انواع بیمه تامین اجتماعی + بهترین نوع بیمه
انواع بیمه تامین اجتماعی
سازمان تامین اجتماعی یکی از نهادهای بزرگ غیر دولتی در حوزه درمان در کشور به شمار می آید که وظیفه اصلی آن ارائه پوشش به کارگران حقوق بگیر و افرادی با مشاغل آزاد است. بیمه تامین اجتماعی که مختص این سازمان می باشد، شامل انواع مختلفی است و به بیمه های اجباری و اختیاری محدود نمیشود. به همین دلیل، در این مطلب به انواع بیمه تامین اجتماعی پرداخته و شرایط پوشش، تعرفه ها و مزایای هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
فهرست مقاله
Toggle
بیمه تامین اجتماعی چیست؟
همان طور که گفته شد، بیمه تامین اجتماعی از طرف سازمان تامین اجتماعی برای حمایت از کارمندان و ارائه خدمات به آنان به وجود آمده است. هرگاه فردی به استخدام شرکتی درآید، باید تحت پوشش بیمه قرار گیرد تا بتواند از مزایایی نظیر مستمری بازنشستگی، بیمه بیکاری، از کارافتادگی و دیگر خدمات استفاده کند.
همچنین این افراد می توانند از امکانات درمانی بیمه استفاده کنند و خانواده خود را نیز تحت پوشش قرار دهند. لازم به ذکر است که بیمه تامین اجتماعی تنها به بیمه اجباری محدود نمی شود و انواع دیگری را نیز شامل می شود. به طور کلی، پوشش های تامین اجتماعی می توانند به صورت بیمه اجباری یا بیمه خویش فرما ارائه شوند که در ادامه به تفصیل بررسی خواهیم کرد.
انواع بیمه تامین اجتماعی
به طور کلی، دو نوع بیمه در سازمان تامین اجتماعی وجود دارد که به شرح زیر است:
- بیمه اجباری تامین اجتماعی: این نوع بیمه به طور خاص برای کارکنان توسط کارفرما در نظر گرفته شده است. هرگاه فردی در شرکتی مشغول به کار گردد، کارفرما موظف است او را بیمه کند و پرداخت حق بیمه ماهیانه را انجام دهد.
برای افرادی که در استخدام یک شرکت هستند و به دنبال حقوق بازنشستگی و حمایت در صورت بیکاری یا از کار افتادگی هستند، بیمه اجباری بهترین گزینه است. این نوع بیمه به کارمندان اجازه می دهد تا از مزایای بیمه بیکاری و دیگر خدمات تامین اجتماعی بهره مند شوند.
- بیمه خویش فرما تامین اجتماعی: این بیمه برای افرادی مناسب است که مشمول بیمه اجباری نیستند. به عبارت دیگر، افرادی که به صورت فریلنسر فعالیت می کنند یا حتی کسانی که به دنبال بهره مندی از مزایای بازنشستگی تامین اجتماعی هستند، می توانند از این نوع بیمه استفاده کنند.
انواع بیمه خویش فرما
بیمه خویش فرما به دو دسته بیمه اختیاری و بیمه صاحبان مشاغل آزاد تقسیم می شود که هر کدام دارای ویژگی های خاص خود هستند. همچنین، این نوع بیمه برای زنان و بانوان خانه دار نیز قابل استفاده است و آن ها می توانند از این بیمه برای تامین آینده خود بهره مند شوند.

بهترین نوع بیمه تامین اجتماعی برای بازنشستگی
در ابتدای مسیر، باید گفت که بیمه اجباری بهترین نوع بیمه تامین اجتماعی است. میزان حق بیمه اجباری این نوع بیمه، معادل ۳۰ درصد از حقوق کارکنان است که از این مقدار، ۲۳ درصد سهم کارفرما و ۷ درصد سهم کارگر یا کارمند می باشد. این بیمه بیشترین میزان مستمری را در زمان بازنشستگی به مستمری بگیران خود ارائه می دهد.
بهترین نوع بیمه تامین اجتماعی بستگی به نیازها و شرایط فردی هر شخص دارد. انتخاب بیمه مناسب بر اساس خدمات و مزایای مورد نیاز افراد متفاوت است. در زیر به بررسی برخی از گزینه های موجود و ویژگی های هر یک از آن ها پرداخته شده است:
بیمه درمان و بیمه تکمیلی
- بیمه درمان : برای افرادی که به دنبال هزینه های پزشکی و درمانی کمتری هستند، بیمه درمان گزینه خوبی است. این بیمه می تواند هزینه های درمانی را پوشش دهد و به افراد کمک کند که در زمان نیاز به خدمات درمانی به راحتی دسترسی پیدا کنند.
- بیمه تکمیلی: این بیمه به افراد این امکان را می دهد که هزینه های اضافی درمان را که در بیمه پایه ممکن است پوشش داده نشود، جبران کنند. افرادی که به سلامت و خدمات درمانی اهمیت می دهند می توانند از این بیمه استفاده کنند.
بیمه اجباری تامین اجتماعی
بیمهاجباری تامین اجتماعی به بیمه ای گفته می شود که توسط کارفرما برای کارکنان برقرار می گردد. براساس قوانین سازمان تامین اجتماعی، نرخ این بیمه معادل ۳۰ درصد از حقوق ماهانه کارمندان است که از این مقدار، کارفرما ۲۳ درصد و کارمند ۷ درصد را پرداخت می کند. با پرداخت این بیمه، سازمان تامین اجتماعی موظف به ارائه کمک هزینه ها و تعهدات مختلف به بیمه شدگان می باشد.
بیمه اختیاری تامین اجتماعی
بیمه اختیاری نوعی از بیمه خویش فرما است که افراد می توانند به صورت دلخواه از آن بهره مند شوند. این نوع بیمه به ویژه برای افرادی که کار آزاد انجام می دهند یا در خانه مشغول به کارند، مناسب است. افرادی که تحت پوشش بیمه اجباری نیستند و خواهان استفاده از مزایای بازنشستگی هستند، می توانند از بیمه اختیاری بهره برداری کنند.
لازم به ذکر است که این بیمه محدودیت سنی دارد، به طوریکه بانوان خانه داری که سنشان بیش از ۴۵ سال باشد امکان استفاده از آن را ندارند و سایر افراد نیز باید زیر ۵۰ سال سن داشته و سابقه پرداخت بیمه حداقل یک ماه را داشته باشند.
همچنین، باید توجه داشت که افراد تحت پوشش بیمه اختیاری، قابلیت دریافت غرامت برای بیکاری را ندارند، در حالی که این امکان برای بیمه شدگان تحت بیمه اجباری وجود دارد. نرخ حق بیمه اختیاری شامل ۱۲، ۱۴ و ۱۶ درصد است که در هر یک دولت ۲ درصد از حق بیمه را پرداخت می کند.
بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد
بیمه مشاغل آزاد نیز یکی از انواع بیمه بازنشستگی تامین اجتماعی است که در دسته بیمه های غیر اجباری و خویشفرما قرار میگیرد. افرادی که متقاضی این بیمه هستند باید سن آنها بیش از ۵۰ سال نباشد. در صورتی که افراد بالای این سن بخواهند از این بیمه استفاده کنند، باید به ازای هر سال اضافهتر، حق بیمه قبلی را پرداخت کنند. نرخ حق بیمه صاحبان مشاغل آزاد در سه سطح ۱۴، ۱۶ و ۱۸ درصد ارائه میشود که در هر کدام ۲ درصد سهم دولت است و بقیه به عهده فرد بیمهشده است.
بیمه کارفرمایان
کارفرمایان نیز باید برای خود بیمه ای انتخاب کرده و بیمه کارکنان خود را برقرار کنند. این بیمه به آن ها این امکان را می دهد که از خدمات سازمان تامین اجتماعی و حقوق بازنشستگی برخوردار شوند. در دسترس بودن این بیمه با نرخ های ۱۲، ۱۴ و ۱۸ درصد، شامل شرایط و خدمات خاصی است که هرکدام ویژگی های مربوط به خود را دارند.
بیمه بیکاری
بیمه بیکاری نیز جزئی از بیمه اجباری است و برای افرادی که شغل خود را به صورت غیر ارادی و به دلایل اقتصادی از دست می دهند، مناسب است. شرایط خاصی برای بهره مندی از این بیمه وجود دارد، از جمله داشتن سابقه بیمه و بیکار شدن به دلیل تعطیلی شرکت یا تعدیل نیرو.
بیمه دانشجویی
بیمه دانشجویی به دانشجویان این امکان را می دهد که دوره تحصیل خود را به سابقه بیمه اضافه کنند و سریع تر به سن بازنشستگی برسند. این بیمه می تواند برای افرادی که به آینده شغلی خود اهمیت می دهند، مفید باشد.
دیگر انواع بیمه تامین اجتماعی
بیمه های دیگر مثل بیمه مددجویان، بیمه نخبگان، بیمه کارگران فاقد دولت و دیگر موارد خاص می تواند بسته به شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
- زنان خانه دار
- هنرمندان و نویسندگان کتاب
- نویسندگان و هنرمندان مشمول یارانه
- مددجویان کمیته امداد امام خمینی
- مددجویان مشمول یارانه
- کارآفرینان بنیاد شهید
- زنان سرپرست خانوار که مشمول یارانه هستند
- مربی مهدکودک مشمول یارانه خود مالک
- نخبگان و استعدادهای برتر
- کارگران باربر
- خادمین ثابت مساجد
- خادمین ثابت مساجد فاقد کمک دولت
- صیادان مشمول یارانه
- ایرانیان خارج از کشور
- کارگران باربر فاقد کمک دولت
- قالیبافی و صنایع دستی شناسه دار
- طلاب و روحانیون
- رزمندگان و بسیجیان فعال
- مداحان اهل بیت
- پزشکان و پیراپزشکان
- اعضای سازمان نظام دامپزشکی
- اعضای جامع راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی
- اعضای انجمن حمایت از مدیران مزرعه
- وکلا و کارشناسان قوه قضاییه
- راکبین و نمایندگان پیک موتوری
- فعالان حوزه رسانه و مطبوعات
- کسب وکارهای مجازی
شرایط بیمه تامین اجتماعی
برای ثبت نام در بیمه تامین اجتماعی، شرایط و مدارک مورد نیاز بسته به نوع بیمه متفاوت است. در ادامه موارد مربوط به هر نوع بیمه ذکر شده است:
۱. ثبت نام بیمه تامین اجتماعی کارگران توسط کارفرما
این فرآیند به صورت اجباری است و تمامی کارفرمایان ملزم به معرفی نیروهای شاغل در کارگاه های خود هستند. کارفرما باید لیست بیمه شدگان را به سازمان تامین اجتماعی ارائه دهد. سپس این افراد با مراحعه به دفاتر خدمات سازمان و همراه داشتن مدارک لازم، پس از انجام معاینات پزشکی و تکمیل مدارک، سابقه بیمه آنان ثبت می شود. پس از این مراحل، دفترچه بیمه صادر شده و افراد می توانند از خدمات درمانی مراکز طرف قرارداد تامین اجتماعی استفاده کنند.
۲. ثبت نام بیمه تامین اجتماعی بیمه اختیاری
این نوع بیمه برای افرادی است که تحت پوشش هیچ بیمه خاصی قرار ندارند و شرایط خاصی برای استفاده آن لازم است:
- حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت بیمه داشته باشند.
- سن زیر ۵۰ سال باشد.
مدارک لازم:
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
- کارت پایان خدمت برای آقایان
- سه قطعه عکس جهت معاینات قبل از انعقاد قرارداد
- احراز هویت و پر کردن فرم های مربوطه
- تکمیل فرم درخواست بیمه و تحویل آن به بیمه گذار
۳. ثبت نام بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد
مدارک مورد نیاز:
- اصل و کپی تمامی صفحات شناسنامه
- اصل و کپی کارت ملی متقاضی
- کارت پایان خدمت برای آقایان
- ۵ قطعه عکس ۴×۳
۴. ثبت نام بیمه تامین اجتماعی زنان خانه دار و خود فرما
مدارک مورد نیاز:
- اصل شناسنامه و کارت ملی
- سه قطعه عکس برای معاینات
- احراز هویت و پر کردن فرم های مربوطه
- تکمیل فرم درخواست بیمه و تحویل آن در زمان مراجعه به سازمان تامین اجتماعی
بیمه کارفرمایی بهتر است یا اختیاری؟
انتخاب بین بیمه کارفرمایی و بیمه اختیاری بستگی به وضعیت و نیازهای فرد دارد، و هر کدام مزایا و محدودیت های خاص خود را دارند. در اینجا مقایسه ای اجمالی برای کمک به تصمیم گیری ارائه می دهیم:
بیمه کارفرمایی
مزایا:
- آغاز بیمه به صورت خودکار: فرد به طور طبیعی و به عنوان بخشی از فرآیند استخدام، تحت پوشش قرار می گیرد.
- پرداخت حق بیمه توسط کارفرما و کارگر: حق بیمه به صورت درصدی از حقوق محاسبه و بخش زیادی از آن توسط کارفرما پرداخت می شود.
- پوشش کامل مزایای تامین اجتماعی: شامل بازنشستگی، بیمه درمان، بیکاری و سایر مزایا است.
- پیش شرط بهره مندی از خدمات: فرد پس از ثبت نام، می تواند از خدمات درمانی و دیگر مزایا بهره مند شود.
معایب:
- محدودیت برای کارگران غیر رسمی و موقت: اگر کارگاه در قالب قراردادهای موقت یا نیروهای فصلی باشد، ثبت نام ممکن است مشکل باشد.
- در صورت تغییر کارفرما: ممکن است سابقه بیمه قطع شود یا نیاز به انتقال باشد.
بیمه اختیاری
مزایا:
- انعطاف پذیری بالا: فرد می تواند خود تصمیم بگیرد چه زمانی و چه مقدار حق بیمه پرداخت کند.
- دسترسی به مزایا: در صورت پرداخت منظم حق بیمه، از مزایای بیمه بهره مند می شود.
- مناسب برای افراد بدون پوشش بیمه ای یا خودکفا: مانند افراد خودفرما، فارغ التحصیلان، زنان خانه دار و…
معایب:
- مسئولیت کامل بر عهده فرد: فرد باید خود اقدام به پرداخت و پیگیری بیمه کند.
- نیاز به منابع مالی قابل توجه: برای دریافت مزایای کافی، باید حق بیمه قابل توجهی پرداخت شود.
- عدم تضمین دائمی: در صورت توقف پرداخت، پوشش بیمه قطع می شود.
نتیجه گیری
در نهایت، بهترین نوع بیمه تامین اجتماعی برای هر فرد، با توجه به نیازها و اولویت های شخصی او، متفاوت است. ارزیابی دقیق نیازها و مشورت با کارشناسان بیمه می تواند در انتخاب بهترین گزینه کمککننده باشد.
دیدگاهتان را بنویسید