پرونده خوانی مالیاتی | مهارتی ضروری برای وکلای مودیان و مشاوران رسمی مالیاتی

در کنار فنون دادرسی مالیاتی، پرونده خوانی نیز مهم است

دادرسی مالیاتی فرایندی است که مودیان با هدف اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی و یا وصول مالیات می‌توانند انجام دهند. دادرسی مالیاتی در کشور ما به دو نوع درون سازمانی و برون سازمانی تقسیم می‌شود و 7 مرجع به منظور رسیدگی مالیاتی وجود دارد. در همین راستا یکی از مهارت‌های موثر در کنار دیگر فنون دادرسی مالیاتی که جایگاه بالاتری برای وکلا و مشاوران مالیالتی دارد، پرونده خوانی است. در این مطلب قصد داریم شما را با پرونده خوانی مالیاتی و ضرورت انجام آن آشنا کنیم.

منظور از پرونده خوانی مالیاتی چیست؟

به تمامی اقداماتی که در زمینه بررسی پرونده به جهت تحریر گزارش مالیاتی در راستای دفاع مالیاتی و یا تنظیم لوایح دفاعی مافلیاتی انجام می‌شود، پرونده خوانی می‌گویند. به همین خاطر پس از تسلط داشتن قوانین، اصلی‌ترین پیش‎نیاز برای مودی و یا وکیل مودی برای نوشتن گزارش دفاع مالیاتی یا تنظیم لایحه مالیاتی مسلط بودن بر روی چگونگی مطالعه پرونده است. زیرا پیش‌نیاز یک لایه خوب و دفاع در هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی، تسلط بر روی اوراق‌شناسی و این نوع از پرونده خوانی می‌باشد.

پرونده خوانی چه اهمیتی دارد؟

چرا یک وکیل یا مشاور رسمی مالیاتی باید پرونده خوانی و اوراق شناسی را بداند؟ یکی از دلایل انجام این کار آن است که از فرایند طی شده در جریان پرونده اطلاع کسب کرد. این یعنی باید بررسی کنیم تا ببینیم در سنوات گذشته تا به امروز چه فرایندی طی شده است و در حال حاضر در چه مرحله‌ای هستیم.

از دیگر دلایل مهم بودن پرونده خوانی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• گردآوری اطلاعات با هدف تعیین نتیجه پرونده
• جمع‌آوری اطلاعات با هدف تحریر دفاتر قانونی

کدام اشخاص مجاز به ورود در پرونده مالیاتی هستند؟

هنگامی که درک صحیحی از پرونده خوانی مالیاتی داشته باشیم می‌توان گفت که 90 درصد از مسیر را طی کرده‌ایم و 10 درصد باقی مانده هم به تحریر لایحه و دفاع در هیئت اختصاص پیدا می‌کند. یکی از سوالات مهم برای مودیان حقیقی و اشخاص حقوقی این است که کدام اشخاص مجوز ورود به پرونده مالیاتی را دارند.

این افراد می‌توانند به پرونده مالیاتی شما ورود کنند:

• مودی حقیقی
• مدیرانی با حق امضا اشخاص حقوقی
• وکلای مودیان
• نماینده قانونی از پرسنل
• وراث
• مشاوران رسمی مالیاتی
• مدیر انحلال

 شرایط و ترتیبات ورود وکیل به پرونه مالیاتی به شرح زیر است:

• همراه داشتن معرفی‌نامه از سوی اشخاص حقیقی
• کارت شناسایی
• معرفی‌نامه در سربرگ با مهر شرکت از سوی مودی حقوقی
• فهرست بیمه که نام نماینده در آن درج شده است
• کارت شناسایی وکیل
• وکالت نامه تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی (وکالت مدنی)
• ابطال حق تمبر موضوع ماده ۱۰۳ ق.م.م(تمبر علی الحساب وکلا)
• مشاوران رسمی مالیاتی هم باید کارت شناسایی، کارت عضویت در انجمن مشاوران رسمی مالیاتی و برگ نمایندگی قانونی داشته باشند

لایحه دفاعی مالیاتی چیست و باید چه خصوصیاتی داشته باشد؟

متوجه شدیم که پرونده خوانی مالیاتی برای تنظیم لایحه دفاعیه مالیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. حال در این بخش قصد داریم شما را با تعریف کالی لایحه دفاعی مالیاتی و خصوصیات آن آشنا کنیم. ما به دو شکل می‌توانیم مفهوم لایحه دفاعی مالیاتی را موشکافی کنیم؛ از لحاظ لغوی و حقوقی. لایحه‌نویسی در معنای لغوی به معنای نامه درخواست به شکل مکتوب و رسمی است و در بعد حقوقی منظور از آن، حقوقی است که به دنبال آن فرد یا شرکتی با ذکر ادله مستدل و مستندات به مواد قانونی، در تلاش برای اثبات حق خود است و یا در مقام دفاع از خود نفیا یا اثباتا برآید.

لایحه دفاعی مالیاتی باید احاطه کاملی بر موضوع داشته باشد

مهمترین ویژگی در لایحه دفاعیه مالیاتی، تنظیم و تحریر لایحه مالیاتی می‌باشد. چرا که خلاصه و نتیجه تمام فعالیت‌ها و بررسی‌های شخص در لایحه دفاعی منعکس می‌گردد. در همین ارتباط یکی از خصوصیات بسیار مهم لوایح دفاعیه مالیاتی، احاطه کامل روی موضوع است. پیش از اینکه نگارش لایحه شروع شود باید محتوای پرونده و علت دقیق ایجاد بدهی به شکل کامل مطالعه شده و نگارنده لایحه به موضوع اشراف داشته باشد.

پرونده خوانی مالیاتی با استناد به قوانین و مقررات و خطاب صحیح اعضای کمیته تشخیص

نگارنده لایحه دفاع پس از مطالعه دقیق پرونده و محرز شدن علت ایجاد بدهی باید در تدوین لایحه دفاع به قوانین و مقرراتی که بر جریان رسیدگی و بر ذهن و تصمیم اعضای هیئت تشخیص تاثیر گذار است، استناد نماید. نگارنده لایحه دفاع باید بداند که هیئت‌های تشخیص مطالبات اعم از بدوی و تجدید نظر، از عده‌ای از افراد تشکیل می‌گردد. به همین دلیل نباید از واژه‌هایی چون حاج آقا، مهندس و غیره استفاده کرد.

لایحه‌ای تاثیرگذار است که مفید و مختصر باشد

به منظور تدوین یک لایحه تاثیر گذار بهتر است از جملات کوتاه، گویا و مختصر به جای زیاده نویسی و پرگویی استفاده نمود. بهترین و تاثیرگذارترین لایحه دفاعیه مالیاتی، یک لایحه مختصر و مفید است که حداکثر در یک یا دو صفحه تحریر شود.

اشاره به پیوست‌های لایحه دفاعی و لزوم عدم نوشتن سخنان تکراری

اگر نیاز است تا هیئت تشخیص مدارک و مستندات داشته باشد، شما باید در تنظیم لایحه دفاعی به این مدارک و مستندات اشاره داشته باشید. نویسنده لایحه باید این مهم را به خاطر داشته باشد که به هیچ عنوان مقصود و دلیلی را تکرار نکند. زیرا نه تنها تاثیر بیشتری بر روی ذهن اعضای هیئت تشخیص مطالبات نخواهد داشت بلکه ممکن است آن‌ها را عصثبی کرده و باعث شود تا مابقی متن لایحه را مطالعه نکرده و این عمل نتیجه‌ای عکس را به دنبال داشته باشد.

ارائه لایحه در سربرگ شرکت و توجه به لحن و احترام در زمان تنظیم

در کنار پرونده خوانی مالیاتی باید ارائه لایحه در سربرگ و همینطور لحن و احترام توجه داشته باشید. به این منظور حتما باید شرکت لایحه اعتراضی خود را در سربرگ مشخص شده درج کند. نگارنده لایحه باید متن را به شکلی تنظیم کند که دستوری نبوده و همراه با احترام کامل به اعضای هیئت باشد. نگارنده لایحه باید توجه نماید که معانی کلمات حقوقی و غیر عام را در نظر گیرد و از واژه‌های عامیانه در لایحه استفاده نکند. مثال عدم استفاده از واژه احضاریه یا متهم.

توجه به ظواهر و استفاده از الفاظ و تعابیر درست

نویسنده لایحه باید به رنگ قلم، نوع کاغذ، فونت نوشته و یا حتی اندازه و درشتی کلمات توجه کند. دومین مورد، نگارش و املای معیار است. اگر در زمینه املا و چگونگی نگارش یک کلمه تردید دارید، توصیه می‌کنیم که حتما لغات و عبارات مناسبی را از لغت نامه استخراج و سپس آن را در لایحه دفاعی درج کنید.

انواع لوایح دفاعیه مالیاتی

لایحه دفاعیه مالیاتی می‌تواند به دلایل مختلف و برای اعتراض نسبت به موضوعات متفاوتی تنظیم شود. برای تنظیم نمودن یک لایحه در ابتدا باید دلیل اصلی اعتراض و شکایت را مشخص نمایید. همچنین رعایت قوانین و تبصره‌های مالیاتی و در نظر گرفتن آن‌ها در لایحه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

به طور کلی ارائه و تنظیم لایحه دفاعیه مالیاتی یکی از بهترین و موثرترین راهکارهای اعتراض مودیان به مالیات تعیین شده می‌باشد. از لایحه دفاعیه مالیاتی در شرایط مختلف و برای ارائه درخواست‌های گوناگون به مراجه ذی ربط استفاده می‌شود.

انواع لایحه‌های دفاعیه مالیاتی به شرح زیر هستند:

• لایحه اعتراضی به صورت ‌حساب صادر شده از سوی سازمان بیمه تامین اجتماعی
• مطالبه و یا استرداد مالیات و عوارض ارزش افزوده
• درخواست رسیدگی مجدد به مالیات عملکرد در مراحل ۲۳۸ و بدوی و تجدید نظر
• لایحه درخواست بخشودگی جرائم مالیاتی
• متن لایحه اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده
• متن لایحه ۲۵۱ مکرر
• لایحه رفع تعرض مالیاتی (معمولا به دلیل تشابه اسمی ایجاد می‌شود)
• تنظیم لایحه برای شورای عالی مالیاتی
• ارائه کردن شکایت به کمیسیون ۲۱۶
• تنظیم لایحه برای دیوان عدالت اداری

زمان مجاز برای اعتراض به لایحه دفاعی

طبق ماده 238 قانون مالیات‌های مستقیم، زمانی که برگ تشخیص مالیات صادر و به مودیان ابلغ می‌شود، در صورتی که مودی نسبت به آن اعتراضی داشته باشد می‌تواند ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ، شخصا و یا به همراه وکیل به حوزه مالیاتی مذکور مراجعه و با تسلیم اسناد و مدارک به شکل کتبی درخواست رسیدگی مجدد داشته باشد.

اعتراض موثر به سازمان امور مالیاتی با مهارت پرونده خوانی مالیاتی

در صورتی که مودیان مالیاتی به مالیات تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی اعتراض داشته باشند، می‌توانند بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم مراتب دادخواست یا درخواست اعتراض خود را با مشورت وکلای مالیاتی مربوطه، تحت عنوان لایحه دفاعی مالیاتی ارائه کنند. در همین راستا جمع آوری اطلاعات جهت تعیین نتیجه پرونده و تحریر دفاتر قانونی مهارتی مهم تلقی می‌شود.

سوالات متداول

پرونده خوانی مالیاتی چه هدفی را دنبال می‌کند؟

به کلیه اقداماتی که در فرایند برسی پرونده جهت تحریر گزارش مالیاتی در راستای دفاع مالیاتی و یا تنظیم لایحه دفاعیه مالیاتی انجام می‌گردد، پرونده خوانی مالیاتی گفته می‌شود.

لایحه دفاعیه مالیاتی اشخاص حقوقی و حقیقی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

در زمینه کلیات تهیه و تنظیم لایحه دفاعیه مالیاتی، تفاوتی بین اشخاص حقوقی و حقیقی وجود ندارد و تمام مشمولین می‌توانند به یک صورت اقدام به تهیه و تنظیم لایحه دفاعیه مالیاتی نمایند. تنها مسئول تنظیم لایحه دفاعی در اشخاص حقیقی و حقوقی با هم متفاوت است.

کدام اشخاص مجوز ورود به پرونده مالیاتی را دارند؟

وراث، مدیران انحلال، مشاوران رسمی مالیاتی، وکیل مودی، نماینده قانونی از پرسنل، مدیران دارای حق امضا افراد حقوقی و مودیان حقیقی از جمله این موارد هستند.