حق السعی چیست؟
حق السعی چیست؟
حق السعی به مجموعه ای از مبالغ که کارگر توسط کارفرما دریافت می کند اطلاق می شود. ممکن است کارگران ماهانه مبلغی بابت:
- دستمزد یا حقوق
- هزینه مسکن
- ایاب و ذهاب
- حق عائله مندی
- خوار و بار
- انواع پاداش ها و مزایای مختلف نقدی و غیر نقدی دریافت کنند. بنابراین هزینه این موارد که تماما از سوی قانون برای او در نظر گرفته شده اند شامل این مجموعه می شود.
نکات کلیدی در خصوص حق السعی
یکی از مهم ترین نکاتی که در رابطه با حق السعی وجود دارد این است که تمامی موارد پرداختشده به کارگر باید بر اساس قرارداد کار مابین کارگر و کارفرما در نظر گرفتهشود. دلیل این امر هم ماده ۳۴ قانون کار است که بر اساس آن تنها پرداختی های هماهنگ با قرارداد کاری، جزو آن بشمار می آیند. در واقع مبلغی که بابت این موضوع به کارگر پرداخت می شود یک مبلغ خاصی است که ربطی به حقوق و دستمزد او ندارد. در واقع این مبلغ تمامی پرداختی های که شامل انواع موارد قانونی و آنچه صاحب کار برای کارگر تعیین می کند را شامل می شود.
نکته مهم دیگر در خصوص حق السعی تعیین تمام موارد پرداختی بر اساس قرارداد مابین صاحب کار و کارگر است. لازم به ذکر است که این مبلغ پرداخت شده به کارگر یک دریافتی خاص و جداگانه نیست. بلکه شامل کلیه پرداختی های صاحب کار به کارگر که شامل موارد قانونی متعدد و پاداش های مختلف می باشد.
حق السعی شامل چه مواردی می شود؟
پیش تر مواردی که جزو حق السعی می شوند را ذکر نمودیم. حال برای تکمیل این موضوع باید به موارد ذیل اشاره کرد.
- هزینه رفت و برگشت به محل کار
- هزینه عائله مندی
- پاداش افزایش تولید
- سود سالانه شرکت و یا مجموعه مالی
- هزینه تولد فرزند
- هزینه درمان بیماری
گفتنی است که تمام مبالغ نقدی و سایر مزایای غیر نقدی که مشابه موارد ذکر شدهباشند جزو این موارد بشمار می آیند.
روش محاسبه حق السعی
در متن فوق حق السعی را به روشنی شرح دادیم. اینگونه بیان نمودیم که این نوع مزایا و یا مبلغ پرداختی شامل تمامی مبالغ پرداختی به کارگر می شود. بنابراین می توان گفت که نحوه محاسبه مبلغ آن با محاسبه مزایای نقدی و غیر نقدی پرداختشده به کارگر قابل است. در واقع برای انجام این کار، باید به این شیوه عمل کرد که:
- مزد هر ساعت کار کارگر
- سنوات سالانه
- شب کاری
- میزان اضافه کاری
- عیدی
- سنوات ماهانه و پاداش را محاسبه کرد.
سپس با جمع دادن تمامی این موارد و بر اساس تعداد ساعات کارکرد کارگر با محاسبه مجموع تمام این موارد بر اساس ساعات کاری کارگر مبلغ حق السعی را مشخص کرد. فرمول تعیین مبلغ این نوع پرداختی به کارگر به این ترتیب است که باید ابتدا دستمزد روزانه کارگر را بر تعداد ساعات کاری او تقسیم نمود. سپس با در دست داشتن مبلغ محاسبهشده تمامی مدت زمان کارکرد کارگر را در طول جمعه، تعطیلات رسمی و سنوات و سایر موارد دیگر تعیین کرد. در پایان نیز تمام مبالغ تعیین شده را جمعکرده و آنچه که در پایان بدست می آید مقدار پرداختی مربوطه خواهد بود.
محاسبه مبلغ پرداختی های نقدی و غیر نقدی به کارگر
فرمول ذکر شده در خصوص محاسبه میزان حق السعی به صورت دستی کار دشواری است. زیرا به دلیل سر و کار داشتن با اعداد و ارقام امکان اشتباه در فرایند تعیین این مبلغ بسیار بالا می باشد. از این رو امروزه از نرم افزارهای پیشرفته حسابداری برای این کار استفاده می کنند. به این ترتیب تعیین مبلغ ذکر شدن در کمترین زمان ممکن و با دقت بالا انجام می شود.
شرایط استفاده از مرخصی با دریافت حق السعی
بر اساس قانون کار کلیه کارمندان و کارگران از حق بهرمند شدن از مرخصی همراه با دریافت حق السعی برخوردار هستند. بنابراین آشنایی با شرایط این نوع مرخصی برای کارگران و کارمندان امری ضروری است.
- مرخصی زایمان و بارداری: این مرخصی ویژه بانوان بوده و جزئی از حقوق کارگران زن به مدت 90 روز بشمار می آید.
- مرخصی ویژه حج: فقط یک بار و به مدت یک ماه برای اعزام به سرزمین وحی و انجام اعمال حج
- مرخصی استعلاجی: مرخصی ویژه درمان نیروی کار است و جزء سوابق خدمتی نیز محسوب می شود.
- مرخصی استحقاقی: 30 روز مرخصی در طول سال که میزان 9 روز از آن برای سال آینده در نظر گرفتهمیشود.
- مرخصی استحقاقی کارگران فصلی: مرخصی که براساس ماه کارکرد کارگران در نظر گرفتهمیشود.
چگونه کارگران هم مرخصی بگیرید هم از دریافت حق السعی محروم نشوند؟
بر اساس قانون کار، کارگر در شرایط مختلفی می توان هم از حق مرخصی خود استفاده کند و هم از دریافت حق السعی محروم نشود. این شرایط عبارتند از:
مرخصی استحقاقی یا ساعتی
باید گفت کارگران زمانی از این مرخصی می توانند استفاده کنند که تنها برای چند ساعت نیاز به مرخصی داشته باشند. معمولا این نوع مرخصی ها از نوع استحقاقی هستند که مجموع روزهای آن ها باید نهایتا به 30 روز در سال برسند.
مرخصی جهت انجام مراسم ازدواج دائم
این نوع مرخصی نیز زمانی به کارگر داده می شود که ازدواج دائم کند. مدت زمان این مرخصی معمولا ۳ روز است.
فوت یکی از نزدیکان
منظور از نزدیکان پدر، مادر، همسر یا فرزند است که در صورت فوت هر یک از این افراد کارگر مشمول سه روز مرخصی با حقوق می شود.
مرخصی تحصیلی و خدمت نظام وظیفه
این نوع مرخصی برای کارگرانی خواهد بود که می خواهند برای انجام وظیفه سربازی یا تحصیل محل کار خود را ترک نمایند. مدت زمان این مرخصی طولانی تر از بقیه موارد می باشد. زیرا کارگر می تواند به مدت دو سال به مرخصی همراه با دریافت حق السعی برود.
حق السعی در قرارداد به چه نحوی است؟
بر اساس تبصره ماده ۳۶ قانون کار مزایای کارگر از جمله حق السعی باید در ماه های سی و یک روزه بر اساس سی و یک روز تعیینشده و به کارگر پرداختشود. علاوه بر آن مطابق ماده 47 قانون کار کشور باید طرفین قرارداد مبلغ این مزایا را بر اساس قانون کار و امور اجتماعی تعیین نمایند. این کار با هدف ایجاد انگیزه در کارگران برای بالا بردن تولید و کیفیت بهتر و کاهش ضایعات و علاقمند کردن افراد به کار انجام می گیرد.
همچنین بر اساس تبصره ۳ ماده 36 قانون کار مقدار حق السعی باید جزو مزد مبنا در قرارداد ذکر نشود. بلکه این موضوع، موضوعی جداگانه از دستمزد و حقوق کارگر است. همچنین لازم است در قراردادی که مابین کارفرما و کارگر بسته خواهدشد به این موضوع اشاره سود که مبلغ این مزایا بدون دیرکرد و در زمان لازم به کارگر پرداختشود.
تفاوت دستمزد، حقوق و حق السعی
دانستن تفاوت میان دستمزد، حقوق و حق السعی باعث می شود تا کارگران با حق و حقوق اولیه خود بهتر و بیشتر آشنا شوند. در همین باره باید دانست که دستمزد یا حق الزحمه به مجموعه پرداختی هایی گفتهمیشود که در مقابل کار و زحمت کارگر در زمان تعیینشده به وی پرداخت می شود. تنها تفاوت دستمزد و حق السعی در این است که دستمزد به طور روزانه بایستی پرداخت گردد. حق السعی معمولا به صورت ماهیانه پرداخت می شود.
بر اساس توضیحات ذکر شده حق السعی موضوعی کاملا متفاوت از دستمزد و حقوق می باشد. زیرا شامل مزایایی است که بر اساس کارکرد کارگر و دستمزد و یا حقوق او در نظر گرفتهمیشود. در حقیقت مزد بر اساس محاسبه شب کاری، اضافه کاری، نوبت کاری، عیدی و سنوات خواهد بود. از این رو شامل مواردی همچون مزایای قانونی، حق مسکن، حق اولاد و کمک عائله مندی نمی شود. لازم به ذکر است که درآمد ناشی از کسب و کار هایی مانند حق جذب، اضافه کار ثابت و کارهای خارج از ضوابط که در کارگاه های و تولیدی های بدون طبقه بندی انجام می گیرند مزد بحساب می آید.
جمع بندی
حق السعی به مجموعه مبالغی گفته می شود که کارگر از کارفرمای خود دریافت می کند. هر چند مبلغ آن با حقوق و دستمزد متفاوت است اما می توان حقوق و دستمزد را جزئی از موارد متعدد این مجموعه دانست. به این معنی که هر آن چه کارگر از کارفرمای خود مطابق قرارداد فی مابین دریافت می کند در قالب این مجموعه می باشد. دستمـزد یـا حقـوق، ایاب و ذهاب، کمک عائله مندی، هزینه های مسکن، خواروبار، عیدی، سنوات، مزایای غیر نقدی، پاداش افزایش تولید، سود سالانه و بسیاری موارد دیگر تماما جزو مبلغی تحت این عنوان قرار می گیرند.
دیدگاهتان را بنویسید