استاندارد شماره 26 حسابداری: فعالیت های کشاورزی
استاندارد شماره 26 حسابداری: فعالیت های کشاورزی
حسابداری در هر حوزه اقتصادی باید به اصول و استانداردهای مشخصی پایبند باشد. شرکت های حسابداری انواع خدمات مرتبط با این فعالیت ها را ارائه می دهند. یکی از محبوب ترین زمینه های اقتصادی در ایران، فعالیت های کشاورزی است. به همین دلیل، بخش قابل توجهی از مشتریان خدمات حسابداری از میان این حوزه می آیند.
فعالان این بخش، که برخی از آن ها در دامپروری نیز فعالیت دارند، به دنبال خدماتی نظیر کدگذاری حسابداری کشاورزی، ثبت حسابداری محصولات کشاورزی و سیستم های حسابداری مرتبط هستند و به دنبال شرکت های حسابداری هستند که این خدمات را به بهترین شکل ارائه دهند. در ادامه به بررسی استانداردهای مرتبط با فعالیت های کشاورزی و دامپروری خواهیم پرداخت.
اهمیت حسابداری فعالیت های کشاورزی
اجرای این استانداردها در حسابداری ضروری است و به دو شرایط زیر وابسته است، به شرطی که مرتبط با فعالیت های کشاورزی باشند:
- دارایی های زیستی :مانند گوسفند، مرغ تخم گذار، ماهی و تاکستان ها.
- محصولات کشاورزی در زمان برداشت :نظیر پشم، تخم مرغ، گوشت و انگور.
تعاریف فعالیت های کشاورزی از دیدگاه حسابداری
در این استاندارد، اصطلاحات زیر با معانی مشخص شده اند:
فعالیت کشاورزی
مدیریت بر دگردیسی دارایی های زیستی با هدف فروش و تبدیل آن ها به محصولات کشاورزی، به همراه افزایش دارایی های زیستی.
دارایی در فعالیت کشاورزی
به معنای حیوان یا گیاه زنده است.
تولید کشاورزی
محصولات برداشت شده از دارایی های زیستی یک واحد تجاری را شامل می شود.
بازار فعال در فعالیت کشاورزی
بازار فعال به بازاری اطلاق می شود که شرایط زیر را دارد:
- همگن بودن اقلام: اقلام مبادله شده در بازار باید مشابه و همگن باشند.
- موجودیت خریداران و فروشندگان : معمولا در هر زمان، خریداران و فروشندگان مایل به معامله وجود دارند.
- دسترسی به قیمت ها : قیمت ها باید برای عموم قابل دسترسی باشند.
شناخت و اندازه گیری در فعالیت های کشاورزی
واحد تجاری باید دارایی های زیستی یا تولیدات کشاورزی را تنها در صورتی شناسایی کند که سه شرط زیر برقرار باشد:
- کنترل دارایی : کنترل دارایی باید ناشی از رویدادهای گذشته باشد.
- جریان منافع اقتصادی : احتمال وجود جریان منافع اقتصادی آتی مرتبط با دارایی به داخل واحد تجاری وجود داشته باشد.
- قابلیت اندازه گیری: ارزش منصفانه یا بهای تمامشده دارایی باید به روشنی قابل اندازه گیری باشد.
دارایی زیستی مولد در فعالیت کشاورزی
این دارایی ها باید بر اساس بهای تمام شده، پس از کسر استهلاک انباشته و کاهش ارزش انباشته یا مبلغ تجدید ارزیابی، طبق الزامات استاندارد حسابداری دارایی های ثابت مشهود شناسایی و گزارش شوند.
برای دارایی های زیستی غیر مولد خریداری شده، تنها در زمان شناسایی اولیه باید به بهای تمام شده گزارش شوند. این دارایی ها باید در تاریخ ترازنامه به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج تقریبی زمان فروش اندازه گیری شوند. مگر آن که اندازه گیری ارزش منصفانه به طرز معقولی ممکن نباشد. در این موارد، این دارایی ها باید به بهای تمام شده، پس از کسر هرگونه کاهش ارزش، اندازه گیری شوند.
تولید کشاورزی
محصولات کشاورزی باید در زمان برداشت به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش اندازهگیری شوند. ارزش تعیینشده، هنگام به کارگیری استاندارد حسابداری مربوط به موجودی مواد و کالا، به عنوان بهای تمامشده محصول در نظر گرفتهمیشود.
دارایی زیستی مولد
دارایی ای است که با هدف تولید مثل، اصلاح نژاد یا تولید کشاورزی، بهگونه ای نگهداری می شود که حیاتی باقی بماند و امکان برداشت آن در بیش از یک سال وجود داشته باشد. نمونه هایی شامل دام های شیری، تاکستان ها، درختان میوه و مرغ های تخم گذار هستند.
دارایی زیستی غیر مولد
به دارایی هایی اطلاق می شود که شرایط لازم برای دارایی های زیستی مولد را ندارند. این اقلام به عنوان تولید کشاورزی برداشت می شوند یا به عنوان دارایی های زیستی به فروش می رسند. شامل دام های گوشتی، دام های آماده فروش، ماهی های پرورشی، غلات در حال رشد مانند ذرت و گندم و درختان پرورشی برای تهیه چوب می باشد
درآمدها و هزینه های ناشی از اندازه گیری به ارزش منصفانه در حسابداری فعالیت های کشاورزی
درآمد ناشی از شناسایی اولیه دارایی های زیستی غیر مولد باید به ارزش منصفانه، پس از کسر مخارج برآوردی در زمان فروش، در سود و زیان دوره وقوع ثبت شود. همچنین، هرگونه درآمد یا هزینه ناشی از تغییر در ارزش منصفانه این دارایی ها نیز باید به همین ترتیب در سود و زیان دوره لحاظ گردد. به همین ترتیب، درآمد یا هزینه ناشی از شناسایی اولیه تولید کشاورزی نیز باید به ارزش منصفانه، پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش، در سود و زیان دوره وقوع قید شود.
عدم امکان اندازه گیری ارزش منصفانه به گونه ای اتکاپذیر
پیش فرضی وجود دارد که ارزش منصفانه دارایی های زیستی غیر مولد به طور اتکاپذیر قابل اندازه گیری است. اما این پیش فرض فقط در مورد شناسایی اولیه دارایی های غیر مولد که قیمت یا ارزش بازار آن در دسترس نیست و سایر برآوردهای ارزش منصفانه به وضوح غیرقابل اتکا هستند، صادق نیست.
در این موارد، دارایی های زیستی غیر مولد باید به بهای تمامشده، پس از کسر هرگونه کاهش ارزش، اندازه گیری شوند. هر زمان که ارزش منصفانه این دارایی ها به طور اتکاپذیر قابل اندازه گیری باشد، واحد تجاری باید آن ها را به ارزش منصفانه، پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش، اندازهگیری کند.
کمک های بلاعوض دولت در حسابداری فعالیت های کشاورزی
روش حسابداری کمک های بلاعوض دولت مرتبط با دارایی های زیستی تابع الزامات استاندارد حسابداری کمک های بلاعوض دولت است. زمانی که دارایی زیستی به عنوان کمک بلاعوض از سوی دولت به واحد تجاری ارائه می شود، ارزش این کمک معادل ارزش منصفانه دارایی زیستی، پس از کسر مخارج برآوردی زمان فروش در زمان شناسایی اولیه است. تغییرات ارزش منصفانه دارایی های غیر مولد پس از شناسایی اولیه نیز باید در سود و زیان دوره وقوع لحاظ شود.
دیدگاهتان را بنویسید