جمعه کاری چیست؟ + تفاوت جمعه کاری و اضافه کاری
جمعه کاری چیست؟
به نظرتان چه چیزی باعث می شود تا فردی در یک روز جمعه، ساعت 6 صبح از تخت خود دل بکند و راهی سرکار شود؟ آیا انگیزه افراد، برای رفتن به سرکار در آخر هفته، فقط احساس مسئولیت و وجدان کاری است؟ یقینا حضور در محیط کاری به جای شرکت در دورهمی خانواده در روز جمعه، انگیزه زیادی را می طلبد. در بعضی از شرایط کاری ممکن است، کارفرما از فرد بخواهد که روز جمعه را به محل کار خود بیاید تا کارهای عقب مانده را انجام دهد. در این زمان قانون اداره کار چه پیش بینی کرده است؟ آیا فرد باید بدون هیچ دستمزد اضافه به سرکار برود؟ زمانی درباره کار در روز جمعه صحبت میکنیم؛ تنها به اضافه کاری افراد بسنده نکنید! قانون اداره کار برای کار در روزهای جمعه، جمعه کاری را وضع کرده است.
توجه داشته باشید جمعه کاری با اضافه کاری کاملا متفاوت است. اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم، تمام افرادی که طبق قانون اداره کار، در محیطی کار می کنند؛ میتوانند در روزهای جمعه و روزهای تعطیل رسمی سال بدون حضور در محیط کار حقوق دریافت کنند. اگر به خاطر شرایطی نیروهای کاری یک شرکت در محیط کار خود در روز جمعه حاضر شوند، اصطلاحا به آن جمعه کاری گفته می شود که با توافق و هماهنگی با کارفرما صورت می گیرد. جمعهکاری برای حمایت از کارگرانی است که ترجیح دادند در روز جمعه به جای حضور در خانه در راستای اهداف شرکت کار کنند. اگر می خواهید بیشتر با این اصطلاح آشنا شوید تا انتها همراه ما باشید.
جمعهکاری را از منظر قانون اداره کار
ابتدا جمعهکاری را از منظر قانون اداره کار مورد بررسی قرار خواهیم داد. اصلاح جمعه کاری در ماده 62 قانون اداره کار به کار گرفته شده است.
بر طبق تعریفی که در این ماده در تبصره یک آن از جمعهکاری شده است؛ کارگرانی که در روز جمعه به هر دلیلی کار می کنند؛ مشمول دریافت اضافه بر مزد هستند. این مبلغ اضافه بر دستمزد، به دلیل محروم بودن کارگر از روز جمعه به عنوان روز تعطیل هفته در نظر گرفته شده است. قابل توجه است که از آنجایی که کارگر در روز جمعه به خواست کارفرما یا شرایط کاری مشغول به کار شده است، کارفرما باید یک روز در طی هفته را به عنوان روز تعطیل کارگر اختصاص دهد. زمانی که کارگر شروع به کار در روز جمعه می کند، کارفرما موظف است که فوق العاده جمعه کاری کارگر را پرداخت کند.
اگر به هر دلیلی کارگر در روز جمعه مشغول به کار شود و کارفرما در طی هفته نتواند روزی را برای استراحت کارگر خود اختصاص دهد، کارگر مشمول اضافه کاری خواهد شد. یادتان باشد هیچ کس نمی تواند کارگری را مجبور به کار در روز جمعه کند، مگر اینکه در ابتدای توافق با کارگر ذکر شده باشد که در صورت حضور فرد در روزهای جمعه، مشمول جمعهکاری می شود.
اضافه کاری یا جمعهکاری؟
در ابتدای متن اشاره شد که جمعهکاری با اضافه کاری متفاوت است. به راستی تفاوت میان این دو عبارت چیست؟ ساعات قانونی کار هر کارگر 44 ساعت در یک هفته است که با توجه به صلاح دید کارفرما می توان در طی هفته تقسیم شود. روال قانونی در شرکت ها و مجموعه ها 8 ساعت کاری در یک روز است. هر چند این روال برای افراد با مشاغل کاری سخت متفاوت است و ساعت کاری آن ها به حداکثر 6 ساعت در روز کاهش پیدا می کند. در صورتی که کارگر در طی هفته در ساعات کاری حضور داشته است و به دلایلی در روز جمعه مشغول جمعه کاری باشد، کارفرما باید علاوه بر دستمزد کار در روز جمعه به کارگر اضافه کاری نیز بدهد.
به بیان ساده تر جمعه کاری مبلغی است که فقط به خاطر حضور کارگر در روز جمعه به او داده می شود اما اضافه کاری مبلغی است که به دلیل ساعات کار بیشتر کارگر در طی ماه به وی داده خواهد شد.
محاسبه جمعه کاری
امروزه با تشکر از تکنولوژی و پیشرفت نرم افزارهای حسابداری، حسابدار شرکت می تواند تعداد روزهای حضور کارگر را در محیط کار بررسی کند. او می تواند با توجه به روزهای تعطیل و کاری، تعداد روزهایی که افراد در روزهای جمعه در محل کار حضور داشتند را محاسبه کند. یک حساب سرانگشتی از تعداد روزهای جمعه و ساعات کاری هر فرد می تواند کار در روز جمعه هر فرد را مشخص کند. طبق قانون اداره کار ضریب جمعهکاری 40 درصد حقوق کار عادی هر کارگر است. محاسبه جمعه کاری کارگر به دو صورت است. باید توجه داشت زمانی که کارگر در طی هفته روز استراحتی را نداشته باشد اضافه کاری نیز به جمعهکاری اضافه خواهد شد. در این قسمت به هر دو حالت پرداخته می شود:
حالت اول: کارفرما روز دیگری را برای استراحت کارگر اختصاص دادهاست. در این حالت فقط کار در روز جمعه کارگر مد نظر است و اضافه کاری مشمول آن نمی شود و به صورت زیر به دست می آید:
40 درصد مزد عادی روزانه ×تعداد روزهای جمعه مشغول به کار
حالت دوم: کارگر علاوه بر کار در روز جمعه روز استراحتی نداشته باشد و مشمول اضافه کاری باشد. در این حالت کارگر بیشتر از ساعات کاری مقرر کار کرده است و کارفرما باید علاوه بر کار در روز جمعه، اضافه کاری کارگر را حساب کند که به صورت زیر است:
40 درصد مزد عادی روزانه ×تعداد روزهای جمعه مشغول به کار+ 40 درصد اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی
یک مثال
فرض کنید یک فرد در یک کارخانه تولید آهن اسفنجی به صورت شیفتی کار می کند. او باید در طی هفته شش شیفت را در سرکار حاضر باشد و بعد از آن می تواند استراحت کند. شیفت های کاری فرد به صورت چرخشی است و ممکن است یک شیفت روز کار این فرد در روز جمعه باشد. این کارگر باید طبق روال کاری به سرکار برود اما به طور اتفاقی روزی که باید برود روز جمعه است! آیا این فرد مشمول جمعهکاری است؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم بله او مشمول جمعهکاری است و اگر نتواند از روزهای استراحت خود استفاده کند، مشمول اضافه کاری هم خواهد شد. با این که جمعه کاری این فرد یک روز عادی است، همچنان کارفرما موظف است دستمزد بیشتری را به عنوان جمعهکاری به کارگر برای حضور در کارخانه در روز جمعه بپردازد.
برای مثال کارگر مذکور را در نظر بگیرید که مزد روزانه هر کارگر 100 تومان است. این فرد طبق روال شیفت ابتدا دو روز، روز کاری سپس دو روز عصر کاری و در نهایت دو روز شب کاری دارد. روز اول روزکاری او مصادف با جمعه است که از ساعت 7 صبح تا 4 بعد از ظهر در سرکار حضور یافتهاست. در طی ماه به دلیل شیفت چرخشی او، سه روز از شیفت های کاری او در روز جمعه است. به عبارتی او سه روز جمعه به مدت 8 ساعت را در محیط کار گذرانده است. اگر فرض کنیم در این ماه او همه روزهای کاری را رفتهباشد و هیچ روزی را به عنوان اضافه کاری نرفته باشد، نهایتا دستمزد در روز جمعه این کارگر به صورت زیر است:
تعداد ساعاتی که در روز جمعه در محل کار : 8×3=24
مزد هر ساعت جمعهکاری: مزد روزانه تقسیم بر 7.33 ضرب در 40 درصد
)1000/7.33)*0.4=54.57
مزد جمعهکاری در طی ماه: تعداد ساعات حضور در روز جمعه × مزد هر ساعت جمعهکاری
24*54.57=1309.68
نکته:
اگر به هر دلیلی این کارگر بیشتر از ساعات مقرری به سرکار برود مشمول اضافه کاری نیز می شود. به طور مثال اگر این فرد در طی ماه 250 ساعت کار کرده باشد، اضافه کاری فرد از ساعت مقرر قانون اداره کار کسر می شود و 40 درصد ساعات کاری معمولی محاسبه خواهد شد.
ماموریت های کاری مشمول جمعه کاری می شود؟
ممکن است بعد از خرید یک سری تجهیزات نیاز باشد تا افراد مجموعه را برای آموزش به ماموریت فرستادهشود. اگر ماموریت تا آخر هفته طول بکشد و افراد در روز جمعه همچنان به خاطر ماموریت در سفر باشند؛ جمعه کاری آن ها محفوظ خواهد بود. در آخر ماه باید روزهای جمعه در ماموریت نیز به عنوان جمعه کاری در حقوق و دستمزد افراد لحاظ شود. توجه داشته باشید در روزهای جمعه ، کارگر از همه حقوق و مزایای خود مانند بیمه برخوردار است.
نتیجه گیری
روزهای جمعه، از دیرباز تا کنون روزهای وقت گذراندن با خانواده و اقوام است. روزهایی که شما می توانید بدون دغدغه کار به تفریح بروید و خوش بگذرانید. قانون اداره کار، برای تکریم و احترام افرادی که از این روز محروم میشوند؛ جمعهکاری را وضع کرده است. جمعهکاری با توجه به مقدار ساعات حضور فرد در روز جمعه در محل کار به فرد دادهمیشود. در صورتی که کارفرما برای کارگر روز استراحتی را در نظر بگیرد به کارگر تنها جمعهکاری تعلق می گیرد.
در صورتی که کارگر موفق به استفاده از روز استراحت خود نشود اضافه کاری نیز به آن اضافه می شود. جمعهکاری تنها با تایید و موافقت کارفرما و کارگر اتفاق می افتد و هیچ کس نمی تواند فردی را مجبور کند که روز جمعه به سرکار بیایید. همچنین برای ارگان های دولتی حتما کارفرما باید تاییدیه بدهد تا افراد برای روز جمعه به محل کار خود بیایند.
دیدگاهتان را بنویسید