بررسی صفر تا صد اقتصاد کلان
اقتصاد کلان چیست؟
اقتصاد کلان در واقع به صورت جامع به بررسی و مطالعه رویداد های اقتصادی در سطح بین المللی و یا کشوری می پردازد. تورم، نرخ رشد، نرخ بهره، سطح قیمت، درآمد ملی و … تمام مسائلی هستند که در اقتصاد کلان مورد بررسی قرار می گیرند. در بررسی اقتصاد کلان با مباحثی روبرو هستیم که باید با آن ها آشنا شویم تا بتوانیم به مفهوم اصلی اقتصاد کلان پی ببریم.
در بررسی اقتصاد کلان با تعاریف بسیاری روبرو هستیم، ولیکن در این بخش تعداد محدودی از آن ها را نام خواهیم برد:
- نظریات رشد
- الگو های اقتصادی
- سیاست های پولی و مالی
- حساب های ملی
- مصرف و سرمایه گذاری
- نظریات رشد
- عرضه و تقاضای پول
- منحنی فیلیپس
- تورم
- شاخص های قیمت
و … .
عرضه و تقاضای کل
مسئله عرضه و تقاضا از مهم ترین مدل های آموزشی هستند این مسئله بیان می کند که سطح تولید حقیقی و سطح قیمت با در نظر داشتن تعادل در عرضه و تقاضای کل همسو است. منحنی تقاضای کل دارای شیبی منفی می باشد که این شیب بیان می کند که در سطوح قیمتی پایین تقاضا برای تولید افزایش می باید. نموداری که برای نمایش میزان عرضه و تقاضا ترسیم می شود از کاربردی ترین ابزار های آموزشی می باشد که جهت نمایش مدلسازی تاثیرات سیاستگذاری های اقتصادی از آن استفاده می شود. همچنین لازم به ذکر است که اکثر پدیده هایی که در حوزه اقتصاد کلان با آن روبرو هستیم با نمودار عرضه و تقاضای کل می توانند مدلسازی شوند.
شیب نزولی که در منحنی تقاضای کل مشهود است بنا به دو دلیل ایجاد می شود:
- اثر مانده واقعی
- اثر پیگو
با کاهش حقیقی قیمت ها، ثروت حقیقی افزایش پیدا می کند و همین امر باعث افزایش تقاضا می شود. همچنین بر طبق اثر نرخ بهره، اگر قیمت ها کاهش یابند تقاضا برای میزان پول نیز کاهش پیدا می کند و همین امر موجب کاهش نرخ بهره و استقراض برای مصرف بیشتر و انجام سرمایه گذاری می شود.
بررسی شیب منحنی عرضه و تقاضا در اقتصاد کلان
شیب نزولی منحنی تقاضای کل بیان می کند که با کاهش میزان قیمت ها، تقاضا برای کالاها و خدمات افزایش می یابد. ولیکن شیب منحنی عرضه کل عمودی می باشد چرا که تولید توسط مقدار سرمایه و سرمایه در دسترس و نیروی کار مشخص می شود. پس انتقال منحنی تقاضای کل بر میزان قیمت ها موثر است. همچنین لازم است بدانید که منحنی عرضه کل افقی می باشد چرا که دستمزد ها و سطح قیمت ها از پیش تعیین شده اند.
پس تغییرات منحنی تقاضای کل بر میزان اشتغال و تولید شما موثر است. در کوتاه مدت همچنین منحنی عرضه کل به صورت افقی می باشد چرا که دستمزد ها و قیمت ها در سطح هایی که از قبل تعیین شده اند به صورت چسبنده می باشند. تغییرات منحنی کل همچنین میزان تولید و میزان اشتغال را می تواند تحت تاثیر قرار دهد. پیرو همین مسئله شوک هایی به بازار عرضه و تقاضا وارد می شود که موجب بروز نوسانات اقتصادی می شود. بانک مرکزی توانایی جبران این شوک ها را دارد تا میزان تولید و اشتغال در یک سطح طبیعی باقی بماند.
بررسی IS-LM
این نمودار از دو بخش تشکیل شده است که در کنار یکدیگر منحنی تقاضای کل را تشکیل می دهند. هدف از رسم این نمودار بررسی مواردی می باشد که بر درآمد ملی تاثیر گذار هستند. از این نمودار می توانیم برای بررسی عوامل تاثیر گذاری استفاده کنیم که با توجه به ثابت بودن قیمت ها و چسبندگی آن ها شکل می گیرند.
منحنی IS بیانگر بازار کالا و خدمات می باشد و منحنی LM بیانگر بازار پول است. نرخ بهره عاملی است که موجب اتصال دو نیمه نمودار IS-LM می شود. این نمودار در اقتصاد کلان به ما می گوید که به چه صورت تعاملات میان بازار کالا و خدمات و بازار پول و سطح درآمد ملی در کوتاه مدت تعیین می شود. منحنی LM بیانگر رابطه میان نرخ بهره و سطح درآمد در بازار پولی می باشد.
منحنی IS-LM با توجه به ثابت بودن نرخ بهره و قیمت ها می تواند درآمد ملی را در کوتاه مدت مشخص کند. همچنین منحنی IS به تنهایی بیان می کند که رابطه منفی بین سطح درآمد و نرخ بهره از تعادل در بازار کالا و خدمات بدست می آید. همچنین منحنی LM رابطه مثبت بین نرخ بهره و سطح درآمد در بازار کالا و خدمات را بیان می کند.
بررسی تورم و بیکاری در اقتصاد کلان
میزان دقیق بیکاری در واقع نرخ بیکاری نام دارد که به میزان نرخ ثبات اقتصادی و نرخ اشتغال یابی بستگی دارد. بیکاری اصطکاک گریز ناپذیر است که برخی از سیاست های متنوع دولتی همچون بیمه بیکاری باعث تغییر میزان بیکاری اصطکاکی می شوند.
در این بخش به بررسی تورم و بیکاری در حوزه اقتصاد کلان خواهیم پرداخت، کاهش میزان تورم و میزان بیکاری در سطح جامعه از مهم ترین اهداف سیاستمداران در زمینه اقتصاد می باشد. اما این دو در مقابل یکدیگر هستند. شرایطی را در نظر بگیرید که سیاستمداران با استفاده از سیاست های پولی و مالی در جهت افزایش تقاضای کل در اقتصاد استفاده کنند، این سیاست خود موجب می شود که بیکاری کمتر شود و شرکت ها تعداد بیشتری نیروی کار استخدام کنند که میزان تولید را افزایش دهند و همین امر با توجه به افزایش سطح قیمت سال پیش موجب افزایش تورم خواهد شد.
پس در منحنی عرضه کوتاه مدت اگر اقتصاد به سمت بالا حرکت کند، نرخ تورم افزایش و نرخ بیکاری کاهش خواهد یافت. این نمودار را منحنی فیلیپس می نامیم. منحنی فیلیپس در واقع انعکاسی می باشد از منحنی عرضه کوتاه مدت. منحنی فیلیپس در واقع روش مهمی می باشد برای تصویر سازی از منحنی عرضه کل چرا که تورم و بیکاری در دسته شاخص های مهم عملکرد در اقتصاد کلان هستند. نظریه دیگری که لازم است به بررسی آن بپردازیم، نظریه مقداری بودن پول می باشد. این نظریه به به بررسی ارتباط مقدار پول با دیگر متغیر های اقتصادی می پردازد.
دیدگاهتان را بنویسید