سیستم حسابداری شرکت تولیدی
سیستم حسابداری شرکت تولیدی
حتما تاکنون اصطلاح «حسابداری» را شنیدهاید. حسابداری عملیاتی است که در شرکت های مختلف پیاده سازی می شود. این عملیات برای مدیران میزان درآمد و هزینه ها و به طور کلی سود و زیان شرکت را شفاف سازی می کند. جالب است بدانید که عملیات حسابداری در شرکت های مختلف متفاوت است. از جمله شرکت هایی که به بهترین شکل ممکن نیاز به حسابداری دارند، شرکت های تولیدی هستند.
حسابداری شرکت تولیدی بسیار مهم می باشد و نیازمند تخصص و مهارت بالایی است. به طور کلی حسابداری بر روی تمامی هزینه ها و درآمدهای شرکت کنترل همه جانبه داشته و تلاش می کند که مدیران و سهامداران شرکت را نسبت به مسائل مالی و سود و زیانی آگاه تر سازد. در این مطلب در تلاشیم تا با ارائه اطلاعاتی در زمینه حسابداری شرکت های تولیدی، دانشتان را گسترش دهیم. پس تا انتهای مطلب ما را همراهی کنید.
شرکت تولیدی چیست؟
شرکت تولیدی شرکتی است که در ابتدا مواد اولیه را تهیه می کند. بعد با استفاده از تجهیزات شکل مواد را تغییر می دهند و کالاهای جدیدی تولید می کنند. مانند شرکت تولید محصولات لبنی که در ابتدا مواد اولیه یعنی شیر و افزودنی های دیگر را تهیه و سپس با اعمال تغییرات بر روی آن ها موادی همچون ماست، کره، پنیر و … تولید می کند.
توجه به دارایی های شرکت در حسابداری شرکت تولیدی
نخستین قدم در جریان حسابداری شرکت تولیدی این است که دارایی های شرکت مشخص شوند. از جمله دارایی های یک شرکت تولیدی می توان به موجودی نقد در بانک و یا صندوق، تمامی اسباب و ملزومات مصرفی، سرمایه داران، طلبکاران و … اشاره کرد. وقتی که مدیران از دارایی های شرکتشان آگاه باشند به راحتی می توانند برای تهیه مواد اولیه و تولید کالاها برنامهریزی کنند. چرا که به دلایلی همچون تغییرات و نوسانات بازاری، شرکت های تولیدی همیشه نمی توانند خرید مواد اولیه خود را به صورت چکی خریداری کنند. باید از میزان نقدینگی شرکت مطلع باشند و پیش بینی های لازم را جهت تحقق اهداف خود انجام دهند.
وظایف یک حسابدار در شرکت تولیدی چیست؟
وظیفه یک حسابدار در حسابداری شرکت تولیدی نسبت به سایر شرکت ها متفاوت است و شامل پیچیدگی هایی می شود. البته یک حسابدار حرفه ای به راحتی می تواند با تمامی چالش های مالی شرکت کنار آید. به طور کلی وظایف حسابدار یک شرکت تولیدی به قرار زیر است:
- تنظیم اظهارنامه مالیاتی
- تهیه و تنظیم نحوه گردش نقدینگی
- ثبت اسناد حسابداری
- تهیه سود و زیان شرکت
- کشف بهای تمام شده کالا
- محاسبه حقوق و مزایای کارکنان
- تهیه ترازنامه
- و …
درآمدها در شرکت تولیدی به چه صورت است؟
در شرکت های تولیدی درآمدها به دو صورت هستند. دستهای از درآمدها از طریق فروش کالاهای تولید شده حاصل می شوند. یک شرکت تولیدی کالاهای مختلفی می تواند تولید کند و با فروش آن ها به شرکت ها و بنگاه های دیگر کسب درآمد کند. بخش دیگری از درآمدهای این شرکت ها از طریق سودهای بانکی، جوایز و … می باشد. شرکت های تولیدی هم مانند سایر شرکت ها، در بانک ها سرمایه گذاری می کنند و سودهایی از این طریق عاید شرکت می شوند. یک حسابدار وظیفه دارد تمامی درآمدهای کسب شده شرکت را که از طرق مختلف به دست آمده به ثبت برساند.
مدیریت نقدینگی در حسابداری تولیدی
در شرکت های تولیدی، کمبود نقدینگی می تواند باعث اختلال در فرآیند تولید و فعالیت های تجاری شود. از سوی دیگر، عدم مدیریت صحیح و به موقع وجوه نقد نیز می تواند منجر به زیان های مالی گردد. به همین دلیل، یک حسابدار ماهر باید با استفاده از تکنیک های مدیریت نقدینگی، برنامه ریزی دقیق و تهیه گزارش های مالی، از رکود و بلااستفاده ماندن وجوه نقد جلوگیری کند.
این امر به اطمینان از دسترسی به موقع به وجوه نقد و پیشگیری از سرقت و اختلاس نیز کمک می کند. لذا، باید مسئولیت های دریافت و پرداخت پول را از وظایف ثبت و نگهداری مدارک منفک کرد. تمام پرداخت ها در مراحل حسابداری باید با تایید امضای مسئولان مربوطه و بر مبنای اسناد معتبر صورت گیرد و در صورت امکان، پرداخت ها با صدور چک انجام شود.
مدیریت موجودی و کالا در شرکت های تولیدی
موجودی مواد و کالا یکی از مهم ترین دارایی ها در شرکت های تولیدی محسوب می شود. در حسابداری این شرکت ها، حفظ تعادل بین موجودی نقد و موجودی کالا از اهمیت بالایی برخوردار است. موجودی بیش از نیاز می تواند به انباشت سرمایه و تبدیل آن به دارایی راکد منجر شود که خود می تواند کیفیت پایین کالاها و زیان های مالی به همراه داشته باشد.
از سوی دیگر، موجودی کمتر از نیاز می تواند باعث توقف در جریان تولید و فروش، عدم تامین نیاز مشتری و در نتیجه از دست دادن سهم بازار گردد. برای حفظ تعادل در موجودی کالا، هر شرکت تولیدی باید حداقل و حداکثر موجودی را تعیین کند. حداقل موجودی نشان دهنده مقدار مواد اولیه ای است که باید همیشه در انبار موجود باشد تا از وقفه در خط تولید جلوگیری شود. باید به محض نزدیک شدن به حداقل موجودی، خرید جدید انجام گیرد. از سوی دیگر، حداکثر موجودی نشان دهنده مقدار مواد اولیه ای است که نباید بیشتر از آن در انبار نگهداری شود، چرا که نگهداری مازاد می تواند به خواب سرمایه و کاهش کیفیت منجر شود. استفاده از نرم افزارهای حسابداری و انبارداری می تواند مدیریت موجودی کالا را برای شما تسهیل کند.
حد تجدید سفارش نیز به مقدار موادی اشاره دارد که زمانی که موجودی به حداقل می رسد، باید برای خرید آن اقدام کرد تا اطمینان حاصل شود که قبل از رسیدن به حداقل موجودی، مواد جدید به انبار وارد می شوند.
حسابداری هزینه ها در شرکت های تولیدی و طبقه بندی آن ها
هزینه ها به مخارجی اطلاق می شود که برای اداره امور و انجام فعالیت های شرکت ضروری هستند، اما منافع آتی ندارند. این در حالی است که دارایی ها به منظور کسب منافع آتی شکل می گیرند. بنابراین، در سیستم حسابداری، توجه به انواع هزینه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
هزینه ها در شرکت های تولیدی معمولا به چندین دسته زیر تقسیم می شوند:
- طبقه بندی زمانی: شامل هزینه های جاری و سرمایه ای.
- طبقه بندی طبیعی: شامل هزینه های تولیدی و غیر تولیدی.
- طبقه بندی مرتبط با محصول: شامل هزینه های مستقیم و غیر مستقیم.
- طبقه بندی مرتبط با حجم تولید: شامل هزینه های ثابت، متغیر و نیمه متغیر.
با دسته بندی درست هزینه ها، شرکت ها می توانند مدیریت بهتری بر روی منابع مالی و عملیاتی خود داشته باشند.
هزینه های تولید و غیرتولیدی
هزینه های تولید
هزینه های تولید شامل هزینه هایی هستند که به طور مستقیم با فرآیند تولید کالا ارتباط دارند. این هزینه ها عبارتند از:
- مواد مستقیم: موادی که به طور مستقیم در تولید محصول به کار می روند.
- دستمزد مستقیم: دستمزدی که به کارگران تولید پرداخت می شود.
- برق و انرژی مصرفی بخش تولید: هزینه انرژی مورد نیاز برای راه اندازی ماشین آلات و تجهیزات.
- هزینه حمل و نقل مواد اولیه: هزینه هایی که برای حمل مواد اولیه از تامین کنندگان به کارخانه پرداخت می شود.
- تعمیر و نگهداری ماشین آلات تولید: هزینه های مرتبط با نگهداری و تعمیرات ماشین آلات در حین تولید.
این هزینه ها بخشی از بهای تمام شده کالا را تشکیل می دهند و برای محاسبه بهای تمام شده کالای ساخته شده ضروری هستند.
هزینه های غیرتولیدی
هزینه های غیرتولیدی شامل هزینه هایی هستند که برای استمرار فعالیت های شرکت لازم است اما مستقیما به تولید کالا مربوط نمی شوند، نظیر:
- هزینه های عمومی و اداری: هزینه های مربوط به مدیریت و عملیات روزمره شرکت.
- هزینه های توزیع و فروش: هزینه های مرتبط با بازاریابی و توزیع محصول.
- هزینه استهلاک: کاهش ارزش دارایی های ثابت به دلیل استفاده و مرور زمان.
نحوه محاسبه بهای تمام شده کالا
محاسبه بهای تمام شده کالا فروش رفته از طریق فرمول های زیر انجام می شود:
- بهای تمام شده کالا فروش رفته:
موجودی پایان دوره کالا− بهای تمام شده کالا ساخته شده+ خرید کالا+ موجودی کالا ابتدای دوره= بهای تمام شده کالا فروش رفته
- بهای تمام شده کالا ساخته شده:
کار در جریان پایان دوره− هزینه تولید+کار در جریان ابتدای دوره = بهای تمام شده کالا ساخته شده
صورت های مالی و سود و زیان
در حسابداری تولیدی، محاسبه صورت سود و زیان به شکل زیر انجام می شود:
- سود و زیان پس از کسر مالیات:
مالیات−سود و زیان ویژه=سود و زیان بعد از کسر از مالیات
- درآمدهای غیرعملیاتی:
درآمدهای غیرعملیاتی+هزینه های غیرعملیاتی−سود و زیان عملیاتی =سود و زیان ویژه (خالص)
- هزینه های عملیاتی:
هزینه های عملیاتی=هزینه های تعمیراتی+هزینه های اداری عملیاتی+هزینه های فروش
سربار تولید
سربار تولید به کلیه هزینه های مرتبط با بخش تولید به جز مواد مستقیم و دستمزد مستقیم اشاره دارد. این شامل هزینه هایی مانند:
- تعمیر و نگهداری دستگاه ها
- هزینه های آب و برق مربوط به تولید
- دستمزد سرپرستان و مدیران
- مواد غیرمستقیم
بهای تمام شده کالای ساخته شده در حسابداری تولیدی
بهای تمام شده کار در جریان ساخت
در حسابداری شرکت های تولیدی، بهای تمام شده کار در جریان ساخت طی دوره برابر با مجموع بهای تمام شده کالای تولید شده و کار در جریان اول دوره است. این به معنای آن است که بهای تمام شده کالاهای ورودی به خط تولید شامل هزینه های زیر است:
- مواد مستقیم: هزینه های مربوط به مواد اولیه ای که مستقیما در تولید کالا به کار می روند.
- دستمزد مستقیم: دستمزد افرادی که به طور مستقیم در فرآیند تولید مشغول به کار هستند.
- سربار تولید: هزینه های غیرمستقیم مرتبط با تولید، شامل هزینه های انرژی، تعمیر و نگهداری تجهیزات و سایر هزینه های عمومی تولید.
بهای تمام شده کار در جریان ساخت به فرمول زیر محاسبه می شود:
بهای تمام شده کار در جریان ساخت = مواد مستقیم + دستمزد مستقیم + سربار + کار در جریان ساخت ابتدای دوره
کالا در جریان ساخت
کالا در جریان ساخت شامل آن دسته از تولیدات است که هرگز به مرحله نهایی نرسیده اند و هنوز در فرایند تولید قرار دارند. این دسته از تولیدات به عنوان نیمه ساخته شناخته می شوند و در ترازنامه به عنوان دارایی ثبت می شوند.
در نهایت دوره مالی، باید میزان مواد، دستمزد و سربار تخصیص یافته به این کالاها به طور دقیق ثبت و گزارش شود. با توجه به اینکه این کالاها هنوز فروخته نشده اند و مالکیت آن ها منتقل نشده، لازم است در موجودی های پایان دوره محاسبه شوند.
موجودی اجناس
موجودی اجناس، شامل مواد اولیه، موجودی کالا و کالاهای نیمهساخته، یکی از دارایی های جاری در شرکت های تولیدی و تجاری هستند. این موجودی ها نشان دهنده مقدار کالا یا مواد اولیه ای هستند که هنوز فروش نرفته یا به تولید نرسیده اند.
اهمیت موجودی
تحلیل عملکرد مالی: در پایان هر سال مالی، موجودی کالا به تعیین سود ویژه و نا ویژه شرکت کمک می کند و می تواند نمایانگر وضعیت مالی و توانایی شرکت در استفاده از منابع خود باشد.
برنامه ریزی و تقاضا: دانستن موجودی ها به شرکت ها کمک می کند تا بهتر برنامه ریزی کنند و نیازهای آینده خود را پیش بینی نمایند.
مدیریت نقدینگی: شناخت موجودی های جنسی به شرکت کمک می کند تا به طور بهینه تری بر روی هزینه ها و جریان های نقدی خود مدیریت کند.
حسابداری شرکت تولیدی باید تعیین کننده چه اهدافی باشد؟
به طور کلی سیستم حسابداری شرکت تولیدی باید تعیین کننده دو هدف باشد؛ یکی این که با موضوعات و روند کارخانه هماهنگ باشد و دیگر اینکه بتواند نیازمندی های شرکت را به خوبی پاسخ دهد. ذیلاً برخی از اهداف شرکت های تولیدی را بیان می کنیم:
- سیستم حسابداری تولیدی باید به گونهای باشد که بتوان به آن اعتماد کرد. در غیر اینصورت نمیتوان از آن جهت تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های مالی استفاده کرد.
- این سیستم باید بتواند تمامی هزینه های شرکت اعم از هزینه های جاری و غیر جاری را شناسایی کند. همچنین باید گزارشاتی معقول از آن ها تهیه نماید.
- یک سیستم حسابداری در شرکت تولیدی باید بتواند بهای تمامشده را به خوبی حساب کند. همچنین باید به صورت دقیق سود و زیان حاصلشده را محاسبه کند که بتوان به راحتی تصمیم گیری های لازم را انجام داد.
- یکی دیگر از وظایف مهم این سیستم آن است که از راه مشخص کردن هزینه های افراد، تجهیزات و ماشین آلات بتواند میزان کاراییشان را تعیین کند.
همچنین برخی از بخش های شرکت تولیدی گاهی اوقات نیازمند اطلاعاتی است که صرفا توسط این سیستم مشخص می گردند.
حسابداری انبار در شرکت های تولیدی چگونه است؟
در حسابداری شرکت تولیدی، حسابدار وظیفه دارد که از تمام بخش ها مانند بخش تولید، انبار و … گزارش تهیه کند. حسابدار باید توجه داشته باشد که گزارشهایش حتما بروز باشند تا بتواند همیشه آمار دقیقی ارائه دهد. به این دلیل که شرکت های تولیدی باید همواره برنامه ریزی های دقیقی نسبت به مواد اولیه و تولیداتشان انجام دهند. خصوصا زمانی که تورم در بازار زیاد است، باید این گزارشات دقیق و این برنامه ریزی ها به طور مداوم بروزرسانی شوند. این جریان باعث می شود تا مدیران شرکت بتوانند هزینه های تولیدی و غیر تولیدی را بهتر پیش بینی کنند. گفتنی است که تمام کارهایی که یک حسابدار در شرکت تولیدی انجام می دهد، به صورت مستقیم بر روی عملیات تولید، توزیع، فروش و بسیاری از موارد دیگر تاثیرگذار است.
انواع گزارشات حسابداری صنعتی
در حسابداری شرکت تولیدی دو نوع گزارش داریم. این گزارشات به دو دسته درون سازمانی و برون سازمانی تقسیم می شوند. که جهت اطلاع و آگاهی گروه های خاص مخاطبان تهیه می گردند. گزارشات درون سازمانی برای استفاده مدیران و سهامداران هستند. آن ها با استفاده از این گزارشات می توانند در تصمیم گیریهایشان بهتر انتخاب خود را انجام دهند. گزارشات برون سازمانی همانطور که از نامشان پیداست برای اطلاع کسانی که خارج از شرکت هستند تهیه می شوند.
ارگان های دولتی، حسابرسان، بانک ها، اشخاص حقیقی و حقوقی و تمامی ارگان ها و کسانی که در قانون و اساسنامه تعریف شدهاند از اشخاص برون سازمانی می باشند. جالب است بدانید که هر کدام از این گزارشات چندین زیرمجموعه دارند و به دسته های بیشتری تقسیم می شوند؛ به همین دلیل ذکر تمامی آن ها در این مقاله نمی گنجد.
دیدگاهتان را بنویسید