حق بیمه چیست؟
خدمات بیمه تامین اجتماعی چتری حمایتی است که در طول دوران کار و پس از آن، بر سر کارگران و افراد تحت تکفلشان گسترده می شود. این بیمه با ارائه خدمات متنوع، آرامش خاطر را برای افراد جامعه به ارمغان می آورد. این بیمه که توسط سازمان تامین اجتماعی اداره می شود، تعهدات مختلفی را در قبال بیمه شدگان خود بر عهده دارد. در ادامه با خدمات این بیمه بیشتر آشنا می شویم و مزایای استفاده از انواع خدمات بیمه سازمان تامین اجتماعی را شرح می دهیم.
قبل از صحبت درباره خدمات بیمه تامین اجتماعی، ابتدا با حق بیمه آشنا می شویم. در حقیقت حق بیمه مبلغی است که بیمه‌گذار به بیمه‌گر می پردازد تا در صورت وقوع حادثه، از خدمات و جبران خسارت آن بهره‌مند شود. میزان حق بیمه بر اساس عوامل مختلفی از جمله موارد زیر تعیین می شود:
- نوع بیمه: حق بیمه برای انواع مختلف بیمه متفاوت است. به عنوان مثال، حق بیمه شخص ثالث خودرو معمولاً از حق بیمه بیمه عمر کمتر می باشد.
- میزان پوشش: هر چه میزان پوشش بیمه‌نامه بیشتر باشد، حق بیمه آن نیز بیشتر خواهد بود.
- ریسک: ریسک وقوع حادثه تحت پوشش بیمه‌نامه نیز بر حق بیمه تاثیر می گذارد. به عنوان مثال، حق بیمه افراد مسن تر برای بیمه عمر به دلیل ریسک بالاتر فوت، بیشتر از افراد جوان تر است.
- سابقه: در برخی از انواع بیمه، مانند بیمه خودرو، سابقه رانندگی بدون تخلف می تواند منجر به کاهش حق بیمه شود.
- نحوه پرداخت حق بیمه نیز به نوع بیمه و شرکت بیمه‌گر بستگی دارد. معمولاً حق بیمه به صورت سالانه، شش ماهه، سه ماهه یا ماهانه پرداخت می شود.
خدمات بیمه تامین اجتماعی
به طور کلی خدمات بیمه تامین اجتماعی بسیار متنوع و گسترده است. سازمان تامین اجتماعی با هدف حمایت از افراد در برابر رویدادهای ناگوار و ایجاد امنیت اجتماعی، خدمات متنوعی را به بیمه شدگان خود ارائه می دهد. این خدمات در دو دسته کلی قابل طبقه بندی هستند:
1- تعهدات کوتاه مدت که شامل موارد زیر می باشند:
- غرامت دستمزد ایام بیماری: در صورت ابتلای بیمه شده به بیماری و ناتوانی موقت از کار، سازمان تامین اجتماعی بخشی از حقوق وی را به عنوان غرامت پرداخت می کند.
- غرامت دستمزد ایام بارداری و زایمان: به مادران بیمه شده در دوران بارداری و زایمان، غرامت دستمزد تعلق می گیرد.
- مزایای مربوط به حوادث ناشی از کار: در صورت بروز حادثه حین کار و از کارافتادگی موقت یا دائم بیمه شده، سازمان تامین اجتماعی علاوه بر غرامت دستمزد، هزینه های درمانی را نیز بر عهده خواهد داشت.
- مستمری بیکاری: در شرایطی که بیمه شده به طور غیر ارادی شغل خود را از دست بدهد، می تواند برای مدت محدودی از مقرری بیکاری استفاده کند.
2- خدمات بیمه تامین اجتماعی تعهدات بلند مدت که موارد زیر را شامل می شوند:
- مستمری بازنشستگی: پس از اتمام دوران کار و برقراری شرایط بازنشستگی، بیمه شده می تواند از مستمری ماهانه سازمان تامین اجتماعی بهره مند شود.
- مستمری از کارافتادگی: در صورت از کارافتادگی کلی یا جزئی بیمه شده به دلیل بیماری یا حادثه غیر ناشی از کار، سازمان تامین اجتماعی مستمری از کارافتادگی به وی پرداخت خواهد کرد.
- مستمری بازماندگان: در صورت فوت بیمه شده، همسر و فرزندان تحت تکفل وی می توانند بر اساس شرایط مقرر، از مستمری بازماندگان بهره مند شوند.
مزایای دریافت خدمات بیمه سازمان تامین اجتماعی
استفاده از خدمات بیمه تامین اجتماعی، مزایای بسیار زیادی برای اقشار مختلف جامعه دارد. بیمه تامین اجتماعی به افراد تحت پوشش خود، امنیت خاطر در قبال رویدادهای ناگوار از جمله بیماری، ازکارافتادگی، بیکاری و پیری را ارائه می دهد. همچنین در زمان بروز رویدادهای ناگوار، بیمه تامین اجتماعی با پرداخت مستمری، غرامت و سایر مزایا، از نظر مالی از افراد تحت پوشش خود حمایت می کند. این بیمه به افراد تحت پوشش خود، امکان دسترسی به خدمات درمانی با هزینه های کمتر را می دهد. علاوه بر این بیمه شده و افراد تحت تکفل او می توانند در بیمارستان های دولتی و خصوصی طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی، بستری شوند. سایر مزایای خدمات بیمه تامین اجتماعی به شرح زیر است:
- پوشش هزینه های سرپایی: هزینه های ویزیت، دارو، آزمایشگاه، رادیولوژی و سایر خدمات درمانی، تا سقف تعرفه های مصوب، به بیمه‌شده پرداخت می شود.
- بیمه بیکاری: در صورت از دست دادن شغل غیرارادی، بیمه‌شده می تواند تا حداکثر 6 ماه، مشمول دریافت بیمه بیکاری شود.
- کمک هزینه ازدواج: به هریک از زوجین بیمه‌شده در اولین ازدواج، کمک هزینه ازدواج پرداخت می گردد.
- مزایای مربوط به فوت ناشی از کار: در صورت فوت بیمه‌شده بر اثر حادثه ناشی از کار، بازماندگان واجد شرایط او از جمله همسر، فرزندان و پدر و مادر، از مستمری بازماندگان بهره مند می شوند.
- مزایای مربوط به زنان خانه دار: زنان خانه دار می توانند با پرداخت حق بیمه، از مزایای بیمه تامین اجتماعی از جمله مستمری بازنشستگی، بیمه بیکاری و کمک هزینه ازدواج استفاده کنند.
- مزایای مربوط به دانشجویان: دانشجویان می توانند با پرداخت حق بیمه، از مزایای درمانی و ازکارافتادگی ناشی از شغل بهره مند شوند.
چند نکته در خصوص خدمات بیمه سازمان تامین اجتماعی
به طور کلی خدمات بیمه تامین اجتماعی در ایران، به دو دسته کلی اجباری و اختیاری تقسیم می شود. بیمه اجباری شامل گروه های مختلفی از جمله کارکنان مشمول قانون کار، کارکنان دولت، اعضای تعاونی های مشمول قانون کار می شود. مهم ترین تعهدات این بیمه شامل مستمری بازنشستگی، از کارافتادگی، بازماندگان، بیکاری، کمک هزینه بارداری و زایمان، کمک هزینه فرزند، خدمات درمانی و تعهدات بلندمدت می باشد. بیمه اختیاری شامل افرادی می شود که به هر دلیلی از جمله سابقه کار قبلی و طلاق می توانند با پرداخت حق بیمه، تحت پوشش این نوع بیمه قرار بگیرند. تعهدات این نوع بیمه مشابه بیمه اجباری است. علاوه بر این دو دسته کلی، دو نوع بیمه دیگر نیز وجود دارد و شامل موارد زیر می باشد:
- بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد: این نوع بیمه شامل افرادی می شود که به طور مستقل فعالیت می کنند. این افراد می توانند با پرداخت حق بیمه، تحت پوشش این نوع بیمه قرار بگیرند.
- بیمه مشاغل آزاد: این نوع بیمه نیز شامل افرادی می شود که به طور مستقل فعالیت می کنند. این اشخاص نیز می توانند با پرداخت حق بیمه، تحت پوشش این نوع بیمه قرار بگیرند.
نحوه دریافت خدمات بیمه تامین اجتماعی به این صورت است که بیمه‌شدگان می توانند از طریق روش های مختلفی نسبت به دریافت خدمات بیمه‌ای اقدام کنند. برای مثال بیمه‌شدگان می توانند با مراجعه به شعبه سازمان تامین اجتماعی، نسبت به دریافت خدمات اقدام کنند. همچنین سازمان تامین اجتماعی سامانه های الکترونیکی مختلفی را برای ارائه خدمات به بیمه‌شدگان راه اندازی کرده است. افراد می‌توانند از طریق این سامانه ها، نسبت به دریافت خدمات مختلف اقدام کنند. علاوه بر این اپلیکیشن “تامین اجتماعی من” برای ارائه خدمات به بیمه‌شدگان ارائه شده است.
بیمه تکمیلی و بیمه تامین اجتماعی
به طور کلی خدمات بیمه تامین اجتماعی شامل بیمه تکمیلی نیز می باشد. بیمه تکمیلی جزو بیمه های اختیاری است و بنا به انتخاب فرد یا کارفرما اعمال می شود. بیمه تکمیلی مکمل بیمه تامین اجتماعی بوده و پوشش هزینه های مازاد بر تعهدات آن، مانند هزینه های بستری در بیمارستان و مراکز درمانی خاص را ارائه می دهد. سایر خدمات بیمه تکمیلی شامل موارد زیر است:
- خدمات پاره وقت تخصصی و فوق تخصصی
- فرانشیز و سهم بیمار
- هزینه های دندانپزشکی
- عمل های جراحی خاص
- آزمایش ها و تصویربرداری های خاص
- غرامت نقص عضو و ازکارافتادگی
لازم به ذکر است که خدمات بیمه تامین اجتماعی درصدی از حقوق و مزایای دریافتی که توسط کارگر و کارفرما به صورت مشترک پرداخت می شود. در مقابل بیمه تکمیلی بر اساس نوع پوشش ها، شرکت بیمه و شرایط سنی و سلامتی فرد تعیین می گردد. همچنین بیمه تامین اجتماعی برای برخی خدمات مانند عمل های جراحی و زایمان دوره انتظار وجود دارد. در مورد بیمه تکمیلی نیز برای برخی خدمات مانند عمل های جراحی و زایمان دوره انتظار وجود دارد و از بیمه‌نامه‌ای به بیمه‌نامه دیگر متفاوت است. علاوه بر این بیمه تامین اجتماعی توسط سازمان تامین اجتماعی ارائه می شود، در حالی که بیمه تکمیلی توسط شرکت های بیمه خصوصی ارائه می گردد.
کلام آخر
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا، برای استفاده از خدمات بیمه تامین اجتماعی، داشتن کارت ملی هوشمند الزامی است. توجه داشته باشید که بیمه‌شدگان می توانند با مراجعه به شعبه یا سایت سازمان تامین اجتماعی، از وضعیت حساب و سوابق بیمه‌ای خود اطلاع پیدا کنند. شایان ذکر است که برای بهره مندی از خدمات بیمه تامین اجتماعی، پرداخت حق بیمه به صورت مستمر و بر اساس ضوابط و مقررات مربوطه الزامی می باشد. توصیه می کنیم قبل از انتخاب، طرح های مختلف و شرکت های بیمه را به دقت مقایسه کنید. در صورت بروز هرگونه مشکل، بیمه‌شدگان می‌توانند با کارشناسان سازمان تامین اجتماعی تماس بگیرند. توصیه می کنیم قبل از انتخاب، طرح های مختلف و شرکت های بیمه را به دقت مقایسه کنید. علاوه بر این به پوشش ها، استثنائات، دوره انتظار و سقف تعهدات دقت نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع بیمه می توانید با کارشناسان و همکاران ما در ارتباط باشید.
