تعلیق قرارداد کار چیست؟
تعلیق قرارداد کار چیست؟
تعلیق قرارداد کار به معنای توقف اجرای قرارداد است. در این حالت، هیچ یک از طرفین حق اجرای قرارداد را ندارند و تا پایان دوره تعلیق، قرارداد به صورت موقت لغو می شود. تعلیق قرارداد ممکن است به سبب بروز مشکلات در عملکرد یکی از دو طرف قرارداد باشد. در صورتی که یکی از طرفین عملکرد نامناسبی داشته باشد، ممکن است قرارداد کار تعلیق شود تا طرفین بتوانند به رفع مشکلات بپردازند.
در برخی موارد، بروز یک وضعیت خاص مانند حوادث طبیعی، جنگ، وضعیت اضطراری و مواردی از این قبیل می تواند باعث تعلیق قرارداد کار گردد. تحت این شرایط طرفین پس از اتخاذ راهکار مناسب برای حل مشکل به وجود آمده و رفع آن می توانند به اجرای قرارداد بازگردند. در برخی موقعیت ها، مسائل قانونی نظیر ابطال مجوز می تواند قرارداد را به حالت تعلیق در آورد تا به رفع مشکلات قانونی پرداخته شود.
تعلیق قرارداد کار ممکن است به دلیل عدم توافق طرفین صورت گیرد. در صورتی که دو طرف قرارداد نتوانند بر روی یک مسئله توافق کنند، می توان قرارداد کار را به صورت موقت تعلیق کرد تا برای رفع اختلافات اقدام شود. لازم به ذکر است که در هر حالت، تعلیق قرارداد باید با توافق طرفین و با رعایت شرایط قرارداد انجام شود. همچنین، در صورتی که مدت زمان تعلیق بسیار طولانی باشد، قرارداد کار به صورت کلی لغو و بازگشت هزینه های پرداخت شده بررسی خواهد شد.
مفهوم تعلیق قرارداد کار در قانون
در ماده 14 قانون کار مفهوم تعلیق قرارداد کار تعریف شده است. بر این اساس، چنان چه انجام تعهدات از سوی یکی از دو طرف قرارداد به صورت موقت متوقف شود، قرارداد کاری میان طرفین به حالت تعلیق در می آید. در همین راستا، حقوق دو طرف قرارداد در زمان تعلیق بیان شده است. از مهم ترین عوامل دخیل در تعلیق قرارداد کار می توان به این موارد اشاره کرد:
- تعلیق کار به دلیل وضعیت کارگر
- تعلیق کار به دلیل وضعیت کارگاه
- تعلیق کار به دلیل خدمت نظام وظیفه
- تعلیق کار از جانب مراجع حل اختلاف
- تعلیق کار به واسطه توقیف کارگر
- تعلیق کار به سبب وقوع حوادث قهری
- تعلیق کار به دلیل مرخصی تحصیلی یا مرخصی های بدون حقوق
تعلیق قرارداد کار به دلیل وضعیت کارگر
وضعیت و شرایط خاص کارگران یکی از اصلی ترین دلایل تعلیق قرارداد کار محسوب می شود. بیماری و اخذ مرخصی استعلاجی توسط کارگران از رایج ترین این موارد به شمار می آید. در همین راستا، ماده 74 از قانون کار این وضعیت قوانین ویژه ای برای این شرایط مشخص کرده است. همچنین، بر اساس قانون، برای دوران بارداری و وضع حمل کارگران خانم، مرخصی بارداری و زایمان تعیین شده است. در طول این مدت، قرارداد موقتاً به حالت تعلیق در می آید. پس از اتمام مرخصی، کارگران می توان به کار خود باز گردند و مجدد مشغول به کار شوند.
تعلیق قرارداد کار به دلیل وضعیت کارگاه
در برخی موارد ممکن است شرایطی برای کارگاه پیش بیایید و کارگران نتوانند به کار خود ادامه دهند. تعطیل شدن کارگاه یکی از مواردی است که موجب تعلیق قرارداد می شود. در این صورت، چنان چه مراجع حل اختلاف، دلایل کارفرما را برای تعطیلی کارگاه موجه تشخیص ندهند. کارفرما موظف خواهد بود که در زمان تعلیق قرارداد، حقوق و دستمزد کارگران را به طور کامل پرداخت نماید.
همچنین ممکن است به دلیل رخ دادن حوادث پیش بینی نشده، شرایطی برای کارگران به وجود آید که قادر به ادامه کار نباشند. در این صورت، قرارداد به حال تعلیق در می آید. در چنین مواقعی، این امکان وجود دارد که تمام یا بخشی از کارگاه تعطیل شود و انجام تعهدات کارفرمایان و یا کارگران به طور موقت ممکن نباشد. درنتیجه، قرارداد کار با تمام کارگران و یا تعدادی از آن ها به حالت تعلیق در می آید.
تعلیق کار به دلیل خدمت نظام وظیفه
بر اساس ماده 19 از قانون کار، خدمت نظام وظیفه یکی از دلایلی است که منجر به تعلیق قرارداد خواهد شد. کارگرانی که به علت خدمت نظام وظیفه مشمول تعلیق کار می گردند، حداکثر دو ماه بعد از اتمام دوران خدمت موظف هستند به شغل خود بازگردند.
در این صورت، اگر رده شغلی قبلی این افراد حذف شده باشد و یا به دلایل مختلف امکان اشتغال در جایگاه قبلی نباشد، در شغلی مشابه مشغول به فعالیت خواهند شد. اگر فردی در مهلت مشخص پس از اتمام خدمت به شغل قبلی خود باز نگردد، این امر به عنوان استعفای کارگر از شغل خود تلقی می گردد.
تعلیق قرارداد از جانب مراجع حل اختلاف
در شرایطی که تعلیق قرارداد کار از سوی سازمان و یا مراجع حل اختلاف به تایید رسیدهباشد، حقوق و دستمزد مدت تعلیق به کارگر پرداختمیگردد. همچنین روزهای تعلیق کارگر به عنوان سابقه کار برای فرد تعلیق شده محاسبه می شود. مرخصی استعلاجی و تعطیل شدن کارگاه بدون دلایل موجه از سوی کارفرما که به تایید سازمان رسیده باشد، شامل این بند می شوند.
توقیف کارگر
بازداشت و توقیف کارگر یکی دیگر از مواردی است که موجب تعلیق قرارداد می شود. در قانون کار سه حالت برای بازداشت کارگر تعریف شدهاست:
- توقیف کارگر به دلیل شکایت کارفرما و صدور حکم محکومیت برای کارگر
- توقیف کارگر به دلیل شکایت کارفرما و عدم صدور حکم محکومیت
- توقیف کارگر به دلیل شکایت شخص ثالث
اگر تعلیق قرارداد کار ناشی از شکایت کارفرما از کارگر باشد و حکم محکومیت صادر نشود؛ مدت زمان توقیف کارگر به عنوان سابقه کار او محسوب می شود. در چنین مواردی، کارفرما باید مطابق با حکم دادگاه، علاوه بر پرداخت حقوق و مزایای کارگر، ضرر و زیان وارده به او را جبران نماید. بر اساس ماده 18 از قانون کار، کارفرما نمی تواند با اتکا بر شکایت خود، از پرداخت حق و حقوق کارگر چشم پوشی نماید. در این شرایط، قانون گذار کارفرما را موظف کردهاست که حداقل نیمی از حقوق ماهیانه به صورت علی الحساب به خانواده کارگر پرداختهشود. در موضوع شکایت شخص ثالث از کارگر، تعلیق قرارداد به معنای وقفه در اجرای تعهدات است و کارگر پس از رفع مشکل مجدد به کار خود باز می گردد.
وقوع حوادث قهری یا غیرمترقبه
بر اساس ماده 15 از قانونکار، در صورت بروز حوادث غیر قابل پیش بینی که وقوع آن از کنترل دو طرف خارج است، قرارداد به حال تعلیق در می آید. حوادث طبیعی (زلزله و سیل)، بحران های اقتصادی (تحریم، تورم، کمبود نقدینگی) و جنگ از جمله مواردی هستند که موجب تعلیق قرارداد می شوند. در این حالت، هیچ یک از طرفین قرارداد در ایجاد شرایط نقشی ندارند.
مرخصی تحصیلی یا مرخصی بدون حقوق
مرخصی تحصیلی و یا بدون حقوق از جمله مواردی هستند که موجب تعلیق قرارداد کار می شوند. مدت و شرایط بازگشت به کار در هنگام استفاده از مرخصی های بدون حقوق با توافق کتبی طرفین تعیین می گردد.
آثار حقوقی تعلیق قرارداد کار
تعلیق قرارداد کار ممکن است آثار حقوقی متفاوتی را برای طرفین به همراه داشته باشد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم:
- تعلیق اجرای قرارداد: از آن جایی که تعلیق قرارداد به معنای توقف موقت اجرای قرارداد است، در این حالت هیچ یک از طرفین اجازه اجرای قرارداد را ندارند و تا زمان پایان دوره تعلیق، قرارداد به صورت موقت لغو می شود.
- حفظ حقوق و تعهدات طرفین: در حالت تعلیق قرارداد، هر دو طرف موظف به حفظ حقوق و تعهدات خود هستند. به عبارت دیگر، هر گونه تعهد و عوض قرارداد و همچنین حفظ حقوق طرفین در دوره تعلیق باید رعایت شود.
- جبران ضرر و زیان: در صورتی که تعلیق قرارداد به دلیل تخلف یکی از طرفین از تعهدات قرارداد باشد، طرف متضرر حق دارد جبران خسارت خود را از طرف مقابل دریافت کند.
- تاثیر بر دوره قرارداد: در صورتی که تعلیق قرارداد طولانی باشد، ممکن است تاثیراتی بر روی دوره قرارداد داشته باشد. به عنوان مثال، در صورتی که دوره قرارداد به پایان نزدیک باشد، تعلیق قرارداد ممکن است باعث تغییر شرایط قرارداد شود.
- تاثیر بر روی سایر قراردادها: در صورتی که طرفین به عنوان شرکت های پیمانکار، قراردادهای دیگری داشته باشند، تعلیق قرارداد کار ممکن است تاثیر منفی بر روی سایر قراردادها داشته باشد.
- نقش تعلیق قرارداد بر امتیازات: در صورتی که قرارداد مربوط به پروژه ای با امتیازات و اعتبارات خاص باشد، تعلیق قرارداد نقش موثری در کاهش اعتبار فرد خواهد داشت.
لازم به ذکر است که تاثیرات حقوقی تعلیق قرارداد بستهبه شرایط قرارداد و دلایل تعلیق ممکن است متفاوت باشد و هرگونه تعلیق باید با رعایت شرایط قرارداد و توافق طرفین صورت گیرد.
سخن پایانی
حقوق و مزایای کارگران در دوران تعلیق قرارداد کار با توجه به موارد ذکر شده بررسی و تعیین می گردد. به عنوان مثال، در هنگام استفاده از مرخصی های استعلاجی، تحصیلی و زایمان کارگران حقوقی از کارفرما دریافت نمی کنند. همچنین در مرخصی های بدون حقوق هیچ گونه بیمه و مزایایی از سوی کارفرما پرداخت نخواهد شد.
دیدگاهتان را بنویسید