گزارش حسابرسی چیست؟
تهیه گزارش های حسابرسی بخشی از روند مالی هر مجموعه و سازمانی در جهان است. حسابرسان در بازه‌های معین با بررسی اسناد مالی و حسابداری مجموعه، صحت آنها را تایید می‌کنند. نوشتن گزارش‌های حسابداری هم مانند هر کار تخصصی دیگری نیاز به آموزش و مهارت دارد. به همین علت لازم است کسانی که علاقه‌مند به فعالیت در این سمت هستند، به آموزش در زمینه نحوه نوشتن انواع گزارش های حسابرسی بپردازند.
فقط با تایید حسابرسان است که مدیر یک مجموعه می‌تواند از سلامت مالی شرکت خود اطمینان حاصل کند. به همین علت است که حسابرسی اهمیت بسیار ویژه‌ای پیدا می‌کند. در ادامه این مطلب ما نحوه نوشتن انواع گزارش های حسابرسی را به شما آموزش می‌دهیم. اگر دوست دارید که وارد دنیای حسابرسان شوید و با زیر و بم نوشتن گزارش های حسابرسی آشنایی پیدا کنید، مطالعه ادامه این مطلب قطعا به شما پیشنهاد می‌شود.
اصلا در ابتدای کار گزارش های حسابرسی چیست؟
حسابرسان حرفه‌ای گزارشی را به‌صورت دوره‌ای بابت بررسی صورت‌های مالی شرکت تهیه می‌کنند. در واقع حسابرسان اسناد و مدارک جمع آوری شده توسط حسابداران را چک کرده و صحت اطلاعات آن را تایید می‌کنند. پس به‌صورت کلی وظیفه حسابرسان پیدا کردن مغایرت در صورت‌های مالی یک شرکت است.
چرا گزارش‌های حسابداری تهیه می‌شوند؟
حسابرسان صورت‌های مالی را بررسی می‌کنند، تمام خطاهای احتمالی و مغایرت آن را تشخیص می‌دهند و در نهایت یک گزارش حسابرسی عاری از هر گونه اشتباه را به مدیران شرکت ارائه می‌کنند. قطعا اطلاع از واقعیت وضعیت مالی یک شرکت برای صاحبان آن اهمیت زیادی دارد.
گزارش های حسابرسی شامل بررسی صورت درآمد، ترازنامه، صورت تغییرات حقوق صاحبان سهام و در نهایت صورت گردش نقدی می‌شود. مدیران یک شرکت با در دست داشتن این اطلاعات طبقه بندی شده بسیار جامع و مفید می‌توانند از وضعیت مالی شرکت خود به‌خوبی آگاهی داشته‌باشند و همچنین برای بهبود آینده آن برنامه ریزی درستی انجام بدهند.
انواع گزارش های حسابرسی
در ادامه قرار است که انواع گزارش های حسابرسی را معرفی و بررسی کنیم. با مطالعه آنها می‌تواند آموزش ببینید که یک گزارش حسابرسی را چگونه بنویسید و چطور از آن استفاده‌کنید. گزارش های حسابرسی شامل انواع مشروط، عدم اظهار نظر، استاندارد و مردود می‌شوند.
گزارش حسابرسی مشروط
در صورتی که انحرافات و مغایرت‌های احتمالی حسابداری پیش آمده در تهیه صورت‌های مالی دارای اهمیت باشد اما اساس آن را بر هم نزند، حسابرسان گزارش حسابرسی مشروط تهیه می‌کنند. گزارش حسابرسی مشروط یعنی آنکه به‌جز موارد احتمالی که شواهدی برای رخ دادن خطا در آنها وجود ندارد و اساس گزارش حسابداری را به‌هم نمی‌زند، صورت‌های مالی صحیح و مورد تایید هستند.
گزارش حسابرسی عدم اظهار نظر
اگر حسابرس در زمینه تایید صحت صورت‌های مالی دچار تردید و ابهام شود، نمی‌تواند نظر قطعی خود را بیان کند. به همین علت گزارشی را تحت عنوان گزارش حسابرسی عدم اظهار نظر ارائه کرده و تصمیم گیری در رابطه با صحت صورت‌های مالی را به مقام بالاتر واگذار می‌کند.
گزارش حسابرسی استاندارد
در صورتی که در گزارش‌های مالی یک شرکت همه موارد بدون خطا و فریب انجام شده باشد، حسابرس گزارشی تحت عنوان گزارش حسابرسی استاندارد را تنظیم می‌کند. حسابرس برای تهیه این گزارش باید اطمینان حاصل کند که هیچ ابهامی در صورت‌های مالی وجود ندارد و همه‌چیز کاملا شفاف است. در این گزارش حسابرسان بیان می‌کنند که صورت‌های مالی مطابق با اصول حسابداری است.
گزارش حسابرسی مردود
در صورتی که اختلاف زیادی بین صورت مالی تهیه شده و مستندات آن وجود داشته‌باشد، حسابرس گزارش خود را به‌صورت مردود اعلام می‌کند. در واقع حسابرس زمانی گزارش مردود تهیه می‌کند که ابهامات موجود در صورت‌های مالی نقش اساسی بر اصول حسابداری شرکت داشته‌باشند.
جزئیات گزارش حسابرسی استاندارد
در صورتی که حسابرس یک گزارش حسابداری را مورد تایید قرار دهد و شرایط استاندارد را برای آن در نظر بگیرد، دو فاکتور مد نظر قرار می‌گیرد. در ادامه به بررسی و معرفی این دو فاکتور می‌پردازیم. اولین آنها استاندارد عمومی حسابرسی است. این استاندارد به این معنی است که فرایند حسابرسی باید توسط شخصی کاملا مستقل از صاحبان شرکت و بدون وابستگی مالی و منفعتی به آنها انجام شود. ضمن اینکه حسابرس باید از تحصیلات این امر برخوردار باشد و مجوزهای لازم برای فعالیت را از سازمان‌های مربوطه دریافت کرده باشد.
دومین استاندارد در مورد نحوه جمع آوری اسناد و مدارک و برنامه ریزی برای دستیابی به یک گزارش مالی کامل است. هر حسابرس باید مطابق با اصول در این رشته مدارک و مستندات مربوط به تراکنش‌های مالی شرکت را جمع آوری کند و با نظم تمام صحت این اطلاعات را برای رد یا تایید، بررسی کند.
گزارش حسابرسی شامل چه مواردی می‌شود؟
برای نوشتن گزارش حسابرسی از بندهای خاص و به‌صورت ثابت استفاده می‌شود. در بالای صفحه باید عنوان گزارش نوشته شود و برای خواننده مشخص شود که نوع گزارش حسابرسی از کدام دسته است. سپس در مقدمه گزارش باید به ماهیت آن به‌صورت مختصر اشاره شود. در ادامه باید به وظیفه اعضای هیئت مدیره شرکت در رابطه با گزارش حسابرسی و صورت‌های مالی اشاره شود. سپس باید در مورد شرح وظیفه حسابرس و اختیارات او در این گزارش صحبت شود. در ادامه به نکات اصلی گزارش حسابرسی می‌رسیم که آن مبنای اظهارنظر حسابرس در رابطه با نوع گزارش را به‌صورت جزئی بیان می‌کند.
سپس حسابرس در بخش بعدی نظر قطعی خود را در مورد صورت‌های مالی بیان می‌کند و یکی از گزینه‌های استاندارد، مشروط و یا مردود را با توجه به مبانی که پیش از این بیان کرده بود انتخاب می‌کند. در ادامه مطلب توضیحات اضافه درج خواهد شد. سپس در پایان گزارش توضیحاتی بابت شرح سایر الزامات و مقررات قانونی، سایر وظایف هر یک از افراد و… بیان می‌شود و در پایان با درج تاریخ، به امضای افراد می‌رسد.
نحوه تهیه گزارش حسابرسی
هر حسابداری پیش از اینکه دست به حسابرسی بزند باید به موارد زیر توجه کامل را داشته‌باشد.
- برای نوشتن گزارش حسابرسی و تهیه صورت‌های مالی، حسابدار باید کاملا مطیع قوانین و مقررات پذیرفته شده در اصول حسابداری باشد.
- اصول حسابداری استفاده شده در گزارش های حسابرسی باید مورد تایید حسابداری مالی باشد.
- در اطلاعات و اسناد مالی شرکت ابهامی وجود نداشته‌باشد و تمام اسناد بدون کم و کاست باید در اختیار حسابدار قرار بگیرد.
- فردی که مسئولیت حسابداری شرکت را بر عهده دارد باید به‌صورت مستقیم و کاملا واضح و صریح ابراز نظر کند.
چه کسانی می‌توانند گزارش های حسابرسی را تکمیل کنند؟
تمام فرایندهای تهیه صورت‌های مالی و گزارش های حسابرسی می‌تواند توسط یک حسابدار خارج از شرکت یا یک حسابدار از درون خود مجموعه انجام شود. در ادامه به معرفی هر دو این افراد می‌پردازیم.
استفاده از حسابدار خارجی بیرون از مجموعه
شرکت می‌تواند برای تهیه گزارش‌های مالی خود به حسابداران مستقل خارج از مجموعه یا موسسات و شرکت‌های خدمات حسابداری مراجعه کند. این افراد با دریافت مبلغی، خدمات حسابداری و مشاوره مالیاتی را در اختیار انواع شرکت‌ها قرار می‌دهند. همکاری با این حسابداران معمولا به‌صورت پروژه‌ای بوده و طی یک قرارداد کوتاه مدت انجام‌می‌شود.
حسابداران داخلی
هر شرکتی برای محاسبه حساب‌های مالی خود یک حسابدار یا تیمی از حسابداران را در اختیار دارد. این حسابداران درون شرکت می‌توانند گزارش‌های مالی را ارائه دهند و با دادن اطلاعات صحیح از وضعیت مالی شرکت، مدیران مجموعه را برای اخذ تصمیمات اقتصادی مهم راهنمایی کنند.
لزوم انجام گزارش های حسابرسی
انجام گزارش های حسابرسی نه‌تنها برای خود شرکت و مدیران آن اهمیت زیادی دارد و موجب ایجاد یک دید صحیح نسبت به موقعیت مالی مجموعه می‌شود، بلکه به‌دلیل قوانین مالیاتی کشور هم اهمیت پیدا می‌کند و این از مهم‌ترین اهداف گزارش های حسابرسی محسوب‌می‌شود. طبق قوانین مالیاتی، هر شرکتی باید در فواصل منظم گزارش های حسابرسی خود را ارسال کند. تاخیر در ارسال این گزارش‌ها جریمه و پرداخت مالیات بیشتر را به‌همراه دارد. به همین علت همه شرکت‌ها سعی می‌کنند تا در زمان مقرر گزارش های حسابرسی خود را تکمیل و ارسال نمایند.
جمع‌بندی
انجام گزارش های حسابرسی اهمیت زیادی دارد. مدیران یک مجموعه با مطالعه گزارش های حسابرسی از وضعیت مالی و اقتصادی واقعی شرکت خود با خبر می‌شوند و می‌توانند با برنامه ریزی دقیق تصمیم گیری های مالی بسیار بهتری را برای شرکت خود اتخاذ کنند.
همچنین انجام گزارش های حسابرسی مالی در سیستم مالیاتی هم حائز اهمیت است و شرکت‌ها برای جلوگیری از جریمه نشدن و پرداخت مالیات بیشتر باید گزارش‌های مالی خود را به‌موقع به اداره مالیات ارسال کنند. گزارش های حسابرسی انواع مختلفی داشت که شامل گزارش استاندارد، مشروط و مردود می‌شود.
به‌جز اهداف گزارش حسابرسی و بیان فایده‌های آن برای یک شرکت، به‌بیان نحوه نگارش یک گزارش حسابرسی پرداختیم و با بخش‌های مختلف آن شامل عنوان، مقدمه، وظایف هیئت مدیره و حسابرس، مبنای نظر حسابرس و نظر کلی او در رابطه با صورت‌های مالی آشنا شدیم.
سوالات متداول
آیا انجام گزارش های حسابرسی برای همه ضروری است؟
بله هر شرکتی که به‌نحوی به فعالیت اقتصادی مشغول است، باید گزارش های حسابرسی خود را به‌صورت منظم انجام دهد.
چند نوع گزارش حسابرسی داریم؟
به‌صورت کلی حسابرسان می‌توانند گزارش‌هایی با عنوان استاندارد، مردود، مشروط و یا بدون اظهار نظر را تحویل مدیران شرکت دهند.
مهم‌ترین اهداف گزارش های حسابرسی چه چیزی است؟
قطعا مهم‌ترین اهداف گزارش های حسابرسی در رابطه با اطلاعات مالی و اقتصادی مفید و طبقه بندی شده ایست که مدیران شرکت از این طریق به آنها دسترسی پیدا می‌کنند و می‌توانند با تکیه‌بر همین آمار برنامه ریزی بسیار صحیح تری برای آینده مالی شرکت خود در نظر داشته‌باشند.