرداخت مالیات و عوارض معاف است

 کالاهای با واردات مشمول و عرضه معاف

واردات کالاهایی نظیر: محصولات کشاورزی، بذر و نشا و موارد وابسته، کالاهای پر مصرف مشمول پرداخت مالیات و عوارض با نرخ ۹% است؛ ولیکن عرضه آن ها در داخل از پرداخت مالیات و عوارض معاف شده است.

کالاهای مشروط

در صورتی که واکسن و لوازم درمانی و توانبخشی جزو واردات به کشور باشد:

1. اگر نمونه مشابه داخلی نداشته‌باشد و با تأیید وزارت بهداشت وارد شده باشد، معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده است.
2. چنانچه تولید داخلی داشته باشد، اما تولید داخلی ناکافی باشد، مشمول ۳% مالیات و عوارض می گردد.

نکته: لازم به ذکر است که؛ عرضه این دسته از کالاها در داخل کشور از مالیات و عوارض معاف گردیده است.

واردات کالاهای اهدایی

کالاهای وارداتی که به صورت بلاعوض به سازمان‌ها دولتی، وزارتخانه ها و نهادهای عمومی غیر دولتی در صورتی که توسط مراجع ذی‌ربط تائید گردد و مجوز آن ها دریافت شود، از پرداخت مالیات و عوارض معاف هستند.(تأیید هیأت وزیران و حوزه های علمیه با تأیید حوزه گیرنده هدایا)

نکات مهم:

در خصوص مواد خوراکی، معافیت‌ های مالیاتی به شرطی که گواهی سلامت از مراجع قانونی ذی‌ صلاح دریافت گردد، اعمال می شود.

کالاهایی که از پرداخت ارزش افزوده معاف هستند، باید به روش‌ های گوناگون، از جمله: اعلام در سامانه‌ سازمان یا درج بر روی کالا، به اطلاع عموم افراد جامعه برسد.

عرضه کالا یا خدمات در صورتی که مالیات بر ارزش افزوده برای آن اعمال نشده باشد، چه در مرحله نهایی فروش به مصرف کننده و چه در مرحله میانی تجارت به تجارت، به صورت عرضه معاف است.

لیست کالاهای معاف از ارزش افزوده سال ۱۴۰۲ و سال های دیگر را در سایت سازمان مالیات مشاهده نمایید.

جمع بندی

در این مقاله به موضوع معافیت های ارزش افزوده پرداختیم. برای کسب اطلاعات جامع مشاور مالیاتی در دوره عالی رشد حسابداری تدبیر اصفهان شرکت نمایید. این دوره شامل 5 سرفصل هست، که یکی از این سرفصل ها آموزش مشاور مالیاتی است.