استاندارد شماره 36 حسابداری: ابزارهای مالی: ارائه

استاندارد شماره 36 حسابداری: ابزارهای مالی: ارائه

هدف این استاندارد، تعیین اصولی است که باید در ارائه ابزارهای مالی به عنوان بدهی یا حقوق مالکانه رعایت شود و همچنین نحوه تهاتر دارایی ‌های مالی و بدهی‌ های مالی را مشخص می‌ کند. این استاندارد به منظور طبقه ‌بندی ابزارهای مالی از سوی ناشر به دارایی‌ های مالی، بدهی‌ های مالی و ابزارهای مالکانه؛ همچنین دسته ‌بندی درآمدها و هزینه‌ های مالی؛ تقسیم سود، زیان ‌ها و سودهای مرتبط و شرایط تهاتر یا عدم تهاتر دارایی‌ های مالی و بدهی ‌های مالی، طراحی شده‌است.

اصول مندرج در این استاندارد، به ‌عنوان مکملی برای اصول شناخت و اندازه‌گیری دارایی ‌ها و بدهی ‌های مالی و همچنین افشای اطلاعات مربوط به آن ها، طبق استاندارد حسابداری 37، عمل می‌ کند.

دامنه‌ کاربرد ارائه

این استاندارد باید توسط تمامی واحدهای تجاری برای انواع ابزارهای مالی به جز موارد زیر به کار رود:

الف. منافع در واحدهای تجاری فرعی، وابسته یا، که با استفاده از استانداردهای حسابداری 18 (صورت ‌های مالی تلفیقی)، 20 (سرمایه ‌گذاری در واحدهای تجاری وابسته) یا 23 (حسابداری مشارکت ‌های خاص) حسابرسی می ‌شوند.

ب. حقوق و تعهدات کارفرمایان در طرح ‌های مزایای کارکنان که زیر نظر استاندارد حسابداری 33 (مزایای بازنشستگی کارکنان) قرار دارند.

پ. قراردادهای بیمه که توسط بیمه‌ گر بر اساس استاندارد حسابداری 28 (فعالیت‌ های بیمه عمومی) صادر می ‌شوند.

ت. ابزارهای مالی که با ویژگی مشارکت اختیاری مشخص می‌ شوند و شامل بندهای 10 تا 34 و بندهای 33 تا 44 این استاندارد نمی‌ شوند. با این حال، این ابزارها مشمول سایر الزامات این استاندارد می ‌باشند و برای ابزارهای مشتقه ‌ای که در این ابزارها وجود دارد، نیز قابل اجراست.

این استاندارد باید برای قراردادهای خرید یا فروش اقلام غیرمالی که به‌ طور خالص از طریق نقد، ابزار مالی یا مبادله ابزارهای مالی قابل تسویه است، اعمال شود. چنان‌ که این قراردادها به ‌طوری‌ که ابزار مالی در نظر گرفته‌شوند. به استثنای قراردادهایی که برای دریافت یا تحویل اقلام غیرمالی طبق نیازهای واحد تجاری منعقدشده و همچنان در حال نگهداری است.

روش‌ های مختلف برای تسویه قراردادهای خرید

روش‌ های مختلفی برای تسویه قراردادهای خرید یا فروش اقلام غیر مالی به‌ طور خالص از طریق نقد یا ابزار مالی یا مبادله ابزارهای مالی وجود دارد که شامل موارد زیر است:

الف. وقتی شرایط قرارداد به هر یک از طرفین امکان تسویه به ‌طور خالص از طریق نقد، ابزار مالی یا مبادله ابزارهای مالی را می ‌دهد؛

ب. وقتی امکان تسویه به ‌طور خالص مشخص نشده است. اما واحد تجاری سابقه ‌ای در این رابطه دارد؛

پ. وقتی واحد تجاری سابقه ‌ای از تحویل و فروش دارایی پایه با هدف به‌ دست آوردنِ سود از نوسانات قیمت دارد.

ت. وقتی اقلام غیر مالی موضوع قرارداد، نقدشوندگی بالایی دارند.

قراردادهایی که بخش ‌های (ب) یا (پ) در مورد آن ها صادق است، به ‌منظور دریافت یا تحویل اقلام غیر مالی طبق الزامات واحد تجاری منعقد نمی ‌شوند. بنابراین تحت دامنه‌ کاربرد این استاندارد قرار دارند. سایر قراردادها هم باید بررسی شوند تا مشخص شود که برای دریافت یا تحویل اقلام غیرمالی و در راستای الزامات پیش‌بینی‌شده، منعقدشده و همچنان در دست نگهداری است یا خیر.

اختیار معامله در ارائه

اختیار معامله صادر شده برای خرید یا فروش یک قلم غیرمالی که به ‌طور خالص از طریق نقد یا ابزار مالی دیگری تسویه می ‌شود، مطابق بند 5(الف) یا (ت)، تحت این استاندارد قرار می ‌گیرد. چنین قراردادی نمی ‌تواند به ‌منظور دریافت یا تحویل اقلام غیرمالی طبق الزامات خرید، فروش یا استفاده واحد تجاری منعقد شده باشد.