سود اقتصادی چیست؟

نکات کلیدی در خصوص سود اقتصادی

نکات و موارد مهم بسیاری در رابطه با سود اقتصادی وجود دارند که لازم است آن ها را یادآوری نماییم. این نکات عبارتند از:

• از این سود جهت بررسی داخلی استفاده می‌ شود. بنابراین نیازی به افشای عمومی ‌‌آن‌ ها وجود ندارد.
• سود مزبور حاصل کسر هزینه‌ های ‌فرصت از دست رفته و هزینه‌ های آشکار از درآمد کسب‌ شده می‌ باشد.
• این نوع یود را در صورت حساب های مالی واحد های تجاری ثبت نمی کنند و لزومی برای آگاه کردن سرمایه گذاران از وجود آن نیست.
• این نوع سود را می توان در تحلیل چه می‌شد اگر (what if) استفاده کرد.
• موسسات مالی و افراد حقیقی و حقوقی ممکن است زمانی که با انتخاب های مربوط به سطوح تولید یا سایر جایگزین‌ های تجاری روبه رو شوند، این سود را مورد توجه قرار دهند.

در چه شرایطی میزان سود اقتصادی ناچیز است؟

در اغلب مواقع که سخن از سود اقتصادی به میان می آید بسیاری از افراد دچار اشتباه می شوند و خیال می کنند منظور از سود، سود حسابداری است. این دو سود اما از هم مجزا بوده و از جهات بسیاری متفاوت هستند. در واقع در سود مد نظر ما هزینه‌ های فرصت را از درآمد حاصل کسر می نمایند. هزینه های فرصت زمانی به وجود می آیند که سرمایه گذاران با هزینه کردن قسمتی از دارایی‌ های خود برای تولید محصولی خاص، دستشان از سرمایه گذاری در پروژه‌ های دیگر کوتاه می شود.

به عبارتی فرصت سرمایه گذاری در حوزه های دیگر را از دست می دهند. از این رو اگر سود کسب شده از فروش کالای فعلی کمتر از هزینه فرصت تولید محصولی دیگر باشد، ادامه فرایند تولید محصول فعلی باید مورد بررسی و بازبینی قرار بگیرد. در چنین شرایطی قطعا سود اقتصادی بسیار ناچیز، اما سود حسابداری قابل توجه می باشد.

نحوه محاسبه سود اقتصادی

محاسبه سود اقتصادی با توجه به دیدگاه و شرایط موسسه مالی متفاوت خواهد رود. با این وجود یک فرمول کلی برای محاسبه آن ارائه شده که می توان از طریق آن این نوع سود را محاسبه نمود.

سود اقتصادی = درآمدها – هزینه‌ها – هزینه‌ های فرصت. فرمول مربوطه است که با پیروی از آن می توان درآمد خالص را محاسبه کرد. لازم به توضیح است که اگر هزینه‌ های فرصت را از فرمول و معادله فوق حذف کرد، می توان سود حسابداری را نیز محاسبه نمود. درخصوص محاسبه سود اقتصادی باید یادآور شد که موسسات مالی هزینه‌ های خود را در قالب سود و زیان تعریف می‌ کنند.

هزینه نهایی کالای به فروش رسیده مهم ترین هزینه قابل استفاده در تجزیه و تحلیل هزینه‌ های هر موسسه تولیدی بشمار می آید. به همین دلیل شرکت های تولیدی می توانند با استفاده از فرمول فوق، هزینه‌ های فرصت خود را مطابق با بخش های تولیدی خود مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. در این صورت قادر خواهد بود به Economic profit یا درآمد خالص هر واحد دست پیدا کند.

دلایل استفاده کسب و کارها از Economic profit به عنوان نماینده

گاهی صاحبان مشاغلی که اقدام به راه اندازی کسب و کار می کنند از سود اقتصادی به عنوان نمونه یا نماینده‌ اولین سال کسب و کار خود بهره می گیرند. دلیل این امر آن است که در سال اول فعالیت خود برخی فرصت‌ های سرمایه گذاری را از دست داده اند. البته باید دانست که از سود مزبور نمی توان در سال‌ های بعد به عنوان نمونه و جایگزین سود حسابداری استفاده کرد. بلکه از آن تنها در جهت سنجش و ارزیابی میزان کارایی کسب و کار می توان بهره گرفت.

از طرفی با توجه به سودآوری فعالیت های سرمایه گذاری، حتما دارای هزینه هایی نیز هستند. این هزینه ها تا حدی از میزان سود خالص کم می نماید. به همین دلیل در محاسبه سود اقتصادی باید این نکات مهم را مورد توجه قرار داد. همچنین با استفاده از روش های مختلف سرمایه گذاری بهترین راهکارهای موجود را انتخاب کرده تا بتوان به درآمدزایی رسید.

دلیل اهمیت سود اقتصادی چیست؟

سود اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا با در نظر گرفتن آن از سوی مدیران مجموعه های تجاری می تواند به رفع نقایص احتمالی در انتخاب فرصت ها و استراتژی‌ های تجاری یا سرمایه گذاری کمک کند. همچنین باعث می شود تا مدیران میزان درست و مطلوب از منابع مجموعه و ارزش فرصت‌ های مالی از دست رفته را به مورد بررسی قرار دهند.

مزایای سود اقتصادی

اعداد و ارقامی که از سود اقتصادی به دست می آید یک راهنمای عالی برای تصمیم گیری های تجاری خواهند بود. علاوه بر ان این نوع سود باعث می شود تا تاثیر هزینه‌ های آشکار را مورد بررسی و توجه قرار داد. همچنین هزینه‌ های برآورد شده از هدر دادن فرصت‌ های تجاری سودآور را تعیین کرد. در نتیجه صاحبان کسب و کارها با توجه به مطالعات خود در موارد ذکر شده می‌ توانند تصمیمات درست و منطقی در رابطه با سرمایه گذاری های آینده شرکت اتخاذ نمایند.

میزان Economic profit یا همان سود اقتصادی را می توان از طریق راه های مختلف و انتخاب‌ های انجام شده اندازه‌ گیری کرد. در نتیجه تجارب سودمندی در اختیار صاحبان مشاغل قرار می دهد. به این معنی که این سود می‌تواند نشان دهنده استفاده بهینه از منابع مجموعه یا شرکت باشد.

معایب Economic profit

در مقابل تمام فواید و مزایایی که یود اقتصادی عاید شرکت ها و واحد های تجاری می کند دارای معایبی نیز می باشد. اولین ایرادی که بر این سود وارد می شود مربوط به رقم آن است که از نوع نظری یا فرضی می باشد. زیرا هزینه‌ های فرصت بر اساس مفروضات است. همچنین به دلیل استفاده از فرصت های استفاده نشده برای محاسبه Economic profit یک مجموعه مالی از میزان دقیق درآمد خود ناآگاه خواهد بود.

محاسبه Economic profit یا همان درآمد خالص در کوتاه مدت سبب نتیجه گیری نامناسب در مورد فرصت های تجاری انتخاب شده می شود. زیرا مواجه با زیان‌ های کوتاه مدت پیش از سودآوری بلندمدت امری غیر قابل پیشگیری و اجتناب ناپذیر است.

تفاوت Economic profit و سود حسابداری

در بیان تفاوت های میان سود اقتصادی با سود حسابداری می توان به موارد ذیل اشاره کرد.

 Economic profit یک رقم مالی نظری بر اساس مفروضات است و در صورت مالی وجود ندارد. در عوض از سود حسابداری در صورت های مالی دیده‌می‌شود. Economic profit برای استفاده‌ کنندگان داخلی استفاده می‌شود. سود حسابداری را اما می توان هم برای استفاده کنندگان داخلی و هم خارجی استفاده نمود. Economic profit دیدگاهی را در رابطه با نحوه اداره شرکت ارائه می دهد. همچنین می‌ تواند نشان دهنده این مطلب باشد که یک شرکت چه میزان از منابع خود به طور موثر استفاده می نماید. سود حسابداری رویکرد گزینه‌ های مختلف تجاری را برای مدیریت روشن می‌ کند. همچنین از آن برای محاسبه سود سهام سرمایه گذاران بهره گرفته می شود.

جمع بندی

سود اقتصادی یا Economic profit یا درآمد خالص یک معیار اساسی برای تعیین سود خالص پس از کسر مالیات است. این نوع سود نه تنها “نرخ” سودآوری را نشان می دهد، بلکه اندازه تجارت یا میزان فروش و دارایی های مجموعه را نیز محرز می‌ کند. این سود بهتر است توسط حسابداران و افراد باتجربه محاسبه شود. زیرا ماهیت و نحوه محاسبه آن بسیار متفاوت تر از سایر مباحث اقتصادی و حسابداری است. مهم ترین دلیل متفاوت بودن این نوع سود آن است که بر اساس آن می توان هزینه فرصت ها را نیز محاسبه کرد. البته این را هم باید ذکر کرد که هزینه فرصت چیزی متفاوت تر و فراتر از هزینه حسابداری است. زیرا نمایان کننده تمامی هزینه های آشکار و پنهان یک مجموعه مالی می باشد.