بازنشستگی پیش از موعد، نگاهی به شرایط و قوانین

افرادی که در مشاغل دولتی یا خصوصی فعالیت می‌ کنند، چه در شرایط پزشکی یا دلایل شخصی، ممکن است به بازنشستگی پیش از موعد روی آورند. برای درک بهتر فرآیند بازنشستگی زودتر از موعد، باید با قوانین و ضوابط آن آشنا شوید. در سال 1402، لایحه جدیدی برای بازنشستگی برای خانم‌ ها و آقایان صادر شده که شرایط جدیدی را تعیین کرده است.

معنای بازنشستگی پیش از موعد

بازنشستگی به تمام افرادی که در یک شرکت مشغول به کار بوده و تحت پوشش بیمه هستند، اطلاق می ‌شود. کسانی که بیمه خویش ‌فرما دارند نیز مشمول این موضوع خواهند بود. سن قانونی بازنشستگی برای آقایان 60 سال و برای خانم ‌ها 55 سال است. همچنین افراد با 35 سال سابقه کار می ‌توانند بدون محدودیت سنی بازنشسته شوند.

عده ‌ای ممکن است بخواهند قبل از دستیابی به سن قانونی برای بازنشستگی، اقدام کنند. اگر سابقه کار آن‌ ها کمتر از 30 سال باشد، به این بازنشستگی، زودتر از موعد می‌ گوییم. این شرایط ممکن است به واسطه سختی کار یا دلایل شخصی رخ دهد.

انواع بازنشستگی پیش از موعد

بازنشستگی پیش از موعد می ‌تواند شامل افرادی با سابقه کاری کمتر از 30 سال یا در سنین پایین ‌تر باشد. افرادی که 30 سال سابقه کار داشته باشند، خانم‌ ها در سن 45 سالگی و آقایان در سن 50 سالگی می ‌توانند 10 سال پیش از موعد قانونی بازنشسته شوند.

انواع بازنشستگی پیش از موعد برای خانم‌ ها

1.بازنشستگی 10 سال زودتر از موعد قانونی: خانم ‌ها با حداقل 30 سال سابقه پرداخت حق ‌بیمه می ‌توانند با کاهش سن از 55 به 45 سالگی بازنشسته شوند.

2.بازنشستگی با کمتر از 20 سال سابقه کار: خانم‌ های 55 ساله با 10 تا 19 سال سابقه حق ‌بیمه می ‌توانند درخواست بازنشستگی پیش از موعد کنند. مستمری این افراد بر اساس سابقه پرداخت حق ‌بیمه آن ‌ها محاسبه می ‌شود؛ به عنوان مثال، خانمی که 15 سال سابقه دارد، تنها برای 14 روز از ماه مستمری دریافت خواهد کرد.

3.بازنشستگی با سابقه کمتر از 10 سال: خانم‌ هایی که 55 سال سن دارند و سابقه پرداخت حق ‌بیمه آن ‌ها کمتر از 10 سال است، می ‌توانند با خرید مدت زمان لازم، سابقه خود را به 10 سال برسانند و بازنشسته شوند.

4.سال ‌های متوالی و متناوب پرداخت حق ‌بیمه: خانم‌ هایی که 20 سال متوالی یا 25 سال متناوب در مشاغل سخت و زیان ‌آور سابقه پرداخت حق بیمه دارند، می ‌توانند برای بازنشستگی اقدام کنند.

انواع بازنشستگی پیش از موعد برای آقایان

بازنشستگی زودتر از موعد برای آقایان شامل شرایط و مقررات خاصی است که در ادامه به آن پرداخته می‌ شود:

۱. بازنشستگی 10 سال پیش از موعد: آقایان با حداقل 30 سال سابقه پرداخت حق بیمه می ‌توانند سن بازنشستگی خود را از 60 سال به 50 سال کاهش دهند. بنابراین، اگر فردی 30 سال سابقه بیمه داشته و 50 ساله باشد، می ‌تواند درخواست بازنشستگی زودتر از موعد دهد.

۲. بازنشستگی با سابقه کمتر از 20 سال: آقایان 60 ساله که بین 10 تا 19 سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند، امکان درخواست بازنشستگی پیش از موعد را دارند. مستمری این افراد بر اساس میزان سابقه کار آن‌ ها محاسبه می ‌شود. به عنوان مثال، فردی با 60 سال سن و 17 سال سابقه، تنها برای 17 روز از ماه حقوق مستمری دریافت خواهد کرد.

۳. بازنشستگی پیش از موعد با 10 سال سابقه: آقایانی که 60 سال سن دارند و سابقه بیمه آن‌ ها کمتر از 10 سال است، می ‌توانند با خرید سابقه تا 10 سال، برای بازنشستگی زودتر از موعد اقدام کنند. به عنوان مثال، فردی با 8 سال سابقه بیمه در 60 سالگی، با خرید 2 سال سابقه می ‌تواند مستمری خود را با 10 سال سابقه دریافت کند.

۴. سال ‌های متوالی و متناوب پرداخت حق بیمه: اگر یک آقا 20 سال متوالی یا 25 سال متناوب در مشاغل سخت و زیان‌ آور سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد، می ‌تواند بدون شرط سنی برای بازنشستگی درخواست دهد.

قوانین و شرایط بازنشستگی پیش از موعد

طبق تبصره 1 قوانین، متقاضیان پس از اعلام درخواست بازنشستگی به کارفرما و ثبت آن در اداره تامین اجتماعی، اگر کارفرما به تخصص این افراد نیاز داشته باشد، باید ظرف حداکثر 5 روز درخواست خود را به اداره تامین اجتماعی ارائه نماید.

درخواست کارفرما در کمیته‌ای شامل مدیرکل اداره کار، مدیرکل سازمان تامین اجتماعی و نماینده کارگر بررسی خواهد شد. این بررسی ظرف 10 روز انجام می ‌شود و در صورت قانع‌ کننده بودن دلایل کارفرما، بازنشستگی به مدت 3 ماه به تعویق می ‌افتد.

متقاضی باید حداقل 20 سال سابقه پرداخت بیمه به ‌صورت متوالی داشته باشد. البته خانم‌ ها بالای 55 سال و آقایان بالای 60 سال نیز می ‌توانند حتی با سابقه کمتر نیز بازنشست شوند.

بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان ‌آور

کارهایی که تحت تاثیر عوامل غیر استاندارد قرار دارند و تاثیرات منفی بر سلامتی فرد می‌ گذارند، به عنوان مشاغل سخت و زیان ‌آور شناخته می ‌شوند. این مشاغل می ‌توانند به بروز بیماری ‌های شغلی و عوارض روانی و جسمی منجر شوند. در این زمینه، با به‌ کارگیری تمهیدات فنی و ایمنی، می ‌توان اثرات زیان ‌آور برخی مشاغل را کاهش داد.

کسانی که در مشاغل سخت و زیان ‌آور فعالیت می ‌کنند، می ‌توانند از شرایط ویژه ‌ای برای بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور پیش از موعد بهره ‌مند شوند. مشاغل زیان ‌آور و سخت به کارهایی اطلاق می ‌شود که به دلیل عوامل شیمیایی، فیزیکی، بیولوژیکی و مکانیکی، شرایط کار غیر استانداردی دارند و می ‌توانند به سلامت جسمی و روحی کارگران آسیب بزنند.

شرایط بازنشستگی پیش از موعد برای مشاغل سخت و زیان‌ آور

حداقل سال ‌های پرداخت حق بیمه

طبق قانون، متقاضیان بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان ‌آور باید حداقل ۲۰ سال سابقه کار متوالی یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب داشته باشند تا بتوانند برای بازنشستگی پیش از موعد درخواست دهند. در این صورت، نیازی به رعایت شرط سنی نخواهد بود.

تعداد روزهای مشمول پرداخت حقوق

در بازنشستگی پیش از موعد، افرادی که در مشاغل عادی کار کرده ‌اند، به ازای هر سال سابقه حقوق ماهانه دریافت می ‌کنند. به طور مثال، فردی با ۲۲ سال سابقه، حقوق ۲۲ روز در ماه را به عنوان مستمری دریافت خواهد کرد.

جدیدترین قانون بازنشستگی پیش از موعد (1402)

طبق قانون جدید، خانم ‌ها و آقایان بیمه ‌شده تامین اجتماعی که حداقل ۵۵ سال سن و ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، می ‌توانند درخواست بازنشستگی خود را ارائه دهند. این درخواست باید به صورت کتبی به کارفرما ارسال و سپس به سازمان تامین اجتماعی حوزه محل کار منتقل شود. برای خانم ‌ها، سن بازنشستگی زودتر از آقایان ۱۰ سال کمتر است.

شرایط استثنائی برای متقاضیان

اگر متقاضی یکی از شرایط زیر را داشته باشد، می‌ تواند بدون رعایت حداقل سن مقرر، برای بازنشستگی اقدام کند:

1. ۳۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه.
2. ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان ‌آور.
3. ۳۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه در مجموع مشاغل سخت و زیان ‌آور و مشاغل عادی (با محاسبه هر سال کار در مشاغل سخت به عنوان ۱.۵ سال در مشاغل عادی).

قانون اشتغال دوباره برای بازنشسته‌ های زودتر از موعد

طبق تبصره ۷ ماده واحده قانون، اگر فردی پس از بازنشستگی زودتر از موعد دوباره مشغول به کار شود، مستمری یا حقوق بازنشستگی او قطع خواهد شد و حق بازنشستگی پیش از موعد هم به او تعلق نمی ‌گیرد.

استثنائات قوانین برای کارکنان دولت

کارکنان رسمی، پیمانی و قراردادی موسسات و وزارتخانه‌ های دولتی که حداقل ۲۵ سال سابقه پرداخت بیمه و خدمت در اختیار دارند، می‌ توانند با حداکثر ۵ سال سنوات ارفاقی و بدون شرط سنی بازنشسته شوند. به شرطی که سازمان مربوطه با درخواست آن ‌ها موافقت کند.

لایحه بازنشستگی زودتر از موعد بانوان در سال

طبق جدیدترین اطلاعات منتشر شده درباره لایحه بازنشستگی پیش از موعد برای بانوان، شرایط به شرح زیر می‌باشد:

1. حداقل 10 سال سابقه کار با 55 سال سن:بانوان می‌ توانند با داشتن حداقل 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه و سن 55 سالگی، درخواست بازنشستگی پیش از موعد دهند.
2. حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان ‌آور با حداقل 42 سال سن:بانوانی که سابقه 20 سال کار در مشاغل سخت و زیان ‌آور دارند، می ‌توانند در سن 42 سالگی درخواست بازنشستگی کنند.
3. 30 سال سابقه پرداخت حق بیمه با حداقل 45 سال سن: بانوان با 30 سال سابقه پرداخت حق بیمه و حداقل 45 سال سن می‌ توانند درخواست بازنشستگی پیش از موعد کنند.
4. 35 سال پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان ‌آور و عادی بدون لحاظ شرط سنی: این افراد می ‌توانند بدون توجه به سن، درخواست بازنشستگی را ارائه دهند.
5. 20 سال سابقه متوالی پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان ‌آور بدون لحاظ شرط سنی: بانوانی که 20 سال سابقه مستمر در مشاغل زیان ‌آور دارند، می ‌توانند بدون رعایت شرط سنی درخواست بازنشستگی کنند.
6. 25 سال سابقه متناوب پرداخت حق بیمه در مشاغل زیان ‌آور و سخت بدون لحاظ شرط سنی: این شرایط هم به بانوان امکان می ‌دهد که بدون رعایت سن، برای بازنشستگی اقدام کنند.
7. 30 سال سابقه مشاغل سخت و زیان‌ آور یا عادی با حداقل 45 سال سن:این افراد نیز می ‌توانند درخواست بازنشستگی پیش از موعد دهند.

توجه: در شرایطی که خانم ‌ها دارای سابقه پرداخت حق بیمه به عنوان زنان خانه ‌دار باشند، ممکن است شرایط بازنشستگی آنان با تغییراتی مواجه شود.

بخشنامه جدید بازنشستگی زودتر از موعد آقایان

بخشنامه جدید مربوط به آقایان برای بازنشستگی پیش از موعد به شرح زیر است:

1. حداقل 10 سال سابقه کار با 60 سال سن:آقایان با 10 سال سابقه کار و سن 60 سال می ‌توانند درخواست بازنشستگی پیش از موعد دهند.
2. 30 سال سابقه کار در مشاغل سخت و زیان ‌آور یا عادی با حداقل 50 سال سن:این افراد می ‌توانند درخواست بازنشستگی را ارائه دهند.
3. 30 سال سابقه کار با داشتن 50 سال سن:آقایان با 30 سال سابقه و 50 سال سن امکان درخواست بازنشستگی را دارند.
4. 35 سال پرداخت حق بیمه در مشاغل عادی و سخت‌ و زیان ‌آور بدون لحاظ شرط سنی:این شرایط به آقایان بدون توجه به سن کمک می‌ کند تا درخواست بازنشستگی کنند.
5. 20 سال سابقه متوالی پرداخت حق بیمه در مشاغل زیان ‌آور و سخت بدون لحاظ شرط سنی:آقایانی که حداقل 20 سال کار مستمر در مشاغل سخت دارند، می ‌توانند بدون رعایت سن درخواست بازنشستگی کنند.
6. 25 سال سابقه متناوب پرداخت حق بیمه در مشاغل زیان ‌آور و سخت بدون لحاظ شرط سنی:این نیز به آقایان این اجازه را می ‌دهد که برای بازنشستگی اقدام کنند.

این قوانین جدید به منظور تسهیل فرآیند بازنشستگی افراد در مشاغل سخت و زیان ‌آور و همچنین توجه به شرایط خاص آنان طراحی شده است.