حقوق معوقه چیست؟
پیگیری حقوق معوقه از چالش برانگیزترین مفاهیم دنیای کسب و کار می باشد. مواجهه با شرایط عدم پرداخت حقوق فرد را با پستی و بلندی های متعددی روبرو خواهد نمود. امروزه با توسعه کسب و کارهای دولتی و خصوصی فرصت مناسبی برای اشتغال افراد در شاخه های مختلف ایجاد شده است. اشتغال افراد در شغل های دولتی و خصوصی سبب نشده تا آنها از نظر ثبات و پایداری کار در شرایط مناسبی باشند. در نتیجه مشاهده می شود که بسیاری از افراد به دلیل مشکلات شغلی فراوان مانند حقوق معوقه مجبور به ترک موقعیت شغلی خود می شوند. قانون کار برای افراد شاغل محیطی را ایجاد نموده تا آنها در متعادل ترین شرایط شغلی مسیر زندگی را ادامه دهند. پرداخت حقوق به موقع را می توان از مهمترین شرایطی عنوان نمود که قانون کار برای شاغلان در بنگاه های اقتصادی فراهم نموده است.
در واقع در بنگاه های اقتصادی فعالیت افراد به واسطه عقد قرارداد قانونی میان کارفرما و کارگر صورت می پذیرد. در این قرارداد نکات متعددی مانند میزان حقوق دریافتی کارمندان و کارگران به صورت کاملا دقیق تعیین می شود. از دیگر شرایطی که در این قراردادها به آن پرداخته می شود میزان دستمزد و نوع پرداخت آن می باشد. اگر کارفرما به هر دلیلی تعهد قید شده در قرارداد را اجرا نکند و حقوق پرداخت نشود به این شرایط حقوق معوقه گفته می شود. قانون گذار در چنین شرایطی برای کارجو این حق را قائل شده است تا نسبت به درخواست پرداخت حقوق معوقه خود اقدام نماید.
شاید اگر شما نیز مدتی را در بنگاه اقتصادی فعالیت نموده باشید با مفهوم حقوق معوقه تا حدودی آشنا شده اید. مباحث حقوق معوقه را می توانیم یکی از چالش برانگیزترین موضوعاتی عنوان نماییم که هر فرد در دوره شغلی با آن مواجه شود. در زمان اشتغال فرد در کسب و کاری کارفرما موظف است تا به کارجویان مقدار مشخصی حقوق پرداخت نماید.
اگر در شرایط خاص کارفرما نتواند این حقوق را در اختیار کارجویان قرار دهد از لفظ حقوق معوقه استفاده خواهد نمود. معمولا در قراردادهای تنظیم شده توسط کارفرما زمان و مقدار دقیق پرداخت ها تعیین می گردد. حال اگر در این زمان کارفرما نتواند حقوق کارمندان و کارگران خود را فراهم کند از لفظ حقوق معوقه استفاده خواهند نمود.
آیا شرایط عدم پرداخت دستمزد توسط کارفرماها در ایران وجود دارد؟
پرداخت حقوق معوقه به نرخ روز یکی از بارزترین حقوق قانونی هر فرد فعال در شاخه ای می باشد. در واقع قوانین کار کشور به گونه ای تعیین گردیده اند تا کارفرما در ازای دریافت خدمات از سوی نیروی کار انسانی موظف به پرداخت هزینه این فرایند طبق قوانین و قرارداد های تعیین شده باشند. در نتیجه در کشور ما شرایطی وجود ندارد تا کارفرما بر طبق آنها از پرداخت دستمزد کارمندان و کارگران خودداری نمایند. کارفرمایان باید طبق بندهای تعیین شده در قرارداد کار و همچنین قوانین مالی وضع شده باید نسبت به پرداخت دستمزدها اقدام نمایند.
نحوه محاسبه حقوق معوقه به چه صورت است؟
بدون شک شناخت نحوه محاسبه حقوق معوقه از قوانین خاصی پیروی می نماید که افراد عادی ممکن است نسبت به آن شناخت چندانی نداشته باشند. در نتیجه همین مسئله سبب می شود تا بسیاری از افراد در این رابطه سوالات متعددی را مطرح نمایند. برای مثال نوع محاسبه حقوق معوقه در ایران را می توانیم از مهمترین سوالات مطرح شده توسط کاربران در نظر گرفت. در ابتدا باید به این نکته اشاره نماییم که پرداخت حقوق معوقه در ایران کاملا مشابه شرایط پرداخت حقوق عادی کارمندان و کارگران بخش های خصوصی کشور می باشد.
در نتیجه کارفرما ها در زمان پرداخت حقوق معوقه مجبور به پرداخت هزینه مازاد در قالب دیرکرد و یا سود حساب ها نمی باشد. برای درک بهتر این مورد شرایطی را در نظر بگیرید که کارمندانی مدت زمان مشخصی معادل 5 سال را در یک شرکت فعالیت نموده اند. همچنین این افراد در دوره فعالیت خود ماهانه در حدود 10 میلیون تومان حقوق دریافت می نمودند. اما بر طبق شرایط پیش بینی نشده ای، شرکت حقوق سه ماهه پایانی کار را برای کارمندان خود پرداخت نمی نماید. در نتیجه با تثبیت شرایط شرکت آنها تنها موظف هستند تا همان حقوق سه ماهه کارمندان خود را که معادل 30 میلیون تومان می باشد را برای آنها پرداخت نمایند.
چگونه می توان نسبت به پیگیری حقوق معوقه اقدام نمود؟
برای مطالبه حقوق معوقه شرایط کاملا قانونی برای این منظور توسط اداره کار در نظر گرفته شده است. در نتیجه اگر فردی در دوران خدمت مطالبات مالی خود را در قالب حقوق معوقه دریافت نکرده میتواند برای دریافت حقوق و پیگیری حقوق معوقه به سازمان کار مراجعه نماید. او می تواند در اداره کار درخواست پرداخت حقوق معوقه را ثبت کند. اداره کار را می توان از معتبرترین مراجع قانونی برای رفع اختلافات مالی و قانونی میان کارفرمایان، کارمندان و کارگران در نظر گرفت. در واقع تمامی قوانین مالی برای تعیین حقوق کارگران در این اداره برنامه ریزی و تدوین می شود.
اما شاید ساده ترین راه برای دریافت حقوق معوقه همان روش مرسوم مذاکره میان کارفرما و کارگران می باشد. در این روش کارفرما موانع پیش رو برای پرداخت حقوق را برای نیروهای کاری خود مطرح و در نتیجه با تبادلات صورت گرفته روش پرداخت حقوق با نظر مستقیم کارفرما و کارگر تعیین خواهد شد. اما در صورتی که کارفرما و کارگران در مورد نحوه و زمان پرداخت حقوق های معوقه به تفاهم نرسند نیاز است تا برای رفع مشکل کارگران به مرجع قانونی اداره کار مراجعه کنند. در این روش نیاز است تا کارگران با شکایت برای حقوق معوقه نسبت به مطالبه حق و حقوق خود اقدام نمایند.
بررسی شرایط تعیین شده برای حقوق کارگران در قانون کار
گاهی مشاهده می شود که در بسیاری از شرکت های خصوصی و دولتی تغییر در شرایط سبب می شود تا کارفرما برای کاهش هزینه ها دست به کاهش نیروهای خدماتی شرکت ها می زنند. در این شرایط کاربردی ترین راه برای کارفرما کاهش هزینه ها به واسطه تعدیل نیروی فعال در شرکت می باشد. گاهی نیز عدم توانایی فردی کارگران عامل مهمی برای اخراج کارگران از کار می شود. قانون کار شرایط را برای کارگر و کارفرما به گونه ای برنامه ریزی نموده تا اخراج کارگران بدون ارائه ادله محکمه پسند که با قانون کار هماهنگی دارند ممکن نباشد.
در ماده 10 قانون کار اینگونه تعیین شده است که تمامی شرایط مد نظر برای حضور کارگر در شرکت باید به درستی تعیین و در قرارداد ثبت گردد. در نهایت قرارداد کارگری باید شامل مجموعه کاملی از اطلاعات مانند نوع کار اجرایی توسط کارگر، تعیین دقیق حقوق و مزایای تعلق یافته به نیروی کار و همچنین تعداد ساعات کار و تعطیلات کارگری باشد. در نهایت اگر کارفرما بنا به هر دلیلی در دوره تعیین شده در قرارداد اقدام به اخراج نمودن بی دلیل نیروهای کاری خود نماید مجری قانون که هان کارشناس اداره کار می باشد در حمایت کارگران به قضیه ورود خواهد نمود.
روش درخواست پرداخت حقوق معوقه به چه صورتی می باشد؟
تا این قسمت ما به طور اجمالی به بررسی مفهومی حقوق معوقه پرداختیم. در نهایت در ادامه این مقاله قصد داریم تا به بررسی روش های پیگیری حقوق معوقه بپردازیم. در اولین گام نیاز است تا کارگری که به دنبال شکایت برای حقوق معوقه خود است شعبه ای را که در آن درخواست بیمه توسط کارفرما ثبت شده است را شناسایی نماید. برای پیگیری روند شکایت نیاز است تا کارگر به شعبه اداره کار مرتبط با شعبه بیمه مراجعه نماید. در ادامه با مراجعه به اداره کار کارگر باید اقدام به دریافت نامه یا معرفی نامه ای برای اداره بیمه نماید. در نهایت پس از مراجعه به بیمه گذار و ارائه معرفی نامه کارگر و یا فرد متقاضی حقوق معوقه باید تمامی اطلاعات و سوابق شغلی خود را دریافت کند. سپس با مراجعه مجدد به اداره کار باید تمامی سوابق دریافت شده را در ضمیمه پرونده و برگه شکایت برای حقوق معوقه ارائه کند.
به خاطر داشته باشید در زمان ثبت اطلاعات در بخش علت شکایت حتما باید به موضوع اصلی یعنی حقوق معوقه اشاره نمایید. در این مسیر ابتدا اداره کار برای هر دو طرف جلسه ای را به منظور سازش برگزار خواهد نمود. در نتیجه اداره کار با ارائه نامه سازش از شما می خواهد تا کارفرما را از برگزاری این جلسه آگاه نماید. جلسه سازش باید در محیط اداره کار و در حضور کارشناسان این مجموعه برگزار شود. در این جلسه سعی می شود تا بین کارگر و کارفرما تفاهم در جهت پرداخت حقوق معوقه به نرخ روز صورت پذیرد. اما در صورتی که در این جلسه یکی از طرفین شکایت حضور پیدا نکند ساختار جلسه کاملا تغییر می نماید و روند شکایت مطرح شده به صورت قانونی ادامه خواهد یافت. در نهایت این جلسه حل اختلاف است که به این دعاوی حقوقی پایان خواهد داد. در این مسیر شاکی و متشاکی با ارائه مدارک و اسناد خود در انتظار ارائه رای نهایی دادگاه باقی خواهند ماند.
حقوق معوقه بازنشستگی
حقوق معوقه بازنشستگی نیز یکی از مواردی است که در سال های اخیر مطرح شد و برای بازنشستگان تنش های فراوانی را ایجاد نمود. اداره تامین اجتماعی مکلف است تا در سررسید قانونی حقوق مستمری بگیران و بازنشستگان را پرداخت نماید. حال اگر شرایطی ایجاد شود و در تاریخ پرداخت تغییری حاصل گردد بیمه تامین اجتماعی تلاش خواهد نمود تا در اولین فرصت مشکل پیش آمده را رفع نماید.
سخن پایانی
در نهایت در پایان این مقاله مجددا به این موضوع اشاره خواهیم نمود که پرداخت حقوق معوقه برای کارفرما الزامی می باشد. در نتیجه کارفرمایان باید بنا بر قرارداد تنظیم شده بین کارفرما و کارگر نسبت به پرداخت حقوق اقدام نمایند. کارگران در صورتی که با شرایطی مواجه شدند که نتوانستند با گفتمان حق قانونی خود را مطالبه نمایند می توانند با مراجعه به اداره کار نسبت به ثبت شکایت برای حقوق معوقه اقدام نمایند و نسبت به دریافت حق خود امیدوار باشند.