تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده در چیست؟

تعریف مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده بر اساس سه دسته درآمدی و مصرفی و تولیدی تعیین می شود. مالیات بر ارزش افزوده در دسته مالیات های غیر مستقیم قرار می گیرد.  مصرف کننده این مالیات را به بهای خرید کالا یا خدمات در نهایت دریافت خواهد کرد. مالیات مذکور باید به خزانه دولتی واریز شود. نام مربوط به این مالیات وت نام دارد. مصرف کننده به بهای خرید کالا یا خدمات این مالیات را می پردازد. فعالان حوزه کسب و کار از مرحله تولید تا توزیع نسبت به پرداخت این مالیات اقدام خواهند کرد. مالیات از مصرف کننده و تولید کننده به صورت درصدی دریافت می شود. هر 90 روز موعد دریافت مالیات ارزش افزوده تولید کنندگان است. هر کالا یا خدماتی که در مقابل دریافت پول به مشتریان ارائه شود، مشمول مالیات دولتی است. در ادامه به تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده خواهیم پرداخت.

سال 1387 شروع تولد قانون اصلی مالیات بر ارزش افزوده بود. مهم ترین تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده در نحوه تعلق مالیات بر تولید است. پس از تولید کالا و با افزایش میزان ارزش و قیمت آن، میزان مالیات نیز افزایش می یابد. در سال 99 قانون مالیات بر ارزش افزوده دچار اصلاحاتی شد. این قانون تمدید شده و به دستگاه های اجرایی ابلاغ شد.

بر اساس اصل 123 قانون اساسی، مالیات بر ارزش افزوده دریافت می شود. خرداد 1400 آغاز دریافت این نوع مالیات بود. طبق قانون تصویب شده در این مورد، مالیات مذکور باید تا دی همان سال دریافت می شد. بر همین اساس میتوان نرخ مالیات بسیار متفاوتی را برای این مالیات ها ذکر کرد. این نوع مالیات از نوع مالیات غیر مستقیم است که به بهای خرید کالا یا خدمات به خریداران تعلق می گیرد. دریافت کننده یا فروشنده باید به مقدار مالیات مشخص شده را به صندوق مذکور پرداخت کند. هر کالا یا خدمات با مبلغ مشخص شامل مالیات بر ارزش افزوده تصویب شده و نهایی است.

نرخ مالیات بر ارزش افزوده

نرخ اصلی مالیات بر ارزش افزوده 9 درصد بوده و می توان تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده را همین مورد دانست. 6 درصد این نرخ مربوط به مالیات و 3 درصد باقی مانده به عوارض مرتبط است. مالیات و عوارض فروش نیز بر طبق این قانون تعیین نرخ مشخص شده و به فرایند خرید کالاها برای آن انجام خواهد شد.

ما به تفاوت مالیات و عوارض فروش نیز در یک دوره معین باید به سازمان مذکور پرداخت شود. تفاوت این دو مالیات نیز به سازمان مالیاتی پرداخت خواهد شد. این نوع مالیات به 17 کالای اساسی تعلق می گیرد. برای مثال برای تولید سوخت هواپیما 20 درصد مالیات ارزش افزوده و سیگار 12 درصد مالیات در نظر گرفته اند. تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده بر اساس نوع کالا تغییرات نرخ بسیار زیادی را شامل می شود. در صورت وقوع جرایم خاص زیر،75 درصد میزان مالیات بر ارزش افزوده باید به صورت جریمه به سازمان ذینفع پرداخت شود.

عدم پرداخت مالیات یا تعیین نکردن به موقع اظهارنامه

این جرایم به هیچ عنوان توسط سازمان مالیاتی قابل بخشش نیست. باید جریمه مذکور در موعد مقرر به سرعت پرداخت شود. در غیر این صورت خوداظهاری و تهیه اظهارنامه مالیاتی کاملا بی اثر خواهد بود.

نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در ایران

شرکت طی سه ماه یک کالایی خریداری کرده است. مبلغ مشخصی برای مثال 100 میلیون برای این کالا پرداخت می شود. 9 درصد از مبلغ را به همراه مبلغ کالا باید به عنوان مالیات بر ارزش افزوده در زمان خرید پرداخت کند. کالا با مبلغ مشخصی به خریدار توسط تولید کننده فروخته می شود. 9 درصد مالیات نیز به شرکت طرف قرارداد در این حالت باید پرداخت گردد. در صورت پایان بازه زمانی سه ماهه مالیات تعیین شده به جای مالیات پرداخت شده قرار می گیرد. در این صورت باید این مبلغ را به سازمان مالیاتی مذکور پرداخت کنید.

این مبلغ با فیش مالیاتی به اداره پرداخت خواهد شد. در صورت بالاتر بودن میزان پرداختی، سازمان اضافه پرداختی را استرداد می کند. در صورت استرداد نشدن نیز مالیات به دوره بعد منتقل خواهد شد. تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده در نوع استرداد و بازپرداخت مالیات بیش از اندازه نیز می باشد.

مودی مالیاتی تا 10 سال مدارک مرتبط با پرداخت مالیات بر ارزش افزوده را نگهداری می کند. در صورت بروز مشکل تا 10 سال امکان اثبات موضوع وجود دارد.

در پایان هر دوره مالی کلیه درآمدها و هزینه های نهایی محاسبه می شود. پس از انجام این محاسبات پیچیده روند پرداخت مالیاتی تکمیل خواهد شد. مبلغ این مالیات ها در اظهارنامه قید می شود.

تغییرات مالیات بر ارزش افزوده طی سال های اخیر

سال 1387 تغییرات بر ارزش افزوده 3 درصد بود. طی بازه زمانی طولانی نرخ مالیات بر ارزش افزوده به 9 درصد افزایش پیدا کرد.

از این 9 درصد 6 درصد به عنوان مالیات بر ارزش افزوده و 3 درصد عوارض تعیین شد. این تغییرات درصد مالیات به مرور زمان و طی سال های زیادی اتفاق افتاد. این مالیات ها را به عنوان منابع مهم دولت ها می دانند. تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده در محاسبه میزان مالیات عملکرد بیشتر نمود پیدا می کند.

نحوه محاسبه مالیات عملکرد

صورت حساب سود و زیان شرکت بر اساس این فاکتور به صورت زیر تعیین خواهد شد:

25 درصد سود خالص شرکت را به عنوان مالیات عملکرد معمولا در نظر می گیرند. در پایان هر دوره مالی نیز باید میزان سود خالص و مالیات نهایی را بر همین اساس به دست آورد.  محدودیت زمانی خاصی نیز برای پرداخت این وجوه وجود ندارد.

 با توجه به حقوقی بودن یا حقیقی بودن مشاغل نوع مالیات عملکرد آن مشخص می گردد. تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده را حقیقی یا حقوقی بودن کسب و کار مشخص می کند. نرخ مالیات برای صاحبان این کسب و کارها به صورت پلکانی مشخص خواهد شد. با توجه به مواد قانونی مندرج در پرونده مالیاتی، کل مالیات دریافتی تعیین می شود. درصدی از سود خالص شرکت را بر اساس مواد قانونی مندرج به عنوان مالیات نهایی عملکرد و ارزش  افزوده در نظر می گیرند. این مورد برای شرکت های حقیقی و حقوقی بسیار ضروری است.

مدارک لازم برای ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد و ارزش افزوده

• محاسبه هزینه های مربوط به درآمد داخلی و خارجی
• محاسبه درآمد با در نظر گرفتن میزان فروش داخلی و خارجی
• صورت حساب های تخصصی سود و زیان
• گردش مواد شامل مواد اولیه و کالاهای تولیدی
• ترازنامه های حقیقی و حقوقی
• محاسبه مانده سود و زیان دوره های قبل
• آماده سازی صورت قراردادها و درآمدهای تخصصی مربوط به پیمانکاری.

منظور از مالیات عملکرد چیست؟

انتقال بخشی از سود شرکت که مسئول فعالیت اقتصادی است، مالیات عملکرد نامیده می شود. دولت زمینه دستیابی به سود را برای افراد و بنگاه ها به سادگی فراهم خواهد کرد. زمینه و امکان دستیابی به سود به سادگی و سریع برای افراد و بنگاه ها فراهم خواهد شد. مالیات عملکرد را در دسته مالیات های مستقیم قرار می دهند. 80 ماده قانونی برای این نوع از مالیات عملکرد در نظر می گیرند. اصلی ترین تکالیف مالیاتی مودیان به صورت اظهارنامه عملکرد نشان داده می شود.

زمان بندی و شرایط ارسال اظهارنامه

اظهارنامه های مالیاتی در فصل تابستان باید آماده و ارسال شود. در صورتی که سال مالی میان سالی باشد، این نظام تغییر خواهد کرد. 4 ماه پس از پایان سال مالی نمونه ای از اظهارنامه آماده خواهد شد. این اظهارنامه در موعد مقرر ارسال می شود. سال مالی هم به صورت طبیعی از یک فروردین آغاز خواهد شد. تا 3 ماه پس از پایان سال خورشیدی با این اظهارنامه توسط اشخاص حقیقی تحویل شود. سازمان امور مالیاتی نیز تا پایان خرداد ماه باید به تکالیف خود عمل کند.

 تفاوت مالیات عملکرد و ارزش افزوده در زمان بندی پرداخت مالیات نیز بروز پیدا می کند. 40 درصد مبلغ مالیات به صورت نقد و بقیه آن به صورت قسطی امکان پرداخت دارد. تا پایان تیر ماه نیز برای ارسال اظهارنامه زمان خواهید داشت. این زمان بندی به هیچ وجه قابل تمدید نیست.

طبق ماده 131 قانون مالیات های مستقیم نرخ مالیات اشخاص حقیقی به صورت مرحله ای مشخص می شود. یکی از اساسی ترین بخش های تعیین نرخ، آماده سازی شرایط جهت ارسال اظهارنامه مالیاتی است. بر اساس ماده 105 قانون اساسی نیز مالیات های مستقیم با نرخ کلی 25 درصد مشخص خواهد شد. برای تهیه و ارسال اظهارنامه در قدم اول باید مدارک اصلی را آماده سازی کرد. به این مدارک در قسمت جداگانه ای اشاره شده است. مشاوره مالیاتی نیز در زمینه آماده سازی این اظهارنامه ها به شما ارائه خواهد شد.

مالیات بر ارزش افزوده تولیدی و مصرفی و درآمدی  

مالیات بر ارزش افزوده تولیدی مخصوص کالاهای مصرفی و سرمایه ای تولید می شود. هیچ اعتبار مالیاتی به بنگاه های اقتصادی در این صورت تخصیص داده نخواهد شد. مالیات بر ارزش افزوده مصرفی مخصوص کالاها و تولیدات مصرفی است. مالیات بر ارزش افزوده درآمدی بعد از کسر هزینه های جاری تعیین می شود. این مالیات نهایی بر فروش خالص نهایی اعمال خواهد شد.