همه چیز درباره مالیات تکلیفی
همه چیز درباره مالیات تکلیفی
مالیات تکلیفی نوعی از مالیات است که سازمان امور مالیاتی آن را از فردی غیر از فرد پرداخت کننده دریافت می کند. در واقع این نوع مالیات متعلق به درآمد افراد می باشد. به این معنی که پرداخت آن بر عهده افراد حقیقی و حقوقی گذاشته شده است. مطابق با قانون اخذ و پرداخت مالیات مبلغ آن از درآمد افراد که توسط پرداخت کننده کم می شود پرداخت خواهد شد. با یک مثال ساده می توان موضوع این نوع مالیات را به خوبی روشن کرد. آن هم مبلغی است که از حقوق کارگر کسر شده اما به وسیله کارفرما پرداخت می شود. در ادامه به بیان نکات و موارد مهم و متعددی در این باره خواهیم پرداخت.
انواع مالیات تکلیفی کدام اند؟
بحث مالیات تکلیفی بسیار گسترده بوده و شامل انواع متعددی از مالیات می شود. انواعی که با توجه به قوانین مرتبط با آن، صاحب نظران و متخصصان ابن حوزه یک لیست کلی از آن را منتشر کرده اند. هر چند لیست تعیین شده کامل ترین لیست نیست و می توان موارد زیادتری به آن اضافه کرد. با این وجود می توان آن را به عنوان یک لیست قابل قبول مورد بررسی قرار داد. برخی از انواع مالیات از نوع تکلیفی به قرار ذیل می باشند.
- مالیات بر درآمد اجاره
- مالیات بر درآمد حقوق
- مالیات بر نقل و انتقال سهام
- مالیات بر ارزش افزوده
- مالیات بر درآمد حق الوکاله
- مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی خارج از ایران
- مالیات پیمانکاری
- مالیات مضاربه ای
منظور از مالیات بر درآمد اجاره چیست؟
این نوع از مالیات تکلیفی یکی از رایج ترین مالیات هایی است که به اداره امور مالیات پرداخت می شود. نکته حائز اهمیت در خصوص این نوع مالیات آن است که تنها شامل املاکی می شود که به وسیله یک شخص حقوقی اجاره دادهشدهاند. به این معنی که افراد حقوقی که ملک اجارهای را در اختیار دارند، مکلف به پرداخت مبلغ مالیات به سازمان امور مالیاتی هستند. بنابراین افرادی که ملک خود را به افراد حقیقی اجاره داده اند، خود موظف به پرداخت مالیات بر درآمد اجاره هستند. زیرا در این حالت مالیات تعلق گرفته به ملک از نوع تکلیفی نیست.
مالیات تکلیفی حقوق چیست؟
در میان انواع مالیات تکلیفی، مالیات حقوق بگیران بدترین نوع است. زیرا مستقیما از حقوق کارگران کسر شده و توسط کارفرما به سازمان امور مالیاتی پرداخت می شود. در نتیجه اغلب اوقات کارگران با پرداخت آن موافق نبوده و هضم و درک این موضوع برای آنان سخت خواهد بود.
مالیات تکلیفی نقل و انتقال سهام
پیش از شرح مالیات تکلیفی نقل و انتقال سهام، باید گفت که از حق تقدم سهام شرکت ها چه خارجی و چه ایرانی و همچنین از نقل و انتقال سهام در بازارها و بورس مالیات مقطوعی به میزان ۰/۵ درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام دریافت می شود. به همین دلیل هیچ وجه دیگری تحت عنوان مالیات بردرآمد نقل و انتقال سهام و همچنین حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش دریافت نخواهد شد. کارگزاران بازارهای خارج از بورس موظفند مالیات نقل و انتقال سهام را در زمان انتقال، از شخص انتقال دهنده دریافت کنند. در نهایت به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت نمایند.
دریافت و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات تکلیفی است که در قانون تجارت کشور ما به صورت خاص تعریف شدهاست. این نوع مالیات خود شامل سه نوع تولیدی، مصرف و درآمدی می باشد. در حقیقت مالیات ارزش بر افزوده نوعی مالیات بر مصرف است. نرخی که واسطه گران کالا و خدمات آن را از مشتریان دریافت کرده و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می کنند.
نحوه پرداخت مالیات حق الوکاله
مالیات حق الوکاله یکی دیگر از انواع مالیات تکلیفی است که وکلا مسئول پرداخت آن می باشند. مبلغ این نوع مالیات بر اساس میزان مبلغ حق الوکاله ای که وکیل و موکل بر سر آن توافق کرده اند تعیین می شود. بر اساس قانون وکیل موظف است مقدار مالیات را از مبلغ حق الوکاله خود کسر نماید و آن را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند. لازم به ذکر است که وکلایی که از پرداخت این نوع مالیات سرباز بزنند جریمه خواهند شد. جهت مشاهده مالیات حق الوکاله در سال 1404 کلیک کنید.
مالیات تکلیفی درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی خارج از ایران
این نوع مالیات تکلیفی به دو صورت تعیین می شود. اول این که بر اساس درآمد حاصل از نظارت و محاسبه فنی، انتقال دانش فنی، تهیه طرح ساختمانها و تاسیسات، کمک های فنی و تعلیمات، واگذاری امتیازات، نقشه برداری و نقشه کشی تعیین می شود. در حالت دوم نیز میزان ان را بر اساس میزان سود و نوع فعالیت مشخص می نمایند. در واقع مقدار مالیات شامل ۱۰ تا ۴۰ درصد از کل مبلغی می باشد که در طول مدت یک سال به عنوان سود عاید افراد حقیقی و حقوقی خارج از ایران شدهاست.
مالیات پیمانکاری چیست؟
مالیات مربوط به پیمانکاری یکی دیگر از انواع مالیات تکلیفی است که مختص قراردادهای بستهشده میان پیمانکاران و کارفرمایان می باشد. پیمانکار در قالب شخص حقیقی و یا حقوقی مبلغی را به عنوان حق الزحمه از کارفرما در برابر ارائه خدمات به او دریافت می نماید. در این میان کارفرما پیش از پرداخت حق الزحمه پیمانکار در صدی از آن را به عنوان مالیات کسر کرده و به اداره مالیات پرداخت می کند. بر اساس قوانین جدید در رابطه با مالیات پیمانکاری مبلغ آن برابر ۳ درصد از کل دستمزد پیمانکار می باشد.
مالیات تکلیفی مضاربه ای
مالیات مضاربه ای از جمله مالیات تکلیفی است که پرداخت آن توسط فرد انجام دهنده فعالیت اقتصادی که از این راه کسب درآمد می کند صورت می گیرد. البته باید توجه داشت که این نوع مالیات تنها به فعالیت های اقتصادی خاص و وام های بانکی جهت راه اندازی مشاغل تعلق می گیرد. در خصوص نحوه محاسبه آن نیز باید گفت که افراد سرمایه گذار بر اساس میزان درآمد خود باید درصدی از آن را به عنوان مالیات در نظر بگیرند.
مالیات تکلیفی در قراردادها و مضاربه
مالیات تکلیفی قراردادها و مضاربه
مالیاتی است که به برخی قراردادهای تجاری و معامله مضاربه تعلق می گیرد. هدف این مالیات روشن کردن مسئولیت های مالیاتی طرفین و محاسبه مبلغ مالیات است.
مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی مقیم خارج از کشور
ماده ۱۰۷ قانون مالیات مستقیم (ق.م.م) افراد یا شرکت هایی که در ایران زندگی نمی کنند. اما درآمدی در ایران دارند، باید مالیات بر درآمد خود را بپردازند.
مالیات بر درآمد بیمه گر اتکایی خارجی
تبصره ۵ ماده ۱۰۹ ق.م.م. شرکت های بیمه خارجی که برای پوشش ریسک ها زیرساخت های اتکایی دارند، مشمول مالیات بر درآمد مربوط به این فعالیت می شوند.
تکلیف مدیران تصفیه اشخاص حقوقی
ماده ۱۱۶ ق.م.م. مدیران تصفیه در شرکت های غیرتحت مالکِ مسئولیت مالیاتی کارهای مربوط به تصفیه را دارند و باید مالیات مربوطه را پرداخت کنند.
منافع بلاعوض اموال
ماده ۱۲۳ ق.م.م. اگر مالکی چیزی را به صورت بلاعوض در اختیار دیگری بگذارد، هم منافع آن دارایی مشمول مالیات می شود و هم نحوه محاسبه آن بررسی می شود.
مالیات بر نقل و انتقال سهام
تبصره ۱ ماده ۱۴۳ ق.م.م. وقتی سهام یک شرکت جا به جا می شود یا به نام فرد دیگری منتقل می شود، مالیاتی برای این انتقال ممکن است اعمال شود.
مالیات بر درآمد حق واگذاری محل
تبصره ۲ ماده ۱۸۷ ق.م.م. اگر کسی حقوق یا حق واگذاری محل کسب و کار را دریافت کند، درآمدی از این واگذاری وجود دارد که مشمول مالیات است.
مالیات تکلیفی پزشکان و دندانپزشکان برای کار مراکز درمانی
قانون بودجه سالانه. درآمد پزشکان و دندان پزشکان که از کار در مراکز درمانی به دست می آید، ممکن است مشمول مالیات تکلیفی ویژه ای باشد.
مالیات ارزش افزوده
ماده ۱۷ قانون دائمی و ماده ۲۰ قانون موقت. ارزش افزوده ای که در فرایند فروش کالاها یا خدمات اضافه می شود، مشمول مالیات ارزش افزوده است و نحوه محاسبه در این دو ماده مشخص شدهاست.
نکته کلیدی
درصد مالیات تکلیفی و نحوه محاسبه هر مورد ممکن است متفاوت باشد. برای محاسبه دقیق، باید متن ماده قانونی مربوطه و تبصره های مرتبط را بررسی کرد.
جرائم مرتبط با عدم پرداخت مالیات تکلیفی
همان گونه که ذکر شد انواع مختلف مالیات تکلیفی باید از سوی برخی از افراد به دولت پرداخت شود. حال اگر این افراد بنا به هر دلیلی از پرداخت مبلغ تعیینشده خودداری کنند بر اساس قانون مرتکب جرم می شوند. در نتیجه مورد پیگرد قانونی قرار گرفته و مجازات خواهند شد. عدم پرداخت این نوع مالیات در زمان مقرر باعث می شود تا برای فرد مجرم جریمه ای برابر ۱۰ درصد میزان مالیات پرداخت نشده در نظر گرفته شود. همچنین به ازای هر ماه دیرکرد ۲.۵ درصد به این میزان اضافه خواهد شد.
در رابطه با عدم پرداخت مالیات تکلیفی باید یادآور شد که میزان جریمه در ارقام بالا، جریمه سنگین و قابل توجه به شمار می آید. بنابراین بهتر است در زمان تعیینشده نسبت به پرداخت این نوع مالیات سریعا اقدام کرد. علاوه بر موارد ذکرشده اگر سازمان امور مالیاتی از شخصی در خصوص عدم پرداخت این نوع مالیات شکایت کند، ممکن است فرد با مجازات درجه شش مواجه شود. این جریمه شامل ۲ الی ۶ ماه حبس تعزیری و برخی مجازات های دیگر می شود.
نحوه پرداخت مالیات تکلیفی
پرداخت مالیات تکلیفی کار بسیار ساده و بدون دردسری خواهد بود به شرط آن که در زمان تعیینشده نسبت به پرداختُ آن اقدام شود. اگر جزو افرادی هستید که به تازگی و به واسطه موقعیت و شرایط جدید مشمول پرداخت این نوع مالیات شده اید حتما با یک مشاور مالیاتی مشورت نمایید. به این ترتیب علاوه بر تعیین میزان مالیات در پرداخت به موقع و بدون مشکل آن به شما کمک خواهد کرد.
مبلغ انواع مالیات تکلیفی چند درصد تعیین شدهاست؟
مبلغ تعیینشده برای انواع مالیات تکلیفی سوال بسیاری از افراد است. همانطور که پیش تر ذکر شد مبلغ هر نوع از این مالیات متفاوت است. بنابراین نمی توان مبلغ و درصدی مشخص را برای این نوع مالیات تعیین کرد. از طرفی چگونگی محاسبه میزان انواع این مالیات کاری پیچیده می باشد که مستلزم در نظر گرفتنِ نکات و موارد بسیاری خواهد بود. در حقیقت قانونگذار بر اساس نوع و حوزه فعالیت اقتصادی میزان مالیات را تعیین می کند که در پایان همه چیز به شرایط کسب و کار و چگونگی کسب درآمد بستگی پیدا می کند.
جمع بندی
بهتر است مشمولان مالیات تکلیفی مبلغ تعیینشده آن را در زمان مناسب به حساب سازمان امور مالیاتی واریز نمایند تا با جریمه های سنگین مواجه نشوند. در همین راستا پیشنهاد ما به این افراد بهره گیری از خدمات مالیاتی شرکت های حسابداری است.
دیدگاهتان را بنویسید