مالیات اجاره چیست و چه کسی ملزم به پرداخت آن می باشد؟
مالیات اجاره چیست و چه کسی ملزم به پرداخت آن می باشد؟
در ایران، مانند سایر کشورهای جهان، افراد مکلف هستند بخشی از درآمد خود را به عنوان مالیات به دولت بپردازند. این هزینه صرف بهینه سازی زیرساخت ها و رسیدگی به بخش های مختلف کشور می شود. مالیات بر درآمد یکی از مهم ترین منابع مالی دولت محسوب می شود. اما تنها شامل درآمد کارکنان و کارمندان نیست. مالیات اجاره یا مالیات بر درآمد اجاره یکی دیگر از مالیات های مستقیم است که دولت با هدف ایجاد تعادل در جامعه و همچنین استفاده از درآمدی که صاحبان ملک از محل اجاره ماهانه خود دارند، اقدام به دریافت آن می کند. ما در این مقاله قصد داریم مالیاتاجاره را بهتر توضیح دهیم و شرایط پرداخت آن و همچنین معافیت های این شکل از مالیات را مرور کنیم.
مالیات اجاره به زبان ساده و نحوه محاسبه آن
بسیاری از صاحب خانه ها از محل اجاره ای که به صورت ماهانه از مستاجران خود دریافت می کنند، درآمد دارند. به همین دلیل است که دولت اجاره ماهانه را نیز نوعی درآمد شناخته و مالیاتی را بر آن وضع کرده است. مالیات اجاره یا مالیات بر درآمد اجاره، را می توان یکی از زیر گروه های مالیات درآمد دانست. بر اساس قانون مالیات های مستقیم، اگر شما ملکی مسکونی، اداری یا تجاری دارید و آن را اجاره داده اید، موظف هستید بر اساس نوع ملک و میزان اجاره ای که ماهانه دریافت می کنید، مالیات پرداخت کنید. پرداخت این مالیات بر عهده صاحب ملک است.
مالیاتاجاره به 75 درصد از اجاره دریافتی تعلق می گیرد. بدین ترتیب، برای محاسبه مالیات بر اجاره شما باید میزان اجاره ماهانه را در عدد 12 ضرب کرده و سپس آن را در عدد 0.75 نیز ضرب کنید. آنچه که باقی می ماند، میزان درآمد مشمول مالیات شما از محل اجاره ملک است. بر اساس ماده 131 قانون، مالیات اجاره به صورت درصدی از این عدد کسر خواهد شد. درصد کسر مالیات هر ساله توسط دولت تعیین می شود.
مالیات مستغلات چیست؟
مالیات بر مستغلات به درآمدی اطلاق می شود که از اجاره املاک، زمین و انواع دیگر نقل و انتقالات مرتبط با آن حاصل می شود. این نوع مالیات به عنوان یکی از مالیات های مستقیم بر درآمد افراد حقیقی و حقوقی در زمینه فعالیت های مربوط به بازار مسکن شناخته شده است. لازم به ذکر است که طبق قانون، مالیات مربوط به درآمد اجاره تنها بر املاکی اعمال می شود که متراژ آن ها در شهرستانها بیش از 200 متر مربع و در تهران بالای 150 متر مربع باشد.
در قانون ما، نرخ مالیات اجاره برای اشخاص حقوقی ثابت و برابر با 25 درصد است. این نرخ برای اشخاص حقیقی نیز به با توجه به میزان درآمد سالانه از محل اجاره، به صورت پلکانی محاسبه می شود. جزئیات محاسبه مالیات بر درآمد اجاره برای اشخاص حقیقی در سال 1401 به شرح زیر است:
- درآمد سالانه مشمول مالیات از محل اجاره ملک تا سقف 50 میلیون تومان، 15 درصد
- درآمد سالانه مشمول مالیات از محل اجاره ملک بین 50 تا 100 میلیون تومان، 20 درصد
- درآمد سالانه مشمول مالیات از محل اجاره ملک بیش از 100 میلیون تومان، 25 درصد
مالیات اجاره را چگونه باید پرداخت کرد؟
پرداخت مالیات بر اجاره به عهده صاحب ملک است. صاحبان ملک تا پایان تیرماه هر سال فرصت دارند تا اظهارنامه مالیاتی خود را به همراه سایر مدارک و مستندات مورد نیاز، به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم کنند. مدارک جانبی شامل کپی از قرارداد اجاره ملک و مستنداتی دال بر مالک بودن فرد می باشد. در صورتی که ملکی قرارداد اجاره نداشته باشد و یا مالک آن را ارائه نکند، سازمان مالیات با توجه به نرخ قانونی اجاره بها برای ملکی با مشخصات ذکر شده، عمل خواهد کرد.
پس از ارائه این مدارک، سازمان امور مالیاتی صحت آن ها را بررسی و مالیات اجاره سالانه مالک را مشخص می کند. در صورت عدم رضایت از میزان مالیات مشخص شده، مالکین می توانند پس از ابلاغ سازمان امور مالیاتی کشور در یک بازه یک ماهه، اعتراض خود را مطرح کنند. رئیس اداره مالیات و هیات حل اختلاف مالیاتی دو مرجعی هستند که به این اعتراض ها رسیدگی می کنند.
در صورت اجاره ملک توسط اشخاص حقوقی (مانند اجاره ملک تجاری یا اداری)، شرایط ممکن است اندکی متفاوت باشد. در چنین شرایطی، مستاجر که شخصی حقوقی است می تواند به صورت مستقیم مالیات اجاره را از اجاره ماهانه کم کرده و آن را به اداره مالیات پرداخت کند. رسید پرداخت مالیات باید در اختیار صاحب ملک قرار بگیرد.
در صورت عدم پرداخت مالیات بر درآمد اجاره چه اتفاقی می افتد؟
عدم پرداخت هر شکلی از مالیات، جرم محسوب می شود. جریمه عدم پرداخت مالیاتاجاره توسط مستاجر صفر است. در واقع عدم پرداخت مالیات اجاره هیچ پیامدی برای مستاجر ندارد، اما می تواند مالکان را به دردسر بیاندازد. در صورتی که به عنوان مالک، در زمان مقرر شده، میزان مالیات تعیین شده را به حساب دولت واریز نکنید، مشمول ده درصد جریمه خواهید شد. به عنوان مثال، تصور کنید مالیات اجاره ای که مکلف به پرداخت آن هستید ده میلیون تومان است. اگر در زمان مقرر شده این مبلغ را به حساب دولت واریز نکنید، مشمول ده درصد جریمه از مالیات مقرر، یعنی یک میلیون تومان نیز خواهید شد. در چنین شرایطی مجبور خواهید بود مبلغ 11 میلیون تومان به حساب دولت واریز کنید.
در صورتی که با ارائه اطلاعات غلط در اظهارنامه مالیاتی خود، سعی در فریب دولت و کم کردن مالیاتاجاره ملک کنید، جریمه سنگین تری در انتظارتان خواهد بود. اگر که کارشناسان اداره مالیات تخلف شما را کشف و ثبت کنند، مجبور خواهید بود یک برابر مالیات واقعی را به دولت پرداخت کنید. یعنی در صورتی که مالیاتاجاره واقعی ملک شما 10 میلیون تومان باشد و تخلف شما احراز شود، مجبور خواهید شد 20 میلیون تومان به دولت پرداخت کنید.
در صورت دریافت پول پیش، مالیاتاجاره چگونه محاسبه می شود؟
در صورتی که علاوه بر اجاره ماهانه شما مبلغی پیش پرداخت (پول پیش خانه) از مستاجر دریافت کرده باشید باید آن را نیز در محاسبه مالیاتاجاره منظور کنید. برای محاسبه مالیات اجاره در چنین شرایطی شما باید 18 درصد از پول پیش را با مبلغ اجاره ماهانه جمع کرده و سپس عدد حاصل را در عدد 12 ضرب کنید. 75 درصد از این عدد مشمول مالیات بر اجاره خواهد شد.
چه کسانی از مالیات بر درآمد اجاره معاف هستند؟
- خانه هایی که فرزندان، افراد تحت تکفل، همسر، مادر، پدر و اجداد فرد در آن ها سکونت دارند. در صورتی که از اعضای خانواده خود که در این خانه ها سکونت دارند، اجاره دریافت می کنید اجازه استفاده از این معافیت را ندارید. در صورتی که به سازمان محرز شود شما ضمن دریافت اجاره از این مورد معافیت نیز استفاده کرده اید، مجرم شناخته شده و علاوه بر پرداخت مالیاتاجاره دریافتی، مجبور خواهید شد مبلغی را نیز به عنوان جریمه پرداخت کنید.
- سکونت مالک قبلی خانه ای که به تازگی خریداری کرده اید، تا مدت شش ماه. تصور کنید خانه ای را از فردی خریداری کرده اید و بنا به شرایط، تصمیم گرفته اید مالک قبلی برای مدتی در خانه شما سکونت داشتهباشد. در این صورت، حتی با وجود دریافت اجاره، شما مشمول پرداخت مالیاتاجاره نخواهید بود. البته مدت زمان این معافیت شش ماه است. در صورتی که مدت زمان سکونت مالک قبلی بیش از شش ماه طول بکشد، شما نیز مکلف به پرداخت مالیات اجاره خواهید بود.
نکته
در صورتی که اجاره تنها محل درآمد افراد باشد. اگر اجارهبهای ملک تنها منبع درآمد شما باشد، مشمول پرداخت مالیات نخواهید شد. در صورتی که در ماه اجاره بهای چند ملک را دریافت کنید و یا اجاره دریافتی خارج از عرف و زیاد باشد، مشمول این معافیت نخواهید بود.
- مالکان خانه های کوچک تر از 200 متر در شهرستان ها و خانه های کوچک تر از 150 متر در تهران، از پرداخت مالیاتاجاره معاف هستند.
- خانه هایی که در اجاره نهاد های دولتی و آموزشی هستند، مشمول قانون مالیات اجاره نیستند. یعنی اگر شما خانه خود را به یکی از نهاد های دولتی اجاره دهید، مشمول پرداخت مالیات از محل اجاره دریافتی نیستید.
- مجتمع ها و ساختمان های مسکونی که بیش از سه واحد استیجاری در آن ها وجود داشته باشد، از پرداخت مالیاتاجاره معاف هستند. البته شرط این معافیت، رعایت الگوهای مصرف اعلامشده از سوی سازمان مسکن و شهرسازی منطقه می باشد.
نکته
نکته حائز اهمیت این است که معافیت های مالیات بر اجاره به صورت سالانه تغییر می کنند. دولت هر سال و با توجه به شرایط کلی کشور، مشکلات در بخش های مختلف صنعت، شرایط اقتصادی خانوارها، خط فقر و همچنین برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت خود، نرخ مالیات و معافیت های مالیاتی را در حوزه های مختلف تغییر می دهد و مالیاتاجاره نیز از این فرایند مستثنی نیست.
مالیات مغازه اجاره ای به عهده کیست؟
بر اساس بند 54 قانون مالیات های مستقیم، همه افراد حقیقی و حقوقی که املاک تجاری خود را به اجاره واگذار می کنند، ملزم به پرداخت مالیات بر درآمد حاصل از اجاره مغازه می باشند.
کلام آخر
ما در این مقاله به بررسی مالیات اجاره و شیوه محاسبه آن پرداختیم. مالیاتاجاره در گروه مالیات های مستقیم دسته بندی می شود و پرداخت آن، بر عهده صاحب خانه است. نرخ این مالیات برای اشخاص حقوقی 25 درصد است. مالیاتاجاره اشخاص حقیقی نیز با توجه به میزان درآمد سالانه آن ها از محل اجاره، به صورت پلکانی مشخص می شود. مالیاتاجاره معافیت هایی نیز دارد.
به عنوان مثال ملک هایی که در اجاره نهاد های دولتی و آموزشی هستند، از پرداخت مالیاتاجاره معاف می باشند. عدم پرداخت مالیات اجاره در زمان مقرر و یا دستکاری اطلاعات در اظهارنامه مالیاتی با هدف کاهش این مالیات، جرم محسوب می شود و جریمه های سنگینی را به همراه دارد. شایان ذکر است که عدم پرداخت مالیات اجاره از سوی مالک هیچ گونه پیامد حقوقی برای مستاجر ندارد.
برای اطلاع از مالیات بر درآمد اجاره ملک 1403 کلیک کنید.
دیدگاهتان را بنویسید