بررسی جرایم مالیاتی و انواع آن
جریمه مالیاتی چیست؟
مالیات به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمدی دولت محسوب میشود و برای آن ارزش بسیار زیادی دارد. طبیعتاً بسیاری از افراد سعی میکنند به اشکال مختلف از پرداخت مالیات فرار کنند و دولت برای ایجاد فشار روی آنها به سراغ جرایم مالیاتی رفته است. جریمه مالیاتی نوعی استراتژی است که به دولت کمک میکند مشمولین مالیات را مجبور به پرداخت آن کند. انواع مختلفی از این جرایم وجود دارد و هر کدام دارای شرایط متفاوتی هستند. تدوین این جرایم سبب شده مودیان مالیاتی مجبور باشند در زمان مقرر تعهد خود نسبت به دولت را پرداخت کنند و به دنبال راههای فرار نگردند.
انواع جرایم مالیاتی
همانگونه که گفتیم جرایم مالیاتی انواع مختلفی دارند. تنوع این جریمهها مربوط به آن میشود که مشاغل از نظر اظهارنامه مالیاتی در گروههای مختلفی تقسیم میشوند. طبیعتاً هر کدام از آنها بر حسب درآمد و شرایطی که دارند باید با جرایم متفاوتی مواجه شوند. در ادامه برخی از مهمترین انواع این جریمهها را با هم مورد بررسی قرار خواهیم داد.
جریمه ثبت نام نکردن در سامانه
در میان انواع جرایم مالیاتی ابتدا به سراغ جرایم مالیاتی سامانه مودیان شامل جریمه عدم ثبت نام در سامانه میرویم. اگر صاحبان یک کسب و کار وارد سامانه مودیان مالیاتی نشوند و در آن ثبت نام نکنند با این جریمه مواجه خواهند شد. در صورتی که صاحب یک کسب و کار میباشید سریعاً به این سامانه مراجعه نمایید و فرایند ثبت نام در آن را پشت سر بگذارید. جریمهای که دولت برای عدم ثبت نام در این سامانه در نظر گرفته است ۱۰ درصد فروش شما میباشد.
مالیات بر ارزش افزوده چه نوع جریمهای دارد؟
نوع دیگری از جرایم مالیاتی تحت عنوان جریمه مالیات بر ارزش افزوده مطرح میشود. ماده ۲۲ قانون میگوید که مالیاتهای بر ارزش افزوده باید طی دورههای سه ماهه پرداخت شوند. البته قانون این فرصت را به مودیان مالیاتی داده است که نهایتاً تا ۱۵ روز پس از پایان مهلت پرداخت نسبت به واریز پول اقدام نمایند. در صورتی که مودیان در زمان مقرر اقدامات لازم را انجام ندهند مشمول مجازات خواهند شد. جرایمی که برای این مدل مالیات در نظر گرفته میشود نسبت به دیگر حالتها تنوع بیشتری دارد. مثلاً افرادی که در زمان مقرر اظهارنامه خود را تکمیل نکرده باشند باید چیزی معادل ۷۵ درصد مالیات معوقه را تا هنگام ثبت اظهارنامه خود پرداخت کنند. همچنین در صورتی که فاکتور صادر نشده باشد باید به اندازه مالیات، جریمه پرداخت شود. جریمه دیگری که بیشتر مردم با آن در این بخش درگیر میشوند مربوط به عدم تکمیل درست اطلاعات صورت حساب است. کسانی که این مشکل را داشته باشند باید ۲۵ درصد مالیات را تحت عنون جریمه پرداخت نمایند.
عدم ثبت اظهارنامه چقدر جریمه مالیاتی دارد؟
جرایم مالیاتی دیگری که لازم است به آن بپردازیم مربوط به عدم ثبت اظهارنامه عملکرد میشوند. تمامی مودیان وظیفه دارند اظهارنامه مالیاتی خود را با اطلاعات صحیح در زمان مقرر ثبت کنند. در صورتی که آنها از این کار امتناع ورزند مشمول جریمههایی خواهند شد. طبق قانون برای افرادی که اظهارنامه خود را به طور کلی ارسال نکردهاند معادل ۳۰ درصد مبلغ مالیات جریمه در نظر گرفته خواهد شد. البته این درصد برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل است اما سایر افراد تنها مجبور هستند معادل ۱۰ درصد مالیات را جریمه پرداخت کنند.
جریمه مربوط به عدم ثبت صورتحساب سود و زیان
گاهی اوقات این اتفاق رخ میدهد که مودیان مالیاتی اظهارنامه مربوط به خود را ارسال میکنند اما سایر اسناد را ارسال نمینمایند. در صورتی که آنها از ارسال صورتحساب سود و زیان و دفاتر قانونی خود امتناع ورزند دولت جرایم مالیاتی برای آنها در نظر خواهد گرفت. به همین دلیل بهتر است کسب و کارها در زمینه ارسال تمام اسناد خود دقیق عمل کنند. جریمه مالیاتی مربوط به این دسته از مودیان را اداره مالیاتی تعیین مینماید. طبق قانون افرادی که دچار چنین مشکلاتی شده باشند باید جریمهای معادل ۲۰ درصد مالیات خود پرداخت کنند. البته این جریمه برای هر کدام از تخلفات آنها میباشد. یعنی مثلاً اگر آنها سه مورد تخلف مرتکب شده باشند باید معادل ۶۰ درصد مالیات را جریمه دهند. این قانون فقط شامل شرکتهای فعال خواهد شد و موسساتی که در حال حاضر فعالیتی ندارند معاف از آن خواهند بود.
مالیاتهای تکلیفی چگونه هستند؟
بخش دیگری از جرایم مالیاتی مربوط به آنهایی میشود که حالت تکلیفی دارند. این گونه مالیاتها طبق ماده ۱۹۹ قانون مالیاتهای مستقیم تعیین میشوند. بر اساس این ماده قانونی هر کدام از افراد حقوقی و حقیقی وظیفه دارند بر اساس مقررات مالیات کارمندان را کم کرده و آن را به حساب اداره امور مالیاتی واریز نمایند. در صورتی که تخلفی در پرداخت این مالیات رخ دهد برای آن جرایمی در نظر گرفته میشود. به عبارت بهتر در صورتی که شرکتها در انجام وظایف خود قصور داشته باشند باید معادل ۱۰ درصد مالیات پرداخت نشده خود را جریمه دهند. ضمناً هرگونه تاخیر در پرداخت مالیات و جریمه آن نیز مجدداً جریمه دیگری به همراه خواهد داشت. طبق قانون افرادی که در این زمینه تاخیر داشته باشند باید معادل ۲.۵ درصد مالیات خود را به ازای هر ماه تاخیر جریمه دهند.
مدیران شرکتها چگونه باید جرایم مالیاتی را بپردازند؟
نوع آخر جرایم مالیاتی که به آن میپردازیم مربوط به مدیران شرکتها میشود. در مورد این جریمه مالیاتی ماده ۱۱۴ قانون نکاتی را مطرح کرده است. طبق این قانون اشخاص حقوقی که نسبت به تسلیم اظهارنامه تخلف مرتکب شده باشند باید برای اشتباه خود جریمه پرداخت کنند. طبق ماده قانونی ۱۱۴ آنها باید بین ۱ تا ۲ درصد سرمایه خود در شرکت را به عنوان جریمه به حساب دولت واریز نمایند. زمان واریز این جریمه تاریخ انحلال شرکت خواهد بود. ضمناً هرگونه تخلف دیگر در تسلیم اظهارنامه نیز همین جریمه را به همراه خواهد داشت.
آیا احتمال بخشش جرایم مالیاتی وجود دارد؟
جرایم مالیاتی گاهی اوقات مورد عفو و بخشش دولت قرار میگیرند. در واقع دولت تلاش میکند با این کار مودیان مالیاتی را نسبت به پرداخت صحیح و درست تشویق کند. بررسی نکات زیر کمک میکند تا با شرایط بخشش جریمههای مالیاتی بهتر آشنا شوید:
- به عنوان مثال در سال ۹۹ و پس از شیوع ویروس کرونا برای کمک به مشاغل آسیب دیده از این بیماری سازمان امور مالیاتی طی بخشنامهایاین گونه مشاغل را از پرداخت جرایم مالیاتی مربوط به خود معاف کرد.
- ضمناً ماده ۱۹۰ قانونمالیاتهای مستقیم میگوید که پرداخت مالیات قبل از فرارسیدن تاریخ سررسید میتواند پاداشی معادل یک درصد کل مالیات برای مالیات دهنده به همراه داشته باشد.
- از طرفی سازمان امور مالیاتی نیز یک فرصت بسیار خوب را برای افرادی که دچار جریمه مالیاتی شدهاند فراهم کرده است. سازمان امور مالیاتی این اجازه را به مودیان دارای سابقه مثبت میدهد که مدارک عمدی نبودن تخلفات خود را ارائه نمایند. در صورتی که مدارک آنها مورد تایید قرار بگیرد جریمه مالیاتی مرتبط به آنها بخشیده خواهد شد.
- ماده قانونی دیگری که در مورد بخشش جرایم مالیاتی صحبت میکند ماده ۱۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم است. طبق این ماده قانونی در صورت اثبات عمدی نبودن تخلفات مالیاتی سازمان امور مالیاتی میتواند قسمتی یا همه جرایم را مورد بخشش قرار دهد.
- ماده ۱۶۷ قانون مالیاتهای مستقیم نیز این اجازه را به وزارت اقتصاد یا سازمان امور مالیاتی داده است که با بررسی شرایط اجازه پرداخت اقساطی جرایم را به مودیان مالیاتی دهند.بر این اساس افرادی که نمیتوانند بدهی خود را به صورت کامل و یکجا پرداخت کنند باید به وزارت اقتصاد یا سازمان امور مالیاتی مراجعه نمایند و درخواست پرداخت اقساطی داشته باشند. در صورتی که با این درخواست موافقت شود، معمولا حداکثر سه سال برای پرداخت قسطی جریمه در نظر گرفته خواهد شد.
کدام جرایم مالیاتی غیرقابل بخشش هستند؟
دولت همانگونه که برای تشویق مالیات دهندگان شرایطی را جهت بخشودگی جرایم مالیاتی در نظر گرفته، برخی از جرایم را هم غیر قابل بخشش معرفی کرده است. در ادامه مهمترین جرایمی که بخشش مالیاتی ندارند را با هم مورد بررسی قرار میدهیم:
- اولین گروه از جرایمی که قابل بخشش نیستند آنهایی میباشند که ناشی از کتمان درآمد هستند.شرکتها وظیفه دارند درآمد خود را در اظهارنامه مالیاتی به صورت دقیق وارد کنند اما اگر هرگونه کوتاهی در این زمینه داشته باشند مشمول جریمه خواهند شد و لازم است آن را طبق قانون پرداخت نمایند. هیچگونه بخششی هم برای این جریمه در نظر گرفته نخواهد شد.
- گروه دوم جرایم مالیاتی که قابلیت بخشش ندارند مربوط به افرادی میشود که در اظهارنامه خود هزینههای غیر واقعی درج کردهاند. این گونه افراد تلاش میکنند با ایجاد هزینههای غیر واقعی سود خود را کمتر نشان دهند و طبیعتاً مالیات کمتری بپردازند. دولت برای مقابله با این گونه دور زدن قانون، جریمه مالیاتی سنگینی در نظر گرفته و هیچگونه بخششی هم برای آن اعمال نمیکند.
- بهتر است اظهارنامه مالیاتی خود را در زمان مقرر تکمیل و تسلیم مراجع مربوطه نمایید.در صورتی که این اظهارنامه بعد از زمان قانونی تحویل سازمان امور مالیاتی شود مشمول جریمههای سنگینی خواهد شد و نکته مهم این است که این جریمهها به هیچ وجه بخشیده نخواهند شد.
مواردی که گفتیم تنها چند نمونه از شرایطی هستند که جریمه مالیاتی مربوط به آنها بخشیده نمیشود. برای اطلاع دقیقتر از اینکه جریمه مالیاتی شما شامل بخشش خواهد شد یا خیر بهتر است با کارشناسان حقوقی ارتباط برقرار کنید. مشاوران حقوقی بهتر میتوانند در مورد جریمههای مالیاتی و شرایط بخشودگی آنها اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهند.
دیدگاهتان را بنویسید