قرارداد کار | اطمینان از یک همکاری موثر و بی‌دغدغه با تنظیم اصولی قرارداد کار

قرارداد کار؛ تضمینی برای حسن انجام کار و تعهد طرفین به فرایندهای شغلی

بهترین راه برای حفظ صلح و دوستی بین کارفرما و کارمند وجود قوانین مشخص در این زمینه است. قرارداد کار نمود روشنی از این قوانین است. قرار‌داد های کاری دارای چند بخش مجزا و اصولی هستند. برای مثال قوانین مربوط به تعلیق کارمند و قوانین مربوط به حقوق از بخش های اصلی این قراردادها محسوب می شود.

قوانین تعلیق قرارداد مربوط به توقف موقت ارتباط کارگر و کارفرما است. بر اساس ماده 15 قانون اساسی قوانین مربوط به تعلیق های کاری در قرارداد ها مشخص می شود. قبل از بستن هر قراردادی یک پورتفولیو قوی می‌تواند کلید موفقیت شما باشد؛ درباره پورتفولیو و نحوه ساخت آن کلیک کنید.

قرار‌دادکاری چیست؟

طبق ماده 7 قانون کار قراردادکار، تضمینی شفاهی یا کتبی است که بر اساس آن کارگر یا کارمندان به ازای دریافت مبلغ مشخصی از حق‌الزحمه، فعالیتی را به مدت موقت یا غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهند. تمام قرادادهای کاری دوطرفه هستند. در یک طرف قرارداد کارفرما قرار دارد و طرف دیگر را فاعل انجام کار تشکیل می‌دهد. در انواع قراردادهای کاری کارفرما می‌تواند حقوقی یا حقیقی باشد؛ اما فاعل انجام کار حتما باید یک شخص حقیقی (انسان) باشد. مزد تعیین‌شده در قرا‌ردادهای کاری نیز می‌تواند به‌صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه پرداخت شود.

آیا قراردادکاری باید در هر نوعی از همکاری منعقد شود؟

انعقاد قرار داد کاری باعث می‌شود که دو طرف نسبت به وظایف و مسئولیت‌های خود تعهد کاملی داشته باشند. با استفاده از تعهدنامه همکاری، آن‌ها نقش خود را در فرایند کاری بهتر درک کرده و حسن انجام کار را تضمین می‌کنند. به عبارت بهتر انعقاد قرارداد کار مانع از تضییع حق طرفین در صورت عدم اجرای درست مسئولیت‌های طرف مقابل در فرایندهای شغلی می‌شود. به همین دلیل تنطیم متن قرار‌داد‌ کاری از اصلی‌ترین اقداماتی است که در شروع هر نوعی از همکاری باید صورت بگیرد.

مهم‌ترین ویژگی‌های یک قرارداد کار استاندارد

بر اساس تعریف ارائه‌شده در قانون کار، قرار‌دادهای کاری باید دارای چند ویژگی خاص باشند تا حقوق طرفین در زمان همکاری ضایع نشوند. این ویژگی‌ها پایه‌های اصلی یک قرارد‌اد کار استاندارد را تشکیل می‌دهند و در نحوه نوشتن قرارداد تاثیر بالایی دارند.

بر همین اساس مهم‌ترین ویژگی‌های قراداد کار استاندارد عبارت‌اند از:

• معوض بودن قرارداد: به این معنا که کارگر یا کارمندان در قبال کاری که انجام می‌دهند باید حق‌الزحمه دریافت کنند و کارما نیز موظف است که این دستمزد را به آن‌ها پرداخت کند
• رضایی بودن قرارداد: این ویژگی به این معنا است که انعقاد قرار‌دادکار‌ی به تشریفات خاصی نیاز ندارد و می‌توان به دو صورت شفاهی و کتبی آن را منعقد کرد
• رسمی بودن قرارداد: تمام بندهای مندرج در قرارداد‌ تحت پوشش قانون هستند و برای چگونگی انعقاد آن‌ها مقررات خاصی تعیین شده است
• آمره بودن قرارداد: به این معنا که در قرا‌ردادهای‌ کار نمی‌توان برای کارگران و کارمندان حقوقی کمتر از میزان تعیین شده در قانون کار در نظر گرفت

چگونه قرار‌داد کار بنویسیم همراه نمونه

سوال بسیاری از افرادی که قصد شروع یک همکاری دوجانبه را دارند این است که چگونه قرارداد بنویسیم؟ برای انواع قراردادهای‌ کار مفاد، بندها و تبصره‌های متفاوتی را متناسب با شرایط شغلی می‌توان در نظر گرفت. بااین‌حال برخی عناوین اصلی باید در قرارداد کار ذکر شوند که اهمیت دارند.

این عناوین عبارت‌اند از:

• نام طرفین و امضای آن‌ها
• تاریخ شروع همکاری
• تاریخ عقد قرارداد
• نوع فعالیت
• مدت‌زمان انجام کار
• محل انجام کار
• تعیین وظایف دو طرف به‌صورت شفاف
• میزان دستمزد و مزایا
• چگونگی پرداخت حقوق و زمان آن
• مسئولیت‌های طرفین قرارداد نسبت به یکدیگر
• قوانین مربوط به مرخصی و فسخ قرارداد

موارد ذکر شده جزئیات قرارداد را مشخص کرده و به خیال دو طرف را از حسن انجام کار آسوده می‌کند. برای اطلاع شما از چگونگی نوشتن قرادادهای کاری، نمونه ای از قرارداد های کاری در عکس های زیر قابل مشاهده است. در ادامه به انواع و شیوه نوشتن قراردادها خواهیم پرداخت.

پیش‌نیازهای اساسی انعقاد قرارداد کاری

نوشتن متن یک قرار داد کار تابع شرایط و نکات حقوقی متعددی است که به آموزش‌های فراوانی نیاز دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود برای انعقاد تفاهم‌نامه همکاری حتما از مشاوران خبره کمک بگیرید. بااین‌حال برخی پیش‌نیازهای اصلی در زمان تنظیم متن قراردادکاری وجود دارند که باید به آن‌ها توجه شود. تمام این پیش‌نیازها در صحت قرارداد‌ تاثیرگذار هستند.

بر همین اساس مهم‌ترین پیش‌نیازهای انعقاد قرارداد کاری عبارت‌اند از:

• رضایت دو طرف قرارداد: طرفین قرارداد باید با رضایت کامل و ارائه خود قرارداد را تنظیم کنند و تعهداتشان را به‌طورکامل بپذیرند
• اهلیت طرفین: هر دو طرف قرارداد باید صلاحیت لازم برای انعقاد قرارداد همکاری را داشته باشند. کارفرما می‌تواند حقوقی یا حقیقی باشد؛ اما فاعل قرارداد باید حتما شخصی حقیقی باشد. همچنین کودکان، افراد دارای ناتوانی‌های عقلی و … صلاحیت انعقاد قرارداد را ندارند و عقد تفاهم‌نامه همکاری با‌ آن‌ها قانونی نیست
• مشروعیت موضوع قرارداد: قراداد باید بر طبق اصول شرعی و قانونی باشد. به‌عنوان مثال قراداد تهیه مشروبات الکلی باطل است
• شفاف بودن موضوع قرارداد: تعهدی تعیین‌شده به‌عنوان موضوع قرارداد باید کاملا معلوم و معین بوده و هیچ‌گونه ابهامی در آن وجود نداشته باشد

انواع قرارداد کار

قرارد‌اد کار در برخی نمونه ها می تواند یک ارتباط کاملا دو طرفه باشد. کارفرما و کارمندان با انعقاد این قرارداد، رابطه کاری سالم تر و ایمن تری را تجربه می کنند. دو نوع کلی قرارداد دولتی و خصوصی برای قرارداد کار تعریف می شود. تمامی قرارداد های دولتی و خصوصی زیر نظر بخش کارگزینی آماده سازی خواهند شد. در ادامه به تعریف انواع قراردادهای دولتی و خصوصی می‌پردازیم.

قرارداد‌ کار دولتی

در قرارداد کار دولتی، نقش کارفرما بر عده دولت است. به همین دلیل تمام قراردادهای منقعد شده در ارگان‌های دولتی، زیرمجموعه قراردادهای استخدامی قرار می‌گیرند. متناسب با وظایف و شرح مسئولیت‌های موجود در مراکز دولتی سه نوع قرارداد کار دولتی وجود دارد.

این قراردادها عبارت‌اند از:

• قرارداد استخدام کارمندان رسمی دولت: برای تصدی مسئولیت‌های اصلی دولتی که شامل بیمه، بازنشستگی و تسهیلات پرداختی متنوع می‌شوند
• قرارداد کارکنان استخدام پیمانی: نوعی قرارداد نیمه‌رسمی که افراد بر اساس یک تعهدنامه در ارگان‌های دولتی مشغول به فعالیت هستند که شامل بیمه می‌شود
• قراردادهای کارکنان خدماتی: قرارداد مخصوص برای کارکنان نیروهای حفاظتی، آبدارخانه‌ها و مسئولیت‌های پشتیبانی که بر اساس قانون کار تنظیم می‌شود. این قرارداد کارکنان را تحت پوشش تامین اجتماعی قرار می‌دهد

قرداد کار شرکت‌های خصوصی

 از این نظر قرارداد های خصوصی از نظر مدت و زمان انجام کار به  دو دسته کلی تقسیم بندی خواهند شد. قرارداد های موقت و غیر موقت نمونه ای از قرارداد های حرفه ای رایج امروزی هستند. قرارداد های تمام وقت و پاره وقت نیز از دسته بندی های متفاوت این قرارداد ها هستند. دسته بندی های اختصاصی شرکت های خصوصی را می توان به صورت زیر طبقه بندی کرد.

قرارداد های موقت، زمان کاملا مشخص و کوتاه مدتی دارند. یک قرارداد موقت سیستم قانونمندی یکسانی با نمونه غیر موقت دارد. محدود بودن زمان، اصلی ترین فاکتور مشخص شده در این قرارداد های کاری است. نامحدود بودن قرارداد کار، ویژگی اصلی قرارداد های غیر موقت است. این سبک قراردادها مربوط به کارمندهای رسمی یا نیمه رسمی شرکت ها می باشند.

قرارداد موقت هیچ گونه بیمه حمایتی و تضمینی برای کارگران در دراز مدت نخواهد داشت. اصلی ترین ویژگی تعیین کننده قرارداد موقت یا غیر موقت، تعهد انجام کار برای کارگر است.

انواع قرارداد ساعتی

قرارداد های ماده 7 قانون در دسته قرارداد ساعتی قرار می گیرند. اصلی ترین ویژگی مهم قرارداد ساعتی، مشخص کردن بازه زمانی انجام کار است. نوع و ساعت انجام کار، ملاک اصلی شما برای انجام شایسته تعهدات است. هر 8 ساعت کار یک حق بیمه را برای کارمند یا کارگر تضمین می کند. هر گونه تخلف از این قانون به کارگران یا کارمندان اجازه ثبت شکایت را می دهد.

باید شرایط عادلانه ای در ثبت قرارداد کار رعایت شود. پرداخت حق بیمه روزانه برای کارگر امری الزامی است. لازم است این مورد در قرارداد اصلی ثبت شود.

نوع و ساعت کار ملاک اصلی تشخیص قرارداد ها قرار می گیرد. بهره گیری از ساعت های کاری دقیق و تعیین هدف نهایی به ایجاد عقد قرارداد دقیق کمک زیادی می کند. برای ثبت یک قرارداد حرفه ای معمولا از مشاوره های دقیقی کمک می گیرند.

انواع قرارداد های پیمانکاری

قرارداد پرداخت کلی، دائمی و سنجشی، مدیریتی و قرارداد طراحی از نمونه های رایج قرارداد های پیمانکاری هستند. قرارداد کار بر اساس شرایط و نیازهای اصلی کارفرما دقیقا مشخص خواهد شد. قرارداد ساخت و توسعه و پیمانکاری تک نفره از دیگر نمونه های رایج قراردادهای پیمانکاری هستند.

قراردادهای آزمایشی

طی توافق های دو طرفه می توان قرارداد های دو طرفه پایداری را ایجاد کرد. به این سبک از قراردادها آزمایشی می گویند. حداقل میزان این قرارداد ها 3 ماه بوده و برای یک همکاری کاملا موقت طراحی شده اند. طبق ماده 11 قانون کار، قراردادی دقیق به این منظور طراحی خواهد شد.

قراردادهای کارآموزی

یکی از مهم ترین قراردادهای امروزی کارآموزی است. تنظیم یک قرارداد اصولی در نهایت می تواند به کارفرما و کارپرداز کمک زیادی کند. معمولا در قرارداد کار مربوط به کارآموزی زمان و شرایط آن قید خواهد شد. قراردادهای کارآموزی بر همین اساس به چند دسته تقسیم بندی خواهند شد.

قرارداد کارآموزی 6 ساعته نمونه رایجی از این قراردادها است. کارآموزی افراد شاغل نیز نمونه دیگری از این قراردادها محسوب می گردد. قراردادهای کارآموزی افراد غیر شاغل نمونه دیگری از قراردادهای اصولی امروزی است. آموزش و تجهیزات لازم برای افراد فعال در موسسات ارائه دهنده این خدمات فراهم خواهد شد. در این حالت یک قرارداد اصولی تنظیم می شود.

قراردادهای کارمزدی نیز به عنوان زیر مجموعه ای از این قراردادها ایجاد می شوند. قرارداد های انفرادی و گروهی و جمعی سه دسته اصلی از قرارداد کار است.

قرارداد بازاریابی

هدف بازاریابی برای مشتری و ایجاد یک ارتباط پایدار با او، هدف نهایی برای ایجاد یک قرارداد بازاریابی است. این قرارداد بر اساس نظر و قوانین مربوط به بازاریاب ها تعیین می گردد. ارتقا فروش و سوددهی بخش مهمی از یک قرارداد اصولی است. باید به این قرارداد بر اساس قوانین عمل شود. سود نهایی کارفرما و کارپرداز بر اساس قوانین اصلی این قرارداد مشخص می شود.

قرارداد خدمت مدیرعامل

تخصصی ترین قرارداد های مربوط به خدمات مدیر عامل باید در قرارداد های مخصوص بررسی شود. قرارداد کار مربوط به مدیر عامل در مورد وظایف این سمت اطلاعاتی را بیان می کند. مشروعیت این قرارداد باید دقیقا مورد بررسی قرار گیرد.

قوانین مربوط به مشروعیت موضوع قرارداد

یکی از پیش نیازهای اصلی و ویژگی های اساسی مربوط به قرارداد های کاری، موضوع قرارداد کار است. موضوع قرارداد کار باید دقیقا قانونی و طبق برنامه ریزی دولتی باشد. در این صورت آن قرارداد مشروعیت کاملی داشته و تایید می شود. اگر موضوع قرارداد مشروعیت لازم را نداشته باشد، از نظر کارگزینی تایید نمی شود. برای این قرارداد ها باید مشروعیت اساسی در نظر گرفته شود. تهیه ادوات لازم برای ایجاد مشروعیت نیز بخشی از روند کاری لازم است. معین بودن میزان قرارداد یکی دیگر از قوانین اساسی مربوط به این مسئله است.

چگونه قرارداد کار بنویسیم؟

نحوه نوشتن قرارداد کاری مهم‌ترین موضوع در زمان شروع یک همکاری است. عدم شناخت موارد اصلی مندرج در قرارداد و ناآگاهی از حقوق طرفین، می‌تواند باعث از دست رفتن حقوق طرفین شده و بستر را برای سواستفاده دو طرف قرارداد به وجود آورد.

طی 4 مرحله اصلی می توان یک نسخه کامل از قرارداد کار را آماده کرد. قرارداد در 4 نسخه اصلی باید آماده سازی شود. یک نسخه در نزد کارگر و یک نسخه در دست کارفرما باید باقی بماند. در این صورت تمامی بندهای لازم برای قرارداد کاری در این قرارداد ثبت خواهد شد.

بندهای زیر در نهایت باید در متن اصلی قرارداد ثبت شود:

• مشخصات دو طرف قرارداد
• تاریخ استخدام و انعقاد نهایی قرارداد
• عنوان اصلی شغلی
• اطلاعات مربوط به میزان حقوق
• نحوه پرداخت اصلی هزینه قرارداد
• قوانین و شرایط نهایی انجام کار
• قوانین و شرایط مربوط به تعطیلات
• قوانین و شرایط تمدید قرارداد
• قوانین مربوط به تسویه حساب
• قوانین مربوط به محل انجام کار
• شرایط بازنشستگی و فسخ نهایی قرارداد

تمامی این موارد باید در قرارداد کار قید شود. بنابراین موارد اساسی مربوط به این مسئله باید به صورت کلی بررسی شود. عرف و عادت شغلی از موارد لازم برای نوشتن یک قرارداد مشخص و حساب شده است. پس از ثبت نهایی تمام موارد فوق، نوبت به مشخص کردن محدوده دائم یا موقت بودن قرارداد می رسد. نیروهای متخصص و کاربلد در زمینه های مختلف آموزش داده می شوند. بر همین اساس قرارداد های کاری مشخصی آماده سازی می شوند.

مواردی که باید کاملا در قرارداد ذکر شود

قرارداد کار نیاز به ثبت مواردی مثل مشخصات بیمه شونده و بیمه گذار، تعیین ساعات کار و بیمه و میزان مرخصی دارد. تاریخ دقیق قرارداد و تاریخ پایان قرارداد به همراه مشخصات حقوقی کارگران مثل شماره بانکی از دیگر اطلاعات ضروری قرارداد های کاری است. مشخصات دقیق محل کار می تواند یکی دیگر از موارد الزامی در قرارداد های اصیل کاری باشد.

بخش دیگری از قرارداد کار به دریافت حکم حسن انجام کار مربوط می شود. تعهد کارگر به حسن انجام کار بخش اساسی این قرارداد های جدید است. دریافت سنوات یکی از مفاد مهم قرارداد است. قوانین این بخش بر اساس قوانین اجرایی در وزارت کار تعیین می گردد.

انواع قرار‌داد های کار‌ی بر اساس قانون استخدامی

برای نوشتن قراردادکاری اصولی مطالعه چندین نمونه از قرادادهای استاندارد بسیار تاثیرگذار است. البته باید توجه داشته باشید که همان‌طور که گفته شد قراردادها متناسب با شرایط خود انواع گوناگونی دارند که باید بر اساس آن‌ها مفاد مندرج در قرارداد درج شوند. بر همین اساس در ادامه تصویر چند نمونه قرارداد کاری را بر اساس قانون استخدامی برای شما آورده‌ایم تا شناخت بیشتری از این تفاهم‌نامه‌های همکاری به دست آورید.

انواع نسخه های قرارداد

4 نسخه کلی در نهایت از قرارداد کار تهیه می شود. یکی از نسخه ها به کارگر، یکی به کارفرما و دیگری به اداره کار تحویل داده می شود. آخرین نسخه باید به شورای کار ارائه شود. اگر شورای کاری وجود نداشته باشد، باید نسخه به نماینده کارگر تحویل شود. مفاد این قرارداد ها بر اساس ماده 10 قانون کار مشخص می گردد. تمامی حقوق اصلی کارگر و کارفرما در این سری از قراردادها مشخص شده است. تکالیف و وظایف مشخصی برای کارفرما و کارگرها بر اساس قانون کار مشخص می گردد.

قوانین مربوط به فسخ قرارداد کار

در صورت وجود هر یک از بندهای زیر، کارفرما حق فسخ قرارداد را دارد.

بند اول مربوط به از کار افتادگی کارگران است.

دومین بند به استعفای کلی کارگر مرتبط می شود.

بند سوم وابسته به ایجاد خسارت گسترده یا اشتباهات زیاد است. در این صورت نیز کارفرما نکات اساسی مرتبط با این قراردادها در بخش های اساسی مورد اشاره قرار گرفته اند.

حق اخراج کارگر یا کارمند را دارد. تمامی این بندها به صورت دقیق در قراردادهای کاری ذکر شده اند. کارفرما می تواند شرایط دیگری را نیز به قوانین تعلیق و قطع همکاری اضافه کند.

قرارداد کار پشتیبان شما برای دریافت حقوق و مزایا است

انعقاد قرارداد کار یک فرایند کاملا تخصصی است که باید با دقت بالایی انجام شود. تمام بندها و تبصره‌های موجود در آن بار حقوقی دارند و باید در زمان تنظیم متن قرارداد‌ کاری با دقت بررسی شوند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم اگر اطلاعی از فرایندهای تنظیم قرارداد ندارید، حتما از کارشناسان حقوقی کمک بگیرید.