درآمد غیر عملیاتی چیست و به چه نحوی محاسبه می شود؟

درآمد غیر عملیاتی

درآمد غیر عملیاتی به درآمدی اطلاق می‌شود که شرکت از منابعی غیر از فعالیت اصلی خود بدست می آورد. درآمدهای غیرعملیاتی ناشی از فعالیت‌هایی هستند که از منابع غیرمرتبط با عملیات اصلی تجاری سازمان یا شرکت به دست می‌آیند. سود یا زیان ناشی از سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های دیگر، درآمد حاصل از نگهداری ارز خارجی یا تغییرات ارزش دارایی‌ها ممکن است به عنوان درآمدهای غیر عملیاتی در نظر گرفته شوند. این نوع درآمد با درآمد عملیاتی شرکت تفاوت دارد.

درآمد عملیاتی به عنوان درآمد اصلی یک سازمان یا شرکت در نظر گرفته می شود. درآمدهای عملیاتی، ناشی از فعالیت‌هایی هستند که به طور مستقیم با عملکرد اصلی تجاری سازمان مرتبط می باشند. به عنوان مثال، درآمدهای عملیاتی یک شرکت تولیدی ممکن است شامل فروش محصولات، خدمات و سایر فعالیت‌های مرتبط با فرآیند تولید و فروش باشند. تفکیک درآمدهای عملیاتی و غیرعملیاتی به مدیران، اطلاعات دقیق‌تری در رابطه با عملکرد مالی یک شرکت یا سازمان را می‌دهد.

درآمد غیر عملیاتی شامل چه مواردی می باشد؟

درآمد غیر عملیاتی به درآمدی اشاره دارد که ناشی از فعالیت‌های غیر عملیاتی یک شرکت یا سازمان می باشد.

درآمد غیر عملیاتی می‌تواند فرصت بیشتری جهت کسب درآمد را برای شرکت ها و سازمان ها فراهم کند. به همین خاطر این نوع درآمد را می توان به عنوان یک منبع درآمد پایدار تلقی نمود. درآمد های غیر عملیاتی از منابع مختلفی نشات می گیرند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می کنیم:

سود سهام

این درآمد ناشی از سودی است که شرکت از سهام‌هایی که در سایر شرکت‌ها دارد، کسب می‌کند. به عنوان مثال، اگر شرکت شما سهامی در یک شرکت دیگر داشته باشد و از فروش این سهام سود کسب کند، آن سود به عنوان یک درآمد غیر عملیاتی محسوب می‌شود.

سود حاصل از سرمایه‌ گذاری‌ها

اگر شرکت یا سازمان در رابطه با دارایی ها ‌و پروژه‌های خود سرمایه گذاری کند و از آنها سود کسب نماید، این سود به عنوان درآمد غیر عملیاتی شناخته می‌شود. به عنوان مثال، اگر شرکت شما در یک پروژه املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری کند و از فروش یکی از آنها سود کسب نماید، آن سود به عنوان درآمد غیر عملیاتی محسوب می‌شود.

درآمد حاصل از فروش دارایی

اگر شرکت دارایی‌های غیر مرتبط با فعالیت‌های اصلی خود از جمله ساختمان‌ها، زمین‌ها، ماشین‌آلات و… را بفروشد، سود حاصل از این فروش به عنوان درآمد غیر عملیاتی در نظر گرفته می‌شود. درآمدهای غیر عملیاتی معمولا به عنوان درآمدهای جانبی برای شرکت ‌ها و سازمان ها مطرح می‌شوند. این نوع درآمدها می توانند جهت بهبود عملکرد مالی و سودآوری یک شرکت یا سازمان نقش مهمی را ایفا کنند.

درآمد غیر عملیاتی چه تاثیری در تحلیل صورت سود و زیان دارد؟

درآمد غیر عملیاتی تاثیر مهمی در تحلیل سود و زیان شرکت‌ ها و سازمان ها دارد. زمانی که درآمد غیر عملیاتی به سود اضافه می‌شود، تاثیر مثبت آن را می توان در بهبود فرایند مالی شرکت ها مشاهده نمود. این نوع درآمد می‌تواند نشان ‌دهنده قدرت مالی و عملکرد متفاوت یک شرکت یا سازمان باشد.

به عنوان مثال، اگر یک شرکت از طریق سرمایه‌گذاری در بازار درآمد کسب نماید، سود حاصل از این سرمایه‌گذاری به سود نهایی شرکت افزوده می‌شود. این نوع درآمد، نقش بسیار مهمی در صورت سود و زیان یک شرکت یا سازمان را ایفا می کند. از سوی دیگر، درآمد غیر عملیاتی ممکن است تاثیر منفی در صورت سود و زیان شرکت داشته باشد. ضرر ناشی از این نوع درآمد را می توان به عنوان نوعی هزینه برای شرکت یا سازمان محسوب کرد. اگر یک شرکت درآمد منفی از سرمایه‌گذاری های ناموفق در بازار سهام داشته باشد، زیان حاصل از این سرمایه‌گذاری در صورت مالی تاثیرگذار خواهد بود. به همین خاطر است که می گوییم درآمد غیرعملیاتی می تواند تاثیر مستقیمی در صورت سود و زیان شرکت ها و سازمان ها داشته باشد.

روش محاسبه سود یا زیان غیر عملیاتی

هنگامی که یک شرکت تصمیم می‌گیرد یک دارایی غیرمنقول خود (مانند زمین، ساختمان و…) را بفروشد، درآمد حاصل از فروش این دارایی ها باید از بهای تمام شده تاریخی آنها کسر شود. میزان مبلغی که یک شرکت یا سازمان جهت خرید یا فروش یک دارایی در زمان مشخص پرداخت یا دریافت می کند، بهای تمام شده تاریخی نام دارد. به عنوان مثال اگر درآمد حاصل از فروش، بیشتر از بهای تمام شده تاریخی باشد، سود غیرعملیاتی به دست می‌آید. اگر درآمد حاصل از فروش کمتر از بهای تمام شده تاریخی باشد، زیان غیرعملیاتی به دست می آید. از این روش می توان به منظور ارزیابی تاثیر فروش دارایی‌های غیرمنقول بر صورت سود و زیان شرکت استفاده نمود. این امر نشان می‌دهد که چه میزان سود یا زیان غیرعملیاتی به دلیل فروش دارایی‌های غیرمنقول برای شرکت یا سازمان ایجاد می شود. از طرفی این امر می تواند در سود و زیان نهایی شرکت ها و سازمان ها تاثیر بسزایی داشته باشد.

با این روش، مدیران می‌توانند متوجه شوند که آیا فروش دارایی‌های غیرمنقول باعث تغییر در میزان سود یا زیان شرکت یا سازمان خواهد شد یا خیر. درآمد غیر عملیاتی در تحلیل مالی و ارزیابی عملکرد یک شرکت یا سازمان، نقش مهمی را ایفا می کند.

آیا شرکت ها می توانند سود عملیاتی ضعیف خود را با درآمد غیر عملیاتی پوشش دهند؟

در برخی موارد، شرکت ها و سازمان ها به دلیل عملکرد ضعیف مالی خود به کسب درآمد غیر عملیاتی روی می آورند. با این روش، شرکت ها و سازمان ها می توانند عملکرد ضعیف مالی خود را با درآمدهای غیر عملیاتی جبران نمایند. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است از طریق سرمایه‌گذاری در سهام یا موارد دیگر درآمد کسب نماید. با این کار می توان ضعف عملکرد مالی و عدم سودآوری شرکت را به راحتی جبران نمود. پنهان کردن سود عملیاتی ضعیف از طریق درآمدهای غیر عملیاتی، می‌تواند در بسیاری از موارد جهت جلب توجه سرمایه گذاران و سایر ذینفعان موثر باشد. با این حال باید از معایب این روش نیز گفت. زیرا این نوع روش جهت کسب سود می‌تواند اطلاعات نادرست و نامعتبری را در رابطه با وضعیت و عملکرد واقعی شرکت ارائه دهد و برای سرمایه‌گذاران و سایر ذینفعان مخاطرات بالایی داشته باشد.

مهم است که سرمایه‌گذاران و سایر ذینفعان گزارش‌های مالی شرکت‌ها و سازمان ها را با دقت بررسی نمایند. در این رابطه باید از تحلیل‌های مستقل و منابع معتبر جهت صحت و اعتبار گزارش‌های مالی استفاده نمود. نظارت و حسابرسی مالی به منظور بررسی صحت و اعتبار گزارش‌های مالی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.

هزینه های غیر عملیاتی و انواع آنها

هزینه‌های غیرعملیاتی، هزینه‌هایی هستند که به فعالیت عمده و اصلی یک سازمان یا شرکت مربوط نمی‌شوند. این هزینه‌ها، مرتبط با فعالیت های اصلی سازمان ها و شرکت ها نمی باشند. در صورت وقوع، این نوع هزینه ها باید به صورت جداگانه ثبت می‌شوند. هزینه‌های غیر عملیاتی از سود عملیاتی کسر می‌شوند و در نهایت، سود خالص سازمان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. هزینه های غیر عملیاتی شامل طیف گسترده ای از هزینه ها می باشند. این نوع هزینه ها وابسته به نوع فعالیت و شرایط شرکت یا سازمان متفاوت می باشند. در ادامه به برخی از مهمترین هزینه های عملیاتی شرکت ها و سازمان ها اشاره می کنیم:

• هزینه بهره (سود سپرده‌ها و وام‌ها)
• هزینه مالیاتی و مالی (مانند مالیات بر دارایی‌ها، عوارض و حقوق)
• هزینه حقوق و مزایای کارکنان (به جز هزینه حقوق مرتبط با فعالیت های عملیاتی)
• هزینه بیمه و تامین اجتماعی
• هزینه‌های مرتبط با فرایندهای تحقیق و توسعه
• هزینه‌های مرتبط با بازاریابی و تبلیغات
• هزینه‌های سرمایه‌گذاری در رابطه با دارایی‌های غیرعملیاتی (مانند سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه)
• هزینه‌های مرتبط با امور قانونی و حقوقی (مانند هزینه وکیل حقوقی شرکت)
• هزینه‌های مرتبط با تجدید سازمانی و تغییرات ساختاری
• هزینه‌های مرتبط با رعایت استانداردها و تنظیمات محیطی (مانند هزینه‌های محیط زیستی)
• هزینه‌های مرتبط با پرداخت جریمه‌ها و خسارات قراردادی
• هزینه‌های مرتبط با حقوق مالکان و سهامداران (مانند سود سهام)

لازم به ذکر است که این موارد تنها چند نمونه از هزینه‌های غیر عملیاتی هستند. هزینه‌های غیر عملیاتی دیگری نیز در این رابطه وجود دارند که به نوع فعالیت و شرایط خاص هر سازمان و شرکت بستگی دارد. ثبت و گزارش هزینه‌های غیرعملیاتی به صورت جداگانه به ذینفعان و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصویر دقیقی از وضعیت مالی یک سازمان یا شرکت داشته باشند.

چرا درج هزینه های غیر عملیاتی در صورت سود و زیان اهمیت زیادی دارد؟

هزینه‌های غیر عملیاتی نقش مهمی در ارائه گزارش مالی و تجزیه و تحلیل عملکرد شرکت یا سازمان دارند. ثبت هزینه‌های غیرعملیاتی در صورت‌های مالی شرکت به سرمایه گذاران و ذینفعان اجازه می‌دهد تا گزارش مالی دقیقی در رابطه با پاداش‌ها، سود وام‌ها و… داشته باشند. این امر باعث می شود تا عملکرد مالی یک شرکت یا سازمان به طور دقیق ارزیابی و بررسی شود. ثبت دقیق هزینه‌های غیرعملیاتی در صورت های مالی به مدیران کمک می ‌کند تا هزینه‌های اضافی شرکت یا سازمان را شناسایی کنند و اقدامات لازم را جهت کاهش آنها انجام دهند. با کاهش هزینه‌های غیر ضروری، شرکت یا سازمان می‌تواند به صورت موثرتری، منابع مالی خود را مدیریت کند. از سوی دیگر، مدیران می توانند اطلاعات مورد نیاز به منظور مدیریت منابع سازمان یا شرکت خود را کسب نمایند. به همین دلیل است که هزینه‌های غیرعملیاتی می توانند تاثیر مستقیمی بر کسب درآمد و میزان سودآوری یک سازمان یا شرکت داشته باشند.